Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Dąbrowska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Dąbrowska urodziła się w szlacheckiej rodzinie Szumskich w 1889 (nazwisko Dąbrowska miała po mężu). Szumscy nie należeli do zamożniejszych warstw społeczeństwa, ale udało im się zapewnić córce dobrą edukację. Przed I wojną światową studiowała zagranicą, w Szwajcarii i Belgii. Tam też poznała Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego, którego poślubiła.

Związek z Dąbrowskim trwał do jego śmierci w 1925 roku. Już wówczas dały o sobie znać poglądy Marii, zarówno na relacje międzyludzkie, jak i na kwestie polityczne. Uznawała się ona za osobę postępową i sympatyzowała z ideami lewicowymi. Z Marianem chcieli tworzyć nowoczesne małżeństwo i wybaczali sobie krótkotrwałe romanse. Ów liberalizm obyczajowy był charakterystyczny dla Dąbrowskiej przez całe jej życie – po śmierci męża żyła bez ślubu ze Stanisławem Stempowskim, pojawiały się również plotki o biseksualizmie pisarki (według tych niepotwierdzonych pogłosek, jej partnerką miała być jej przyjaciółka, Anna Kowalska). Kwestie owe do dziś wydają się kontrowersyjne – tym bardziej szokowały przed wojną. Dąbrowska jednak wytrwale broniła swojej niezależności duchowej i nie pozwalała innym wpływać na swoje czyny i poglądy. W kwestiach politycznych pisarka była zwolenniczką spółdzielczości – jej początkowa sława brała się właśnie z zaangażowanej publicystyki prasowej.

Debiutem Dąbrowskiej był tomik opowiadań „Gałąź czereśni” (1921). Sympatię czytelników zdobyła wspomnieniami „Uśmiech dzieciństwa” (1923). Jednak najważniejszy sukces literacki autorki przyszedł w latach trzydziestych. Mowa o monumentalnej, czterotomowej powieści „Noce i dnie” (1931–1934). To epicka saga szlacheckiej rodziny, żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Krytycy zwracali uwagę na głębię psychologiczną postaci, a także na walory językowe dzieła. Julian Przyboś stwierdził wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Podobnie jak w swojej publicystyce, Dąbrowska nie wahała się poruszać w swojej beletrystyce drażliwych kwestii. Opowiadanie „Ksiądz Filip” dotyczy np. księdza, który występuje przeciw celibatowi.

Po wojnie Dąbrowska zamilkła na kilka lat, nie chcą popierać władz komunistycznych. W 1955 zaczęła ponownie publikować. Zaczęła też krytykować cenzuralną politykę władz. Pisarka zmarła w 1965 roku, otoczona powszechny szacunkiem.

Oprócz powieści, zostawiła po sobie także „Dzienniki”, prowadzone przez kilkadziesiąt lat. Pełne wydanie liczy 13 tomów i jest nieodzownym źródłem dla historyków polskiej literatury i kultury. Dąbrowska przełożyła również na polski wybór „Dzienników” Samuela Pepysa.

Rozwiń więcej
Maria Dąbrowska, około roku 1933, fot. Danuta B. Łomaczewska / East News

Losowe tematy

Ursula K. Le Guin – biografia...

Biografia Ursula Kroeber Le Guin przyszła na świat 21 października 1929 r. w Berkeley w Kalifornii. Córka znanego profesora antropologii (Alfreda Louisa Kroebera) i...

Jane Austen – biografia i charakterystyka...

Biografia Jane Austen urodziła się 16 grudnia 1775 r. w Steventon. Wywodziła się ona z poważanej rodziny ziemiańskiej jej ojciec - George Austen - był duchownym anglikańskim...

Jack London – biografia i charakterystyka...

Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...

Alan Aleksander Milne – biografia...

Biografia Alan Aleksander Milne – angielski pisarz autor takich książek dla dzieci jak: „Kubuś Puchatek” (1926) oraz „Chatka Puchatka” (1928)....

Michael Ende – biografia i charakterystyka...

Biografia i charakterystyka twórczości Michael Ende – niemiecki pisarz literatury dziecięcej i młodzieżowej. Urodził się 12 listopada 1929 r. w Garmisch-Partenkirchen...

Mira Jaworczakowa – biografia...

Mira Jaworczakowa – polska pisarka autorka niezwykle popularnych powieści dla dzieci i młodzieży oraz opowiadań historycznych chętnie czytanych od pokoleń. Urodziła...

Melchior Wańkowicz – biografia...

Biografia Melchior Wańkowicz - pisarz dziennikarz i publicysta - przyszedł na świat 10 stycznia 1892 r. w Kałużycach (dzisiejsza Białoruś). Wywodził się z ziemiańskiej...

Ken Kesey – biografia i charakterystyka...

Ken Kesey to z pewnością jedna z najbarwniejszych postaci amerykańskiej literatury może nawet najbarwniejsza. A pamiętać trzeba że wśród literatów z USA...

Ewa Nowacka - biografia i charakterystyka...

Biografia Autorka o niezwykłej wyobraźni i umiejętnościach obrazowania które widoczne były w całej jej twórczości. Urodzona w Chorzowie w 1934 roku autorka...