Unikalne i sprawdzone teksty

Maria Dąbrowska – biografia i charakterystyka twórczości

Maria Dąbrowska urodziła się w szlacheckiej rodzinie Szumskich w 1889 (nazwisko Dąbrowska miała po mężu). Szumscy nie należeli do zamożniejszych warstw społeczeństwa, ale udało im się zapewnić córce dobrą edukację. Przed I wojną światową studiowała zagranicą, w Szwajcarii i Belgii. Tam też poznała Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego, którego poślubiła.

Związek z Dąbrowskim trwał do jego śmierci w 1925 roku. Już wówczas dały o sobie znać poglądy Marii, zarówno na relacje międzyludzkie, jak i na kwestie polityczne. Uznawała się ona za osobę postępową i sympatyzowała z ideami lewicowymi. Z Marianem chcieli tworzyć nowoczesne małżeństwo i wybaczali sobie krótkotrwałe romanse. Ów liberalizm obyczajowy był charakterystyczny dla Dąbrowskiej przez całe jej życie – po śmierci męża żyła bez ślubu ze Stanisławem Stempowskim, pojawiały się również plotki o biseksualizmie pisarki (według tych niepotwierdzonych pogłosek, jej partnerką miała być jej przyjaciółka, Anna Kowalska). Kwestie owe do dziś wydają się kontrowersyjne – tym bardziej szokowały przed wojną. Dąbrowska jednak wytrwale broniła swojej niezależności duchowej i nie pozwalała innym wpływać na swoje czyny i poglądy. W kwestiach politycznych pisarka była zwolenniczką spółdzielczości – jej początkowa sława brała się właśnie z zaangażowanej publicystyki prasowej.

Debiutem Dąbrowskiej był tomik opowiadań „Gałąź czereśni” (1921). Sympatię czytelników zdobyła wspomnieniami „Uśmiech dzieciństwa” (1923). Jednak najważniejszy sukces literacki autorki przyszedł w latach trzydziestych. Mowa o monumentalnej, czterotomowej powieści „Noce i dnie” (1931–1934). To epicka saga szlacheckiej rodziny, żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Krytycy zwracali uwagę na głębię psychologiczną postaci, a także na walory językowe dzieła. Julian Przyboś stwierdził wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Podobnie jak w swojej publicystyce, Dąbrowska nie wahała się poruszać w swojej beletrystyce drażliwych kwestii. Opowiadanie „Ksiądz Filip” dotyczy np. księdza, który występuje przeciw celibatowi.

Po wojnie Dąbrowska zamilkła na kilka lat, nie chcą popierać władz komunistycznych. W 1955 zaczęła ponownie publikować. Zaczęła też krytykować cenzuralną politykę władz. Pisarka zmarła w 1965 roku, otoczona powszechny szacunkiem.

Oprócz powieści, zostawiła po sobie także „Dzienniki”, prowadzone przez kilkadziesiąt lat. Pełne wydanie liczy 13 tomów i jest nieodzownym źródłem dla historyków polskiej literatury i kultury. Dąbrowska przełożyła również na polski wybór „Dzienników” Samuela Pepysa.

Rozwiń więcej
Maria Dąbrowska, około roku 1933, fot. Danuta B. Łomaczewska / East News

Losowe tematy

William Szekspir - biografia i charakterystyka...

Biografia William Szekspir powszechnie uważany jest za najważniejszego i najlepszego spośród autorów tworzących w języku angielskim. Jego dorobek artystyczny...

Melchior Wańkowicz – biografia...

Biografia Melchior Wańkowicz - pisarz dziennikarz i publicysta - przyszedł na świat 10 stycznia 1892 r. w Kałużycach (dzisiejsza Białoruś). Wywodził się z ziemiańskiej...

Andrzej Melaszka – biografia i...

Biografia Andrzej Melaszka – polski reżyser i scenarzysta; pisarz twórca literatury dziecięcej i młodzieżowej. Przyszedł na świat 3 marca 1955 r. w Poznaniu....

Karol Wojtyła – biografia i charakterystyka...

Czy można napisać coś więcej o Karolu Wojtyle? Przecież chyba wszyscy posiadamy pewną wiedzę o Janie Pawle II – najbardziej znanym Polaku XX wieku świętym Kościoła...

Leopold Staff – biografia i charakterystyka...

Biografia Leopold Staff urodził się w 1878 roku we Lwowie w rodzinie o korzeniach niemiecko-czeskich. Był synem Franciszka Staffa cukiernika i Leopoldyny z Fuhrherrów....

Paulo Coelho – biografia i charakterystyka...

Paulo Coelho należy do najpopularniejszych pisarzy na świecie. Do tej pory sprzedał ponad 200 milionów książek a jego powieści ukazały się w ponad osiemdziesięciu...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska –...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska przyszła na świat w Krakowie w 1891 roku. Pochodziła z rodziny o solidnych artystycznych tradycjach – była wnuczką Juliusza i córką...

Edward Redliński – biografia...

Edward Redliński urodził się w 1940 roku w małej miejscowości pod Białymstokiem. Wielokrotnie podkreślał że jest człowiekiem z awansu – i odczucie owo często...

Leon Kruczkowski – biografia i...

Biografia Leon Kruczkowski przyszedł na świat w 1900 r. w Krakowie. Wywodził się on z niezamożnej rodziny rzemieślniczej co nie przeszkodziło mu jednak w uzyskaniu gruntownego...