Geneza, czas i miejsce akcji
Akcja krótkiej noweli nie ma określonego miejsca ani też czasu. Można mniemać, że czas ten przypada na wiek XIX, natomiast o miejscu wiadomo jedynie, że w pobliżu znajduje się kotłownia, w której pracuje bohater noweli. Utwór ukazał się w roku 1893.
Problematyka
Utwór porusza problematykę, która ma cechy typowe dla pozytywizmu. Widocznym jest życie ludzi biednych, ubogich, z których jedno z nich musi podjąć ciężką i wymagającą pracę. Istotnym elementem utworu jest także więź, która łączy matkę z synem. Gotowa jest ona nie jeść, by tylko jej syn czuł się nasycony i miał siłę do pracy. Wdowa podejmuje także trud szycia, które może przynieść ich rodzinie dodatkowy zarobek.
Dym, który pojawia się w tytule utworu pełni różnorakie funkcje. Wydaje się on być istotą żywą, która posiada określony kształt, widziany przez matkę z okna. Dym to także wyznacznik tego, co dzieje się u jej syna. Może on być łącznikiem pomiędzy pracującym chłopakiem, a tęskniącą matką. W dymie pojawia się także postać syna, który ginie w wypadku podczas pracy. Takie przedstawienie jego losów zwraca także uwagę na trudne, wymagające warunki pracownicze, które nieraz kończą się w tenże sposób.
Bohaterowie
Matka – Wdowa, kochająca swojego syna Marcysia. Obydwoje żyją w ubóstwie, jednak matka dba o posiłki swojego dziecka. Widoczną jest wielka miłość, którą do niego żywi, objawiająca się także w oczekiwaniu i wypatrywaniu oznak jego obecności w dymie. Kobieta jest osobą wierzącą, obowiązkową, troskliwą. Po śmierci syna załamuje się, wypatruje sylwetki dziecka w dymie.
Marcyś – Młody chłopak, który pracuje jako kotłowy. Posłuszny swej matce, darzący ją uczuciem. Pewnego dnia ma przerażający sen. Budzi się zlany potem i zaczyna lękać o swój los. Przeczucie go nie myli. Ginie podczas swej pracy.
„Prawa i obowiązki” to wiersz Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Nic w płaszczu Prospera” (1963). Pod względem formalnym utwór jest...
Streszczenie Stworzenie człowieka przez Prometeusza nie spodobało się Dzeusowi. Bóg pamiętając o walkach z gigantami obawiał się ludzi. Na rozkaz Zeusa Hefajstos...
Geneza Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak jednak pracował nad nią już od kilku lat....
Komedia Moliera pod tytułem „Świętoszek” wywołała w chwili premiery wielkie kontrowersje. Doszło nawet do czasowego zakazu jej wystawiania. Uznawano iż atakuje...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
Geneza Wydana w 1936 r. (a wcześniej ukazująca się w odcinkach w „Kurierze Porannym”) „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej bardzo szybko okazała się...
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
Streszczenie Hengo i Gerda odpoczywali podczas swojej podróży. Spali oni w szałasie a o poranku zauważyli że konie są czymś zaniepokojone. Postanowili ruszać dalej....
Streszczenie Prolog Napisany wierszem prolog nieco przybliża tło wydarzeń wspominając o zwaśnionych rodach i dwojgu kochanków. Zapowiada także przedwczesną śmierć...
