Geneza
„Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem Eugene’a Ionesco „Krzesła”. Nieco zmieniona wersja dramatu ukazała się natomiast w 1997 roku, pt. „Kartoteka rozrzucona”.
Czas i miejsce akcji
Czas i miejsce akcji nie zostały dokładnie określone, natomiast widomo, że chodzi o okres mniej więcej kilkanaście lat po zakończeniu II wojny światowej. Miejscem akcji jest mieszkanie Bohatera, w którym zjawiają się różne postaci związane z jego życiem. Pokój w poszczególnych scenach zmienia się jednak w kawiarnię, ulicę czy salę maturalną.
Interpretacja
Podstawowym problemem poruszanym w „Kartotece” jest tożsamość pokolenia porażonego doświadczeniem wojny. Główny bohater nosi cechy uniwersalne, jest everymanem, reprezentującym całą swoją generację. Postać ta to człowiek o rozbitej, schizofrenicznej konstrukcji osobowości. Jego życiorys, przedstawiony w sposób achronologiczny i fragmentaryczny, jawi się jako zbiór poszczególnych, niepowiązanych epizodów. Biografia ta przyjmuje zatem kształt tytułowej „kartoteki”, w której można wszystko przestawiać w dowolnej kolejności.
Motywy
Motyw wojny – wojna jest w „Kartotece” doświadczeniem tragicznym, które na zawsze odmienia głównego bohatera i całe jego pokolenie.
Motyw rozbicia tożsamości – Bohater posiada wyraźne kłopoty z tożsamością; przypomina osobowość schizofreniczną.
Opisy bohaterów
Bohater – główna postać dramatu; nosi wiele imion, jego wiek jest nieokreślony (czasem ma 7 lat, innym razem 18, a w innych scenach jest dojrzałym mężczyzną), wiadomo, że posiada rodziców i wujka, przed wojną zdał maturę, a w czasie wojny walczył w partyzantce. Wojna całkowicie go odmieniła, Bohater nie może sobie ze sobą poradzić, próbuje nawet popełnić samobójstwo.
Rodzice Bohatera – przypominają mu o jego przewinieniach z dzieciństwa
Wujek Bohatera – odwiedza Bohatera w drodze z pielgrzymki do Częstochowy
Tłusta kobieta – zjawia się u Bohatera i oskarża go, że w przeszłości ją podglądał
Sekretarka – informuje Bohatera o konferencji i zbliżającym się wywiadzie
Kelner – Bohater rozmawia z nim po węgiersku
Pan z przedziałkiem, Pan w cyklistówce – epizodyczni rozmówcy Bohatera
Dziennikarz i dziennikarka – przeprowadzają wywiad z bohaterem
Streszczenie Jest 31 grudnia 1977 r. W rodzinie Borejków trwają intensywne przygotowania do Sylwestra. Dwie młodsze siostry Borejkówny – czternastoletnia...
W tym Trenie Kochanowski ponownie wykorzystuje kostium mitologii greckiej by wyrazić swoją rozpacz. Na początku wzywa jedną z Muz (Erato muza poezji) i swoją lutnię (poezję)...
„Żołnierz polski” to wiersz Władysława Broniewskiego napisany po klęsce wrześniowej 1939 roku. Jak wiadomo 28 września 1939 roku Warszawa podpisała kapitulację...
Interpretacja Mit o Tezeuszu to opowieść o niezwykle mężnym wojowniku który żył w brązowym okresie dziejów ludzkości. To opowieść o niezwykłej odwadze...
Dla człowieka ptaki to zwierzęta szczególne. W czasach przed wzbiciem się ludzkości w powietrze to właśnie one mogły unosić się do góry. Nadawało im to...
Geneza „Odyseja” opowiada o losach wybitnej jednostki – Odyseusza. Stąd też tytuł utworu Homera. Odyseusz to władca Itaki który przez długi czas...
„Makbet” – problem zła winy i kary – opracowanie „Makbet” Williama Szekspira często jest postrzegany jako dzieło ponadczasowe i niezwykle...
„Przesłanie Pana Cogito” to wiersz Zbigniewa Herberta z tomu „Pan Cogito” (1974). Podmiotem lirycznym w tym utworze podobnie jak w całym cyklu jest...
Geneza „Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem...
