„Spadanie” to poemat Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Twarz trzecia” (1968). Wiersz pod względem strukturalnym stanowi rodzaj poetyckiego kolażu. Mamy tu bowiem do czynienia z dialogiem podmiotu z rozmaitymi głosami filozofów i pisarzy, które zostają przywołane w postaci cytatów i aluzji. Przywołuje się między innymi świętego Augustyna, Fiodora Dostojewskiego czy Alberta Camusa. Poetę interesuje przede wszystkim kwestia moralnej kondycji współczesnego człowieka.
Do tej problematyki odwołuje się już sam tytuł „Spadanie”, który ma charakter metaforyczny. Obraz spadania, przywoływany w wierszu na rozmaite sposoby, wskazuje na dwa wydarzenia z biblijnej historii. Chodzi o strącenie zbuntowanych aniołów z nieba do otchłani piekieł, a także upadek pierwszego człowieka w raju. Okazuje się jednak, że tradycyjny wertykalny tor spadania został bezpowrotnie unieważniony.
Przyczyną tego stanu rzeczy jest zaburzenie tradycyjnych relacji pomiędzy górą i dołem. Kierunki te uległy unieważnieniu w epoce modernistycznej, kiedy Fryderyk Nietzsche ogłosił śmierć Boga. Nowoczesność radykalnie zerwała z rozumieniem świata w kategoriach metafizycznych, a tym samym rozróżnienie na symboliczną przestrzeń sacrum i profanum straciło sens.
Obecnie zatem, jak wskazuje Różewicz:
człowiek współczesny
spada we wszystkich kierunkach
równocześnie
w dół w górę na boki
Człowiek współczesny bezpowrotnie stracił orientację w przestrzeni etycznej. Dół i góra nie istnieją – istota ludzka została zatem uwięziona w porządku horyzontalnym – bez żadnego odniesienia po przestrzeni metafizycznej:
dawniej spadano
i wznoszono się
pionowo
obecnie
spada się poziomo
Streszczenie Jest zima. Bill i Henry przez zaśnieżone góry transportują trumnę z nieznanym nieboszczykiem. Ich zaprzęg jest wyposażony w szóstkę psów...
Streszczenie „Monachomachia” jest oświeceniową krytyką wad stanu duchownego – tym bardziej interesującą że napisaną przez wysokiego dygnitarza kościelnego...
Tytułowy bohater dzieła Williama Szekspira przerywa swój pobyt w Wittenberdze gdzie studiował by na wieść o niespodziewanej śmierci ojca powrócić do Danii....
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...
„Koniec i początek” to wiersz Wisławy Szymborskiej traktujący o dziwnych mechanizmach historii. Poetka skupia się na przeplataniu się w dziejach okresów...
„Księga Henrykowska” jest niezwykle ważnym zabytkiem ze względu na jej treść. Księga została zgłoszona w 2014 roku jako propozycja do wpisu na listę „Pamięć...
Geneza „Emigranci” Sławomira Mrożka to dramat którego pierwsze wydanie miało miejsce w 1974 a premiera odbyła się rok później. Wśród przyczyn...
Cyprian Kamil Norwid – jeden z najbardziej interesujących i niekonwencjonalnych twórców polskiego romantyzmu – spędził wiele czasu w Italii. Ziemia...
„Sonet V O nietrwałej miłości rzeczy świata tego ” to dzieło zdecydowanie wyróżniające się pośród sześciu liryków wchodzących w skład...
