Geneza
„Lot nad kukułczym gniazdem” to debiutancka powieść Kena Keseya. Jak się czasem zdarza, debiut okazał się najważniejszym dziełem w dorobku autora. Do popularności tytułu przyczyniła się również niewątpliwie ekranizacja wyreżyserowana przez Milosa Formana, z brawurową rolą Jacka Nicholsona. Powieść ukazała się w 1962 roku, zaś film wszedł na ekrany kin trzynaście lat później.
Czas i miejsce akcji
Miejscem akcji jest szpital psychiatryczny, znajdujący się w Stanach Zjednoczonych. Czas akcji to najprawdopodobniej przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych – świadczą o tym pewne szczegóły, takie jak rozmowy bohaterów o kandydowaniu w wyborach Dwighta Eisenhowera, prezydenta USA w latach 1953-1961.
Bohaterowie, problematyka
Narratorem powieści jest „Wódz” Bromden (nazywany tak z powodu indiańskich korzeni). Wodza uważa się za katatonika, co sprawia, że inni nie wahają się prowadzić przy nim żadnych rozmów – dzięki temu staje się wyjątkowym obserwatorem szpitalnego życia. Pod koniec powieści Bromden przestaje udawać chorego i ucieka ze szpitala.
McMurphy to kluczowa postać książki. Jest on porywczym Irlandczykiem, człowiekiem dowcipnym, wesołym, a zarazem niestroniącym od starć na pieści i alkoholu. Ma też skłonność do przelotnych romansów. McMurphy nie jest właściwie chory, ale trafia do szpitala, ponieważ społeczeństwo nie toleruje jego niestandardowego zachowania.
Bohater szybko wchodzi w konflikt z pielęgniarską, siostrą Ratched. Okazuje się, że to w gruncie rzeczy ona sprawuje władze w szpitalu. Dzieje się tak dzięki jej niezwykłym talentom manipulatorskim – jak nigdy inny potrafi nastawiać przeciw sobie pacjentów i lekarzy. Ratched nie może znieść, że McMurphy narusza jej reguły – w walce przeciw nielubianemu pensjonariuszowi nie waha się sięgnąć po najbardziej podłe chwyty. W gruncie rzeczy to ona doprowadza do samobójstwa Billy’ego (przyjaciela Irlandczyka) i prowokuje McMurphy’ego, żeby ją zaatakował. McMurphy zostaje po tym wszystkim poddany lobotomii, która pozbawia go dotychczasowej osobowości.
„Lot nad kukułczym gniazdem” to opowieść, którą można odczytywać na wielu poziomach. W pewnym sensie to historia o powrocie do zdrowia psychicznego (wątek „Wodza”). Jest to też jednak analiza relacji społeczeństwa z niezwykłą jednostką (McMurphy). Ukazane zostają manipulacje, jakimi posługują się „ludzie porządku” (Ratched), by niszczyć tych, którzy się wybijają.
W komunistycznej Polsce „Lot nad kukułczym gniazdem” był z kolei odczytywany jako opowieść o totalitarnym państwie (szpital psychiatryczny), które pod pozorem dbałości o obywateli (pacjenci), zniewala ich.
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
