Geneza, czas i miejsce akcji
Akcja krótkiej noweli nie ma określonego miejsca ani też czasu. Można mniemać, że czas ten przypada na wiek XIX, natomiast o miejscu wiadomo jedynie, że w pobliżu znajduje się kotłownia, w której pracuje bohater noweli. Utwór ukazał się w roku 1893.
Problematyka
Utwór porusza problematykę, która ma cechy typowe dla pozytywizmu. Widocznym jest życie ludzi biednych, ubogich, z których jedno z nich musi podjąć ciężką i wymagającą pracę. Istotnym elementem utworu jest także więź, która łączy matkę z synem. Gotowa jest ona nie jeść, by tylko jej syn czuł się nasycony i miał siłę do pracy. Wdowa podejmuje także trud szycia, które może przynieść ich rodzinie dodatkowy zarobek.
Dym, który pojawia się w tytule utworu pełni różnorakie funkcje. Wydaje się on być istotą żywą, która posiada określony kształt, widziany przez matkę z okna. Dym to także wyznacznik tego, co dzieje się u jej syna. Może on być łącznikiem pomiędzy pracującym chłopakiem, a tęskniącą matką. W dymie pojawia się także postać syna, który ginie w wypadku podczas pracy. Takie przedstawienie jego losów zwraca także uwagę na trudne, wymagające warunki pracownicze, które nieraz kończą się w tenże sposób.
Bohaterowie
Matka – Wdowa, kochająca swojego syna Marcysia. Obydwoje żyją w ubóstwie, jednak matka dba o posiłki swojego dziecka. Widoczną jest wielka miłość, którą do niego żywi, objawiająca się także w oczekiwaniu i wypatrywaniu oznak jego obecności w dymie. Kobieta jest osobą wierzącą, obowiązkową, troskliwą. Po śmierci syna załamuje się, wypatruje sylwetki dziecka w dymie.
Marcyś – Młody chłopak, który pracuje jako kotłowy. Posłuszny swej matce, darzący ją uczuciem. Pewnego dnia ma przerażający sen. Budzi się zlany potem i zaczyna lękać o swój los. Przeczucie go nie myli. Ginie podczas swej pracy.
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...