„Krzyczałem w nocy” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Poemat otwarty” z 1957 roku. Utwór ten przywołuje wojenne wspomnienia poety. Sam tytuł przywodzi na myśl koszmarny sen, który kończy się krzykiem przerażenia. Różewicz konstruuje obraz wojennej traumy. Chodzi o skrajnie trudne doświadczenie, które pomimo że minęło, nieustannie powtarza się w sennych wizjach, a także wpływa na całe życie jednostki.
Podmiot liryczny to ktoś, kto przeżył wojnę i mimo upływu czasu nie uporał się z jej wspomnieniami. Oto nieoczekiwanie w środku nocy widzi umarłych. Wiadomo jednak, że nie są oni bytami niezależnymi, ale projekcją wnętrza osoby mówiącej. Wskazuje na to określenie „Umarli stali/w moich oczach”, w którym Różewicz dokonuje zaimka „na” na „w”. Ponadto postaci te są „cicho uśmiechnięte”, a więc nieme – ich śmiech jest bezdźwięczny.
Podmiot opowiada o cierpieniu, jakie wywołał w nim senny koszmar. Przedstawia je za pomocą metafory „ostrza ciemności”, które rozpruwa jego wnętrze. Jest ono kwintesencją negatywnych właściwości: jest ostre, ciemne, martwe i zimne. Oznacza więc ból, ale też zło wdzierające się w ludzką duszę, obojętność i śmierć. Trauma wojny nieustannie zatem trwa i otwiera dawne rany.
Geneza problematyka „Prawiek i inne czasy” należy do najgłośniejszych utworów Olgi Tokarczuk. Opublikowana w 1996 roku powieść zapewniła młodej wówczas...
Streszczenie „Dzikie łabędzie” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada o królewnie Elizie i jej jedenastu braciach. Żyli oni szczęśliwie na dworze...
Streszczenie 1489 – 1867 W 1867 r. przeprowadzano właśnie remont ołtarza Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie. Prace te podjęto prawie 400 lat po jego powstaniu....
Psalm 23 znajduje się w biblijnej „Księdze psalmów” i nosi tytuł: „Bóg pasterzem i gospodarzem”. Tytuł utworu wskazuje na jego symboliczne...
Pełen tytuł omawianej książki Stanisława Staszica to „Przestrogi dla Polski z teraźniejszych politycznych Europy związków i z praw natury wypadające przez...
Geneza Wojna trojańska należała do najpopularniejszych motywów wykorzystywanych przez artystów starożytnych. Korzystali z niego także twórcy średniowieczni...
Geneza „Ikar” to opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza które pierwszy raz opublikowane zostało w 1954 roku. Ma ono charakter na poły autobiograficzny odnosi...
„Gdy tu mój trup” to wiersz Adama Mickiewicza który zaliczany jest do grupy tzw. liryków lozańskich. Teksty te powstawały najprawdopodobniej...
Zmiażdż moje serce Boże jak zmurszałą ścianę to incipit „Sonetu XIV” Johna Donne’a w przekładzie Stainsława Barańczaka. Już pierwszy wers sugeruje...