Unikalne i sprawdzone teksty

Wczorajszemu – interpretacja i analiza

„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia śmierci i terroru, które dotyka ludzi u progu dojrzałości, a także wypowiada się na temat roli poezji w okresie wojny. Sam tytuł współgra z podstawowym napięciem budującym perspektywę czasową wiersza. Jest nią mianowicie wyrazisty kontrast pomiędzy przeszłością i teraźniejszością. Wiersz dedykowany jest „Wczorajszemu”, a więc człowiekowi przynależnemu do dawnego ładu świata. Chodzi tu o rzeczywistość przedwojenną, kraj dzieciństwa i marzeń o cudownej przyszłości.

Owym „Wczorajszym” jest poeta, który naiwnie wierzył, że jego twórczość będzie opiewać piękno świata. Naiwność artysty podkreśla anaforyczne powtórzenie słowa „ufałeś”. Wspaniałość poetyckich marzeń oddają zaś wyraziste epitety, np. „słodkie oczy dziewann”. Tymczasem marzenia niespodziewanie zderzyły się z krwawą rzeczywistością, która przypomina najbardziej koszmarną klechdę – wybuchła wojna.

Podmiot tekstu podkreśla destrukcyjny wymiar wojny. Sygnalizuje to na poziomie składniowym przez liczne przerzutnie, porwany tok wiersza i znaki diakrytyczne (liczne pauzy), na poziomie leksykalnym za pomocą wyrażeń takich, jak „przełamał się”, „rozwiodły się”, „kosił” oraz na płaszczyźnie stylistycznej. Pojawiają się więc metafory wyrażające niepokój, ból i strach, np. „skowyt strzał”, księżyc, który „kosi” sierpem rzęsy. Wojna przynosi to, co najstraszniejsze – śmierć. Jej obecność podkreśla obraz krzyży, a także żołnierzy, którzy „odchodzą w głębokie posłania”.

Adresat wiersza, poeta, nie może już zatem opiewać lirycznych i pięknych krajobrazów. Jego słowa z pieśni przekształcają się w nienawidzącą pięść. W tekście wzywa się wręcz Wczorajszego, by porzucił dawne rojenia o harmonijnej sztuce – by „dzień rozbroił z woni siana”. Nie może on poddać się pokusie melancholijnego zapomnienia o tym, co się stało. Jego zadanie polega na zamianie „śpiewnych słów” na takie, które „godzą jak oszczep”. Gajcy postuluje zatem tworzenie liryki tyrtejskiej, rozdzierającej rany i wzywającej do walki.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Momo – streszczenie problematyka...

Część pierwsza: Momo i jej przyjaciele W niewielkim miasteczku znajdowała się ruina starego amfiteatru. Nie była to jedna z tych najwspanialszych budowli lecz niewielka...

Przestrogi dla Polski - opracowanie...

Pełen tytuł omawianej książki Stanisława Staszica to „Przestrogi dla Polski z teraźniejszych politycznych Europy związków i z praw natury wypadające przez...

Przedwiośnie – streszczenie plan...

Streszczenie Rodowód W rozdziale tym narrator przedstawia rodowód głównego bohatera powieści - Cezarego Baryki. Pisze o nim jako o człowieku nowoczesnym...

Jestem jak szampan – interpretacja...

Utwór Kazimierza Wierzyńskiego „Jestem jak szampan” pochodzi z roku 1919. Autor (będący ewidentnie podmiotem lirycznym) porównuje się w wierszu...

My dzieci z dworca ZOO – streszczenie...

Streszczenie Są lata 70 – te XX w. Do Zachodniego Berlina przeprowadza się właśnie młoda Niemka – piętnastoletnia Christiane F. która zamieszkuje wraz...

Chrystus cudowny u fary

Streszczenie Dawno temu był sobie pewien Mazur – bitny wojak który w niejednej potyczce walczył z wrogiem o Polskę. Stawał do boju z pogańskimi ludami. Z każdej...

Faust – opracowanie interpretacja...

Geneza „Faust” często określany mianem poematu dramatycznego jest uważany za dzieło życia Johanna Wolfganga von Goethego. Wybitny twórca pracował nad...

Powrót posła – geneza czas i...

Geneza „Powrót Posła" został napisany w trakcie trwania Sejmu Wielkiego (1788-1792) konkretnie w 1790 roku. Wystawiony rok później spotkał się z dużym...

Między nami nic nie było – interpretacja...

Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...