Czas i miejsce akcji, geneza
Nowela została opublikowana w 1891 roku, na łamach czasopisma „Kraj”. Była ona efektem podróży autorki do Szwajcarii, a jej akcja toczy się w gminie Höttingen. Czas akcji obejmuje oczekiwanie ludzi na otwarcie się licytacji oraz sam przebieg wspomnianego wydarzenia.
Problematyka
Przedstawiona licytacja to opowieść o swoistym pojmowaniu miłosierdzia, które staje się udziałem bohaterów noweli. Oto czytelnik ma okazję spojrzeć na gminę, która chciałaby widzieć siebie dobrą i pomocną i za taką też jest uważana. Program pomocy gminnej ma za zadanie udzielać dotacji ludziom, który gotowi są przygarnąć osobę biedną. W ten oto sposób mieszkańcy miasta nie tylko zyskują pieniądze, ale i dodatkowe ręce do pracy. A wszystko określane jest mianem miłosierdzia.
Przykładem miłosierdzia z pewnością nie jest Probst. Mleczarz zamęcza wszystkie osoby, które trafią pod jego dach. Jest on człowiekiem bezwzględnym, co widoczne jest potem w pracy jaką zlecił staremu Kutzowi.
Pojawienie się starca pokazuje problem, którym jest jego sędziwy wiek. Biedny, schorowany mężczyzna nie jest się w stanie poruszać. Przez to wydaje się być bezużytecznym. Na jego przykładzie pokazana także została bieda jako mechanizm wykluczający. Oto gdyby nie pożyczka dobrego ubrania. Staruszek nie znalazłby kupca na siebie.
Pokazany jest także motyw bezsilności. Syn Kutza żyje ubogo i musi utrzymać swe dzieci. Nie jest w stanie przygarnąć ojca za niską opłatą. Zostaje przelicytowany i odchodzi razem z wnukiem, który woła do dziadka.
Cała opowieść pokazuje jak pod pozorem miłosierdzia ujawniane są chęci zarobku, wyzysku na ludziach biednych. Zgromadzony tłum traktuje staruszka przedmiotowo. Drwi i szydzi z Kutza, który znajduje się w złej sytuacji.
Bohaterowie
Kutz Wunderli – Staruszek, który staje się przedmiotem licytacji. Jest schorowanym tragarzem, mimo to stara się ukryć swe mankamenty i wypaść jak najlepiej. Ma nadzieję, że trafi do syna. Ostatecznie jednak wygrywa licytację Probst.
Probst – prawdziwy postrach licytowanych. Mówi się o nim, że jest odpowiedzialny za powieszenie się osoby, która u niego zamieszkiwała. Zaprzęga starca do ciągnięcia wózka z mlekiem.
Radca Storch – Młody, pełen zapału i wiary w gminę, przeprowadza licytację.