Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Dąbrowska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Dąbrowska urodziła się w szlacheckiej rodzinie Szumskich w 1889 (nazwisko Dąbrowska miała po mężu). Szumscy nie należeli do zamożniejszych warstw społeczeństwa, ale udało im się zapewnić córce dobrą edukację. Przed I wojną światową studiowała zagranicą, w Szwajcarii i Belgii. Tam też poznała Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego, którego poślubiła.

Związek z Dąbrowskim trwał do jego śmierci w 1925 roku. Już wówczas dały o sobie znać poglądy Marii, zarówno na relacje międzyludzkie, jak i na kwestie polityczne. Uznawała się ona za osobę postępową i sympatyzowała z ideami lewicowymi. Z Marianem chcieli tworzyć nowoczesne małżeństwo i wybaczali sobie krótkotrwałe romanse. Ów liberalizm obyczajowy był charakterystyczny dla Dąbrowskiej przez całe jej życie – po śmierci męża żyła bez ślubu ze Stanisławem Stempowskim, pojawiały się również plotki o biseksualizmie pisarki (według tych niepotwierdzonych pogłosek, jej partnerką miała być jej przyjaciółka, Anna Kowalska). Kwestie owe do dziś wydają się kontrowersyjne – tym bardziej szokowały przed wojną. Dąbrowska jednak wytrwale broniła swojej niezależności duchowej i nie pozwalała innym wpływać na swoje czyny i poglądy. W kwestiach politycznych pisarka była zwolenniczką spółdzielczości – jej początkowa sława brała się właśnie z zaangażowanej publicystyki prasowej.

Debiutem Dąbrowskiej był tomik opowiadań „Gałąź czereśni” (1921). Sympatię czytelników zdobyła wspomnieniami „Uśmiech dzieciństwa” (1923). Jednak najważniejszy sukces literacki autorki przyszedł w latach trzydziestych. Mowa o monumentalnej, czterotomowej powieści „Noce i dnie” (1931–1934). To epicka saga szlacheckiej rodziny, żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Krytycy zwracali uwagę na głębię psychologiczną postaci, a także na walory językowe dzieła. Julian Przyboś stwierdził wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Podobnie jak w swojej publicystyce, Dąbrowska nie wahała się poruszać w swojej beletrystyce drażliwych kwestii. Opowiadanie „Ksiądz Filip” dotyczy np. księdza, który występuje przeciw celibatowi.

Po wojnie Dąbrowska zamilkła na kilka lat, nie chcą popierać władz komunistycznych. W 1955 zaczęła ponownie publikować. Zaczęła też krytykować cenzuralną politykę władz. Pisarka zmarła w 1965 roku, otoczona powszechny szacunkiem.

Oprócz powieści, zostawiła po sobie także „Dzienniki”, prowadzone przez kilkadziesiąt lat. Pełne wydanie liczy 13 tomów i jest nieodzownym źródłem dla historyków polskiej literatury i kultury. Dąbrowska przełożyła również na polski wybór „Dzienników” Samuela Pepysa.

Rozwiń więcej
Maria Dąbrowska, około roku 1933, fot. Danuta B. Łomaczewska / East News

Losowe tematy

Astrid Lindgren – biografia i...

Biografia Astrid Lindgren (pełne nazwisko: Astrid Anna Emilia Lindgren) – autorka literatury dziecięcej pochodzenia szwedzkiego. Przyszła na świat 14 listopada 1907...

Tomasz Mann – biografia i charakterystyka...

Biografia Tomasz Mann urodził się w 1875 roku w Lubece. Pochodził z zamożnej mieszczańskiej rodziny jego ojciec był handlarzem zboża i senatorem miasta. Po śmierci ojca...

Borys Pasternak – biografia i...

Borys Pasternak uważany jest za jednego z gigantów rosyjskiej literatury XX wieku. Był też niewątpliwie postacią barwną i w pewnym sensie tragiczną. Urodził się...

Ryszard Kapuściński – biografia...

Ryszard Kapuściński to jeden z niewielu współczesnych polskich pisarzy którzy doczekali się nie tyle nawet uznania co olbrzymiej popularności na całym świecie....

Artur Rimbaud – biografia i charakterystyka...

Biografia Jean Nicolas Arthur Rimbaud urodził się w 1854 roku we Francji w Charleville-Mézières. Był synem kapitana piechoty posiadał tróję rodzeństwa....

Andrzej Bursa – biografia i charakterystyka...

Andrzej Bursa przyszedł na świat w Krakowie w 1932 roku. Z tym miastem pozostał też związany przez całe krótkie życie. Dorastanie i młodość Bursy przypadły...

Paweł Zuchniewicz – biografia...

Paweł Zuchniewicz urodził się w 1961 roku. Jest dziennikarzem i działaczem katolickim. Skończył studia dziennikarskie w 1986 roku. Uczył się również w Instytucie...

Stanisław Ignacy Witkiewicz –...

Biografia Stanisław Ignacy Witkiewicz przyszedł na świat 24 lutego 1885 r. w Warszawie. Był synem Stanisława Witkiewicza - cenionego malarza pisarza i architekta propagatora...

Anakreont - biografia i charakterystyka...

Biografia Anakreont prawdopodobnie żył w latach 570 – 485 p.n.e. Był greckim lirykiem autorem pieśni satyr elegii a przede wszystkim epigramatów. Pochodził...