Geneza
„Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem Eugene’a Ionesco „Krzesła”. Nieco zmieniona wersja dramatu ukazała się natomiast w 1997 roku, pt. „Kartoteka rozrzucona”.
Czas i miejsce akcji
Czas i miejsce akcji nie zostały dokładnie określone, natomiast widomo, że chodzi o okres mniej więcej kilkanaście lat po zakończeniu II wojny światowej. Miejscem akcji jest mieszkanie Bohatera, w którym zjawiają się różne postaci związane z jego życiem. Pokój w poszczególnych scenach zmienia się jednak w kawiarnię, ulicę czy salę maturalną.
Interpretacja
Podstawowym problemem poruszanym w „Kartotece” jest tożsamość pokolenia porażonego doświadczeniem wojny. Główny bohater nosi cechy uniwersalne, jest everymanem, reprezentującym całą swoją generację. Postać ta to człowiek o rozbitej, schizofrenicznej konstrukcji osobowości. Jego życiorys, przedstawiony w sposób achronologiczny i fragmentaryczny, jawi się jako zbiór poszczególnych, niepowiązanych epizodów. Biografia ta przyjmuje zatem kształt tytułowej „kartoteki”, w której można wszystko przestawiać w dowolnej kolejności.
Motywy
Motyw wojny – wojna jest w „Kartotece” doświadczeniem tragicznym, które na zawsze odmienia głównego bohatera i całe jego pokolenie.
Motyw rozbicia tożsamości – Bohater posiada wyraźne kłopoty z tożsamością; przypomina osobowość schizofreniczną.
Opisy bohaterów
Bohater – główna postać dramatu; nosi wiele imion, jego wiek jest nieokreślony (czasem ma 7 lat, innym razem 18, a w innych scenach jest dojrzałym mężczyzną), wiadomo, że posiada rodziców i wujka, przed wojną zdał maturę, a w czasie wojny walczył w partyzantce. Wojna całkowicie go odmieniła, Bohater nie może sobie ze sobą poradzić, próbuje nawet popełnić samobójstwo.
Rodzice Bohatera – przypominają mu o jego przewinieniach z dzieciństwa
Wujek Bohatera – odwiedza Bohatera w drodze z pielgrzymki do Częstochowy
Tłusta kobieta – zjawia się u Bohatera i oskarża go, że w przeszłości ją podglądał
Sekretarka – informuje Bohatera o konferencji i zbliżającym się wywiadzie
Kelner – Bohater rozmawia z nim po węgiersku
Pan z przedziałkiem, Pan w cyklistówce – epizodyczni rozmówcy Bohatera
Dziennikarz i dziennikarka – przeprowadzają wywiad z bohaterem
Geneza „Mała apokalipsa” autorstwa Tadeusza Konwickiego ukazała się w 1979 r. Powieść wydana została w drugim obiegu a więc poza nurtem głównym i poza...
Tom I. Jesień Powieść rozpoczyna się słowami starej Agaty wyruszającej na żebry: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” którymi kobieta pozdrawia...
„Plastusiowy pamiętnik” to jedna z tych książeczek które zna każde polskie dziecko! Od lat bowiem jest on lekturą w pierwszej klasie szkoły podstawowej....
„Malowany Ptak” pozostaje najsłynniejszą powieścią Jerzego Kosińskiego. Tuż po premierze w 1965 roku książka stała się prawdziwym wydarzeniem literackim...
Streszczenie Jest 31 grudnia 1977 r. W rodzinie Borejków trwają intensywne przygotowania do Sylwestra. Dwie młodsze siostry Borejkówny – czternastoletnia...
Geneza czas i miejsce akcji Akcja utworu dzieje się w miejscowości która nie została w żaden sposób nazwana. Czytelnik ma okazję dowiedzieć się że mieści...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...
Wiersz Juliana Tuwima „Chrystus miasta” może być interpretowany jako wyraz obrzydzenia autora do współczesnego mu miasta z jego patologiami i degeneracją...
Fraszka „O doktorze Hiszpanie” przedstawia dowcipną anegdotę związaną z okresem gdy Kochanowski żył na dworze królewskim. Doktor Hiszpan to Piotr Rozjusz...
