Unikalne i sprawdzone teksty

Wczorajszemu – interpretacja i analiza

„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia śmierci i terroru, które dotyka ludzi u progu dojrzałości, a także wypowiada się na temat roli poezji w okresie wojny. Sam tytuł współgra z podstawowym napięciem budującym perspektywę czasową wiersza. Jest nią mianowicie wyrazisty kontrast pomiędzy przeszłością i teraźniejszością. Wiersz dedykowany jest „Wczorajszemu”, a więc człowiekowi przynależnemu do dawnego ładu świata. Chodzi tu o rzeczywistość przedwojenną, kraj dzieciństwa i marzeń o cudownej przyszłości.

Owym „Wczorajszym” jest poeta, który naiwnie wierzył, że jego twórczość będzie opiewać piękno świata. Naiwność artysty podkreśla anaforyczne powtórzenie słowa „ufałeś”. Wspaniałość poetyckich marzeń oddają zaś wyraziste epitety, np. „słodkie oczy dziewann”. Tymczasem marzenia niespodziewanie zderzyły się z krwawą rzeczywistością, która przypomina najbardziej koszmarną klechdę – wybuchła wojna.

Podmiot tekstu podkreśla destrukcyjny wymiar wojny. Sygnalizuje to na poziomie składniowym przez liczne przerzutnie, porwany tok wiersza i znaki diakrytyczne (liczne pauzy), na poziomie leksykalnym za pomocą wyrażeń takich, jak „przełamał się”, „rozwiodły się”, „kosił” oraz na płaszczyźnie stylistycznej. Pojawiają się więc metafory wyrażające niepokój, ból i strach, np. „skowyt strzał”, księżyc, który „kosi” sierpem rzęsy. Wojna przynosi to, co najstraszniejsze – śmierć. Jej obecność podkreśla obraz krzyży, a także żołnierzy, którzy „odchodzą w głębokie posłania”.

Adresat wiersza, poeta, nie może już zatem opiewać lirycznych i pięknych krajobrazów. Jego słowa z pieśni przekształcają się w nienawidzącą pięść. W tekście wzywa się wręcz Wczorajszego, by porzucił dawne rojenia o harmonijnej sztuce – by „dzień rozbroił z woni siana”. Nie może on poddać się pokusie melancholijnego zapomnienia o tym, co się stało. Jego zadanie polega na zamianie „śpiewnych słów” na takie, które „godzą jak oszczep”. Gajcy postuluje zatem tworzenie liryki tyrtejskiej, rozdzierającej rany i wzywającej do walki.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Rok 1984 – opracowanie interpretacja...

Geneza „Rok 1984” to powieść Georga Orwella opublikowana w 1949 roku. Orwell był lewicowcem całe życie wyznającym ideały socjalistyczne. Jednak w czasie hiszpańskiej...

Zbytki polskie Wacław Potocki –...

Wacław Potocki łączył działalność artystyczną z udaną karierą polityczną. Na niwie państwowej osiągnął m.in. godności sędziego grodzkiego bieckiego oraz podczaszego...

Alchemik – streszczenie skrótowe...

„Alchemik” to powieść która potwierdziła pozycję Paulo Coehlo na rynku literackim. Mimo negatywnych głosów krytyki wielu ludzi bardzo ceni rady...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Rozmowy z katem - opracowanie problematyka...

Geneza Kazimierz Moczarski był oficerem Armii Krajowej. Formacja ta stała się obiektem prześladowań przez strony powojennych władz komunistycznych. Moczarski został aresztowany...

My dzieci z dworca ZOO – streszczenie...

Streszczenie Są lata 70 – te XX w. Do Zachodniego Berlina przeprowadza się właśnie młoda Niemka – piętnastoletnia Christiane F. która zamieszkuje wraz...

Antygona Sofokles - streszczenie...

Streszczenie „Antygona” Sofoklesa rozpoczyna się od rozmowy sióstr Antygony i Ismeny o decyzji Kreona. Stwierdził on bowiem że jeden z ich braci Polinejkes...

Żywot człowieka poczciwego - opracowanie...

W 1568 roku Mikołaj Rej opublikował tzw. „Zwierciadło” utwór łączący fragmenty wierszowane i prozę. Prozą właśnie spisana została jego część...