Unikalne i sprawdzone teksty

Pamięć i tożsamość – streszczenie skrótowe, interpretacja

„Pamięć i tożsamość” to ostatnia pozycja z bogatego dorobku literackiego Jana Pawła II. Książka została wydana niedługo przed śmiercią papieża, w lutym 2005 roku, jednak jej geneza jest dużo starsza. Praca została bowiem oparta na spisanych rozmowach, jakie w 1993 roku prowadzili z Janem Pawłem II dwaj wybitni uczeni – ksiądz profesor Józef Tischner i profesor Krzysztof Michalski. Same te nazwiska są wiele mówiące – każdy z nich był bowiem nie tylko osobą głębokiej duchowości, ale i wielkiego formatu intelektualnego.

Centralnym tematem książki jest niewątpliwie problem zła. U progu XXI stulecia rozmówcy wspominają wiek XX, wiek, który wszyscy zdążyli doskonale poznać (Karol Wojtyła urodził się w 1920 roku, Józef Tischner w 1930, zaś najmłodszy z nich Krzysztof Michalski – w 1948). Poprzednie sto lat naznaczone zostało niebywałymi zbrodniami, związanymi przede wszystkim (choć nie tylko) z systemami totalitarnymi – nazizmem i komunizmem. Nie należy jednak, zauważa Jan Paweł II, sprowadzać dziedzictwa epoki do rozlewu krwi:

Wiek XX był w jakimś sensie widownią narastania procesów dziejowych, a także procesów ideowych, które zmierzały w kierunku wielkiego „wybuchu” zła, ale także był widownią ich pokonywania. Czy zatem spojrzenie na Europę jedynie od strony zła, które pojawiło się w jej nowożytnych dziejach, jest spojrzeniem słusznym?

Wydarzenia historyczne, uważa papież, muszą być rozumiane przez pryzmat odwiecznych prawd filozoficznych i teologicznych. Zło nie jest bytem samym w sobie, powtarza za średniowiecznymi doktorami Kościoła:

Zło jest zawsze brakiem jakiegoś dobra, które w danym bycie powinno się znajdować, jest niedostatkiem. Nigdy nie jest jednak całkowitą nieobecnością dobra.

W dalszej części książki analizowane są źródła duchowego spustoszenia, jakie stało się podstawą powstania XX-wiecznych totalitaryzmów. Jan Paweł II zwraca uwagę na dwuznaczne, paradoksalne dziedzictwo filozofii racjonalnej, która postawiła człowieka w miejsce Boga, jednocześnie wiodąc do odebrania jednostce godności.

Kolejne fragmenty „Pamięci i tożsamości” to rozważania poświęcone patriotyzmowi. Kwestię narodu, dowodzi papież, można również interpretować za pomocą teologii. Dekalog nakłada na nas obowiązek szanowania ojca i matki, a ojczyzna jest swego rodzaju matką – stąd konieczność dbania o jej dobro. Jednak nie usprawiedliwia to nacjonalizmu i ksenofobii. Szczególnie mocno widać to na przykładzie Polski, która niejako w naturze swojej ma tolerancyjność – nietolerancja jest więc zaprzeczeniem narodowego dziedzictwa, jego szarganiem. Jak dowodzi papież: polskość to w gruncie rzeczy wielość i pluralizm, a nie ciasnota i zamknięcie. Wydaje się jednak, że ten „jagielloński” wymiar polskości, o którym wspomniałem, przestał być, niestety, w naszych czasach czymś oczywistym. Ojciec święty podkreśla choćby wielki wkład Żydów w polską kulturę.

Na końcu książki znajdują się bardziej osobiste wspomnienia. Papież opowiada między innymi o szczegółach zamachu na swoje życie z 1981 roku.

„Pamięć i tożsamość”, co warto podkreślić, jest dziełem przystępnym – co nie jest oczywiste, gdy rozmowę prowadzą trzej wybitni profesorowie (pamiętajmy, że Jan Paweł II też był profesorem). Ta książka stanowi zarówno testament intelektualny Papieża-Polaka, jak i doskonałe wprowadzenie w jego twórczość filozoficzną i teologiczną.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Dzieci z Bullerbyn – streszczenie...

Streszczenie Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego...

Ballady i romanse – opracowanie...

„Ballady i romanse” ukazały się w roku 1822 w Wilnie. Utwory w nich zawarte stanowią część cykli zatytułowanego „Poezyje”. W skład utworów...

Kartoteka – opracowanie interpretacja...

Geneza „Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem...

Świat – interpretacja i analiza...

„Świat” to wiersz Jana Twardowskiego. Ksiądz-poeta w utworze tym po raz kolejny udowodnił że jak nikt inny potrafił mówić o sprawach skomplikowanych...

Przypowieść o zagubionej owcy...

Streszczenie Wokół pewnego mężczyzny zgromadzili się grzesznicy by słuchać jego słowa. Powiedział im że ktoś kto ma 100 owiec i zaginie mu jedna zostawia 99...

Kubuś Puchatek - opracowanie problematyka...

Geneza „Kubuś Puchatek” A. A. Milne’a wydany został w roku 1926. Historia Misia o Bardzo Małym Rozumku miała swój początek w codziennym życiu autora....

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Kain i Abel – streszczenie interpretacja...

Streszczenie Epizod o Kainie i Ablu dotyczył czasów nieco późniejszych niż grzech pierworodny Adama i Ewy ale funkcjonuje jako jego efekt. Kain był starszym...

Jądro ciemności – opracowanie...

Geneza „Jądro ciemności” zostało opublikowane w 1899 roku. Na powstanie mikropowieści Josepha Conrada miały wpływ osobiste doświadczenia autora. Pracował...