„Krzyczałem w nocy” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Poemat otwarty” z 1957 roku. Utwór ten przywołuje wojenne wspomnienia poety. Sam tytuł przywodzi na myśl koszmarny sen, który kończy się krzykiem przerażenia. Różewicz konstruuje obraz wojennej traumy. Chodzi o skrajnie trudne doświadczenie, które pomimo że minęło, nieustannie powtarza się w sennych wizjach, a także wpływa na całe życie jednostki.
Podmiot liryczny to ktoś, kto przeżył wojnę i mimo upływu czasu nie uporał się z jej wspomnieniami. Oto nieoczekiwanie w środku nocy widzi umarłych. Wiadomo jednak, że nie są oni bytami niezależnymi, ale projekcją wnętrza osoby mówiącej. Wskazuje na to określenie „Umarli stali/w moich oczach”, w którym Różewicz dokonuje zaimka „na” na „w”. Ponadto postaci te są „cicho uśmiechnięte”, a więc nieme – ich śmiech jest bezdźwięczny.
Podmiot opowiada o cierpieniu, jakie wywołał w nim senny koszmar. Przedstawia je za pomocą metafory „ostrza ciemności”, które rozpruwa jego wnętrze. Jest ono kwintesencją negatywnych właściwości: jest ostre, ciemne, martwe i zimne. Oznacza więc ból, ale też zło wdzierające się w ludzką duszę, obojętność i śmierć. Trauma wojny nieustannie zatem trwa i otwiera dawne rany.
Krajobraz wiejski przedstawia niewielkie domy jedna drogę oraz ciągnące się niemalże w nieskończoność pola. Domki stoją w równych rzędach. Część z nich wydaje...
W satyrze „Pijaństwo” Ignacy Krasicki wykpiwa przywary swoich rodaków. Utwór jest dialogiem dwóch przyjaciół. Jeden z nich ledwo chodzi...
Geneza „Przygody Tomka Sawyera” to chyba najpopularniejsza książka słynnego amerykańskiego pisarza Marka Twaina. Zarazem jest to jedno z najważniejszych dzieł...
Jednym z najciekawszych a zarazem najbardziej tajemniczych motywów pojawiających się w „Makbecie” Williama Szekspira jest sen. Już sama sceneria w której...
Geneza „Medaliony” to zbiór reportaży Zofii Nałkowskiej który pisarka napisała po II wojnie światowej. Bezpośredni wpływ na powstanie książki...
Antoni Libera to wyjątkowa postać polskiej literatury. Uchodzi powszechnie za osobę która pisze niewiele i publikuje rzadko – ale za to każde jego dzieło warte...
Streszczenie „Zniewolony umysł” Czesława Miłosza to zbiór esejów które analizują uwikłanie polskich pisarzy w ideologię komunistyczną....
Geneza czas akcji „Noce i dnie” to z pewnością największy sukces artystyczny polskiej pisarki Marii Dąbrowskiej. Julian Przyboś deklarował wręcz: Kiedy chcę...
„Spadanie” to poemat Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Twarz trzecia” (1968). Wiersz pod względem strukturalnym stanowi rodzaj poetyckiego...
