„Termopile polskie” Tadeusza Różewicza pochodzi z tomu „Niepokój”. Wiersz nawiązuje do tragicznych wydarzeń II wojny światowej – holocaustu, a także śmierci tysięcy Polaków zamordowanych przez niemieckiego najeźdźcę. Sam tytuł stanowi natomiast odwołanie do wydarzenia z historii starożytnej – słynnej bitwy pod Termopilami, kiedy Grecy zostali pokonani przez Persów, jednak wykazali się ogromnym bohaterstwem, broniąc się do ostatniej kropli krwi przed przeważającą siłą wroga.
Sięgnięcie do przeszłości świadczy o tym, że poeta dostrzega pewne relacje pomiędzy sytuacją antycznej Grecji a napaścią hitlerowskich Niemiec na Polskę. Można by upatrywać tu porównania nierównego rozkładu sił – Polacy nie mieli bowiem szans z ogromną nazistowską armią. Wydaje się jednak, że Różewicz wykorzystuje analogię z Termopilami w sposób ironiczny. O ile bowiem Greków spotkała historyczna chwała, o tyle śmierć Polaków mordowanych przez Niemców była często masowa i anonimowa, pozbawiona wszelkiego patosu i odarta z godności.
Różewicz posługuje się niezwykle ascetycznym, niemal brutalnym językiem, który służy oddaniu okrucieństwa śmierci. Mowa więc o „głowach ciosanych łopatą”, „mózgach”, „przebitych oczach” czy „flakach niebieskich”. Ponadto nie jest to śmierć w walce, na polu chwały, ale zgon niemal zwierzęcy, hańbiący – określany przez takie stwierdzenia, jak np. „zwisł”, „wyskoczyła z pociągu”. Prawda o wojnie nie przystaje zatem do mitu i patetycznej narracji o chwale. Wręcz przeciwnie, jest ona brutalna, okropna i wzbudza wstręt. W śmierci nie ma niczego wzniosłego.
Co więcej, w wierszu Różewicza nie ma również perspektywy metafizycznej. Ofiary nie mogą liczyć na sprawiedliwość nawet po śmierci. Ich krew nie zostanie bowiem „policzona”, ponieważ niebo jest puste. Zwłoki przykrywa biały śnieg – symbol zapomnienia, ale jednocześnie ukojenia. Śmierć jest bowiem wybawieniem od cierpienia, jedynym ratunkiem, którego można oczekiwać w świecie pozbawionym współczucia i obecności Boga.
Streszczenie Prometeusz który był jednym z tytanów uznawany jest za stwórcę człowieka. Wykradł kilka iskier z rydwanu słońca i z tego stworzył ludzką...
Wiesz Czesława Miłosza „O książce” pochodzi z 1934 roku. W tym okresie przyszły noblista działał w wileńskiej grupie poetyckiej „Żagary” a jego...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Geneza „Antygona” to antyczna tragedia grecka autorstwa Sofoklesa. Jest jednym z siedmiu zachowanych w całości utworów tego twórcy. Sofokles często...
W „Piosence pasterskiej” Czesław Miłosz odwołuje się do toposu arkadii. Wizja krainy szczęśliwości wiecznej wiosny i dostatku od stuleci pojawiała się w...
Geneza Według ustaleń historyków literatury (mam tu na myśli przede wszystkim Mariana Plezię) utwór pisany był na zlecenie najpewniej jakiegoś dostojnika...
W Pieśni XII (Niemasz i po drugi raz niemasz wątpliwości) Kochanowski porusza temat zaskakują swoją aktualnością. Otóż odnosi się do zazdrości która zawsze...
Geneza „Szewcy” to ostatni dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dzieło powstawało aż przez siedem lat (1927 - 1934) co związane było z rozczarowaniem autora...
Streszczenie: „Krótka rozprawa...” została wydana przez Reja w 1543 roku w Krakowie pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek. Jej pełen tytuł to „Krótka...