„Krzyczałem w nocy” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Poemat otwarty” z 1957 roku. Utwór ten przywołuje wojenne wspomnienia poety. Sam tytuł przywodzi na myśl koszmarny sen, który kończy się krzykiem przerażenia. Różewicz konstruuje obraz wojennej traumy. Chodzi o skrajnie trudne doświadczenie, które pomimo że minęło, nieustannie powtarza się w sennych wizjach, a także wpływa na całe życie jednostki.
Podmiot liryczny to ktoś, kto przeżył wojnę i mimo upływu czasu nie uporał się z jej wspomnieniami. Oto nieoczekiwanie w środku nocy widzi umarłych. Wiadomo jednak, że nie są oni bytami niezależnymi, ale projekcją wnętrza osoby mówiącej. Wskazuje na to określenie „Umarli stali/w moich oczach”, w którym Różewicz dokonuje zaimka „na” na „w”. Ponadto postaci te są „cicho uśmiechnięte”, a więc nieme – ich śmiech jest bezdźwięczny.
Podmiot opowiada o cierpieniu, jakie wywołał w nim senny koszmar. Przedstawia je za pomocą metafory „ostrza ciemności”, które rozpruwa jego wnętrze. Jest ono kwintesencją negatywnych właściwości: jest ostre, ciemne, martwe i zimne. Oznacza więc ból, ale też zło wdzierające się w ludzką duszę, obojętność i śmierć. Trauma wojny nieustannie zatem trwa i otwiera dawne rany.
Podobnie jak inne utwory Kochanowskiego (np. „Na lipę”) fraszka „Na dom w Czarnolesie” jest pochwałą wiejskiego życia. Po okresie podróży...
Streszczenie Księga W najwcześniejszych latach swego życia narrator zwykł spędzać czas z ojcem który często czytał tajemniczą Księgę. Kiedy starszy mężczyzna...
Streszczenie „Balladyna” Słowackiego poprzedzona została listem dedykacyjnym który autor zaadresował do Zygmunta Krasińskiego. Nadawca przytacza zasłyszaną...
Streszczenie Nowela rozpoczyna się stwierdzeniem o ludzkiej skłonności do gromadzenia rzeczy. Podczas wyliczeń narrator szczególną uwagę zwraca na kamizelkę. Jest...
Geneza Do napisania „Boskiej Komedii” Dante bardzo długo dojrzewał a zapowiedź stworzenia dzieła tego pokroju znajdujemy już w pierwszym większym utworze poety...
Streszczenie Bitwa o Monte Cassino która toczyła się w dniach 17 stycznia - 19 maja 1944 r. uważana jest za jedno z najbardziej zaciętych i krwawych starć w historii...
Streszczenie Jan Baptysta Grenouille (z franc. „żaba”) przyszedł na świat w 1738 r. w Paryżu. Był on nieślubnym synem handlarki rybami kobiety której...
„Zdążyć przed Panem Bogiem” nie posiada prostej struktury narracyjnej. Tekst to rozmowy Hanny Krall z Markiem Edelmanem jednym z przywódców powstania...
Streszczenie Uczony od żydowskiego prawa religijnego zadał Jezusowi pytanie co czynić aby osiągnąć życie wieczne. Jezus odesłał go do wiedzy zawartej w Prawach gdzie...
