Maria Dąbrowska urodziła się w szlacheckiej rodzinie Szumskich w 1889 (nazwisko Dąbrowska miała po mężu). Szumscy nie należeli do zamożniejszych warstw społeczeństwa, ale udało im się zapewnić córce dobrą edukację. Przed I wojną światową studiowała zagranicą, w Szwajcarii i Belgii. Tam też poznała Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego, którego poślubiła.
Związek z Dąbrowskim trwał do jego śmierci w 1925 roku. Już wówczas dały o sobie znać poglądy Marii, zarówno na relacje międzyludzkie, jak i na kwestie polityczne. Uznawała się ona za osobę postępową i sympatyzowała z ideami lewicowymi. Z Marianem chcieli tworzyć nowoczesne małżeństwo i wybaczali sobie krótkotrwałe romanse. Ów liberalizm obyczajowy był charakterystyczny dla Dąbrowskiej przez całe jej życie – po śmierci męża żyła bez ślubu ze Stanisławem Stempowskim, pojawiały się również plotki o biseksualizmie pisarki (według tych niepotwierdzonych pogłosek, jej partnerką miała być jej przyjaciółka, Anna Kowalska). Kwestie owe do dziś wydają się kontrowersyjne – tym bardziej szokowały przed wojną. Dąbrowska jednak wytrwale broniła swojej niezależności duchowej i nie pozwalała innym wpływać na swoje czyny i poglądy. W kwestiach politycznych pisarka była zwolenniczką spółdzielczości – jej początkowa sława brała się właśnie z zaangażowanej publicystyki prasowej.
Debiutem Dąbrowskiej był tomik opowiadań „Gałąź czereśni” (1921). Sympatię czytelników zdobyła wspomnieniami „Uśmiech dzieciństwa” (1923). Jednak najważniejszy sukces literacki autorki przyszedł w latach trzydziestych. Mowa o monumentalnej, czterotomowej powieści „Noce i dnie” (1931–1934). To epicka saga szlacheckiej rodziny, żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Krytycy zwracali uwagę na głębię psychologiczną postaci, a także na walory językowe dzieła. Julian Przyboś stwierdził wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".
Podobnie jak w swojej publicystyce, Dąbrowska nie wahała się poruszać w swojej beletrystyce drażliwych kwestii. Opowiadanie „Ksiądz Filip” dotyczy np. księdza, który występuje przeciw celibatowi.
Po wojnie Dąbrowska zamilkła na kilka lat, nie chcą popierać władz komunistycznych. W 1955 zaczęła ponownie publikować. Zaczęła też krytykować cenzuralną politykę władz. Pisarka zmarła w 1965 roku, otoczona powszechny szacunkiem.
Oprócz powieści, zostawiła po sobie także „Dzienniki”, prowadzone przez kilkadziesiąt lat. Pełne wydanie liczy 13 tomów i jest nieodzownym źródłem dla historyków polskiej literatury i kultury. Dąbrowska przełożyła również na polski wybór „Dzienników” Samuela Pepysa.
Biografia Chociaż żył zaledwie 36 lat udało mu się na stałe zapisać w historii europejskiej literatury a jedna z ateńskich dzielnic nosi jego imię. Kim była jedna z...
Biografia Tadeusz Miciński urodził się w 1873 roku w Łodzi. Był synem Rudolfa Micińskiego geometry pracującego przy budowie kaliskiej drogi żelaznej i Wandy z Pruskich....
Biografia Tadeusz Gajcy urodził się w 1922 roku w Warszawie w rodzinie robotniczej. Ukończył gimnazjum księży Marianów na Bielanach. Maturę uzyskał zaś w okresie...
Bułat Okudżawa to jedna z najciekawszych postaci XX-wiecznej kultury rosyjskiej. Uchodzi za jednego z ostatnich bardów. Tę kategorię twórców do której...
Biografia Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 r. w Krzemieńcu. Pochodził z inteligenckiej rodziny szlacheckiej (herbu Leliwa). Jego ojciec - Euzebiusz Słowacki...
Biografia Bolesław Prus to polski pisarz urodzony 20 sierpnia 1847 roku. Na świat przyszedł w Hrubieszowie jako syn Antoniego Głowackiego herbu Prus oraz Apolonii Trembińskiej....
Biografia Jan Grabowski – polski pisarz pedagog znawca sztuki autor monografii i przewodników po Warmii i Mazurach znany przede wszystkim jako autor powieści dla...
Antoni Słonimski urodził się w Warszawie w 1895 roku. Pochodził z rodziny żydowskiej co w późniejszym okresie sprowadziło na niego ataki prasowe ze strony antysemitów....
Biografia Sławomir Mrożek - jeden z najchętniej czytanych polskich autorów - przyszedł na świat 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie wsi leżącej w powiecie brzeskim....
