Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Dąbrowska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Dąbrowska urodziła się w szlacheckiej rodzinie Szumskich w 1889 (nazwisko Dąbrowska miała po mężu). Szumscy nie należeli do zamożniejszych warstw społeczeństwa, ale udało im się zapewnić córce dobrą edukację. Przed I wojną światową studiowała zagranicą, w Szwajcarii i Belgii. Tam też poznała Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego, którego poślubiła.

Związek z Dąbrowskim trwał do jego śmierci w 1925 roku. Już wówczas dały o sobie znać poglądy Marii, zarówno na relacje międzyludzkie, jak i na kwestie polityczne. Uznawała się ona za osobę postępową i sympatyzowała z ideami lewicowymi. Z Marianem chcieli tworzyć nowoczesne małżeństwo i wybaczali sobie krótkotrwałe romanse. Ów liberalizm obyczajowy był charakterystyczny dla Dąbrowskiej przez całe jej życie – po śmierci męża żyła bez ślubu ze Stanisławem Stempowskim, pojawiały się również plotki o biseksualizmie pisarki (według tych niepotwierdzonych pogłosek, jej partnerką miała być jej przyjaciółka, Anna Kowalska). Kwestie owe do dziś wydają się kontrowersyjne – tym bardziej szokowały przed wojną. Dąbrowska jednak wytrwale broniła swojej niezależności duchowej i nie pozwalała innym wpływać na swoje czyny i poglądy. W kwestiach politycznych pisarka była zwolenniczką spółdzielczości – jej początkowa sława brała się właśnie z zaangażowanej publicystyki prasowej.

Debiutem Dąbrowskiej był tomik opowiadań „Gałąź czereśni” (1921). Sympatię czytelników zdobyła wspomnieniami „Uśmiech dzieciństwa” (1923). Jednak najważniejszy sukces literacki autorki przyszedł w latach trzydziestych. Mowa o monumentalnej, czterotomowej powieści „Noce i dnie” (1931–1934). To epicka saga szlacheckiej rodziny, żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Krytycy zwracali uwagę na głębię psychologiczną postaci, a także na walory językowe dzieła. Julian Przyboś stwierdził wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Podobnie jak w swojej publicystyce, Dąbrowska nie wahała się poruszać w swojej beletrystyce drażliwych kwestii. Opowiadanie „Ksiądz Filip” dotyczy np. księdza, który występuje przeciw celibatowi.

Po wojnie Dąbrowska zamilkła na kilka lat, nie chcą popierać władz komunistycznych. W 1955 zaczęła ponownie publikować. Zaczęła też krytykować cenzuralną politykę władz. Pisarka zmarła w 1965 roku, otoczona powszechny szacunkiem.

Oprócz powieści, zostawiła po sobie także „Dzienniki”, prowadzone przez kilkadziesiąt lat. Pełne wydanie liczy 13 tomów i jest nieodzownym źródłem dla historyków polskiej literatury i kultury. Dąbrowska przełożyła również na polski wybór „Dzienników” Samuela Pepysa.

Rozwiń więcej
Maria Dąbrowska, około roku 1933, fot. Danuta B. Łomaczewska / East News

Losowe tematy

Julian Ursyn Niemcewicz - biografia...

Do Juliana Ursyna Niemcewicza z pewnością odnieść można powiedzenie iż doświadczeniami swojego życia mógłby obdarzyć kilka osób. Urodził się w 1757...

Zenon Przesmycki – biografia i...

Biografia Zenon Przesmycki (pseud. „Miriam” i „Jan Żagiel”) urodził się w 1861 roku w Radzyniu Podlaskim. Pochodził z rodziny o korzeniach szlacheckich...

Ewa Lipska – biografia i charakterystyka...

Ewa Lipska z pewnością nie pasuje do powszechny wyobrażeń o postaci poety. Nie jest bowiem osobą która w odosobnieniu pisze pełne egzaltacji wiersze – zamiast...

Fiodor Dostojewski – biografia...

Biografia Fiodor Dostojewski urodził się w 1821 roku w Moskwie. Pochodził ze średnio zamożnej rodziny lekarza miał sześcioro rodzeństwa. Zgodnie z wolą ojca ukończył...

Wojciech Kuczok – biografia i...

Biografia Wojciech Kuczok – polski prozaik krytyk filmowy scenarzysta a także poeta i speleolog ( z zamiłowania). Przyszedł na świat 18 października 1972 r. w Chorzowie....

Hanna Krall – biografia i charakterystyka...

Hanna Krall nazywana bywa „pierwszą damą polskiego reportażu” wręcz „królową reportażu”. Krytycy są zgodni że od kilku dekad należy ona...

Marta Fox – biografia i charakterystyka...

Biografia Marta Fox - poetka powieściopisarka i felietonistka - przyszła na świat 1 stycznia 1952 r. w Siemianowicach Śląskich. Zanim poznały ją rzesze czytelników...

Michael Ende – biografia i charakterystyka...

Biografia i charakterystyka twórczości Michael Ende – niemiecki pisarz literatury dziecięcej i młodzieżowej. Urodził się 12 listopada 1929 r. w Garmisch-Partenkirchen...

Maria Kruger – biografia i charakterystyka...

Polska autorka literatury dziecięcej i młodzieżowej w prasie dla dorosłych oraz dziennikarka. Urodziła się 6 września 1904 r. w Warszawie natomiast zmarła w wieku 95...