Geneza
„Lot nad kukułczym gniazdem” to debiutancka powieść Kena Keseya. Jak się czasem zdarza, debiut okazał się najważniejszym dziełem w dorobku autora. Do popularności tytułu przyczyniła się również niewątpliwie ekranizacja wyreżyserowana przez Milosa Formana, z brawurową rolą Jacka Nicholsona. Powieść ukazała się w 1962 roku, zaś film wszedł na ekrany kin trzynaście lat później.
Czas i miejsce akcji
Miejscem akcji jest szpital psychiatryczny, znajdujący się w Stanach Zjednoczonych. Czas akcji to najprawdopodobniej przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych – świadczą o tym pewne szczegóły, takie jak rozmowy bohaterów o kandydowaniu w wyborach Dwighta Eisenhowera, prezydenta USA w latach 1953-1961.
Bohaterowie, problematyka
Narratorem powieści jest „Wódz” Bromden (nazywany tak z powodu indiańskich korzeni). Wodza uważa się za katatonika, co sprawia, że inni nie wahają się prowadzić przy nim żadnych rozmów – dzięki temu staje się wyjątkowym obserwatorem szpitalnego życia. Pod koniec powieści Bromden przestaje udawać chorego i ucieka ze szpitala.
McMurphy to kluczowa postać książki. Jest on porywczym Irlandczykiem, człowiekiem dowcipnym, wesołym, a zarazem niestroniącym od starć na pieści i alkoholu. Ma też skłonność do przelotnych romansów. McMurphy nie jest właściwie chory, ale trafia do szpitala, ponieważ społeczeństwo nie toleruje jego niestandardowego zachowania.
Bohater szybko wchodzi w konflikt z pielęgniarską, siostrą Ratched. Okazuje się, że to w gruncie rzeczy ona sprawuje władze w szpitalu. Dzieje się tak dzięki jej niezwykłym talentom manipulatorskim – jak nigdy inny potrafi nastawiać przeciw sobie pacjentów i lekarzy. Ratched nie może znieść, że McMurphy narusza jej reguły – w walce przeciw nielubianemu pensjonariuszowi nie waha się sięgnąć po najbardziej podłe chwyty. W gruncie rzeczy to ona doprowadza do samobójstwa Billy’ego (przyjaciela Irlandczyka) i prowokuje McMurphy’ego, żeby ją zaatakował. McMurphy zostaje po tym wszystkim poddany lobotomii, która pozbawia go dotychczasowej osobowości.
„Lot nad kukułczym gniazdem” to opowieść, którą można odczytywać na wielu poziomach. W pewnym sensie to historia o powrocie do zdrowia psychicznego (wątek „Wodza”). Jest to też jednak analiza relacji społeczeństwa z niezwykłą jednostką (McMurphy). Ukazane zostają manipulacje, jakimi posługują się „ludzie porządku” (Ratched), by niszczyć tych, którzy się wybijają.
W komunistycznej Polsce „Lot nad kukułczym gniazdem” był z kolei odczytywany jako opowieść o totalitarnym państwie (szpital psychiatryczny), które pod pozorem dbałości o obywateli (pacjenci), zniewala ich.
„Oeconomia divina” Czesława Miłosza to wiersz pochodzący z tomu „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada”. Utwór pod względem tematyki nawiązuje...
Streszczenie I Nad Wisłą u przewoźnika Główny bohater utworu Wojtek Wieloch wraca po wojnie do wyzwolonej Warszawy i w stolicy usiłuje zdobyć pracę. Wcześniej...
Geneza „Kwiatki świętego Franciszka” powstały w drugiej połowie XIV wieku. Spisane zostały pierwotnie w języku łacińskim dopiero później przetłumaczono...
Streszczenie Podług księgi Jesiennego dnia u wrót więzienia pojawia się wóz z kapustą. Parobek dobijał się chcąc dostać się do środka. Nie było to jednak...
Streszczenie W Tebach pojawia się seria klęsk: panuje zaraza dzieci rodzą się martwe a plony nie przynoszą urodzaju. Dzieje się tak od czasu gdy władcą został Edyp który...
Streszczenie „Balladyna” Słowackiego poprzedzona została listem dedykacyjnym który autor zaadresował do Zygmunta Krasińskiego. Nadawca przytacza zasłyszaną...
„Pan Cogito o postawie wyprostowanej” to jeden z najważniejszych wierszy Zbigniewa Herberta z tomu „Pan Cogito”. Podobnie jak w tekście „Przesłanie...
Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Wyroki” pochodzi z 1941 roku. Dedykowany został Basi D. – chodzi oczywiście o Barbarę Drapczyńską przyszłą żonę...
Streszczenie Opowieść Walerego Przyborowskiego rozpoczyna się opisem z pozoru zwykłego dnia podczas którego dochodzi do sprzeczki pomiędzy Szwedami a mieszkańcami...