Geneza
„Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem Eugene’a Ionesco „Krzesła”. Nieco zmieniona wersja dramatu ukazała się natomiast w 1997 roku, pt. „Kartoteka rozrzucona”.
Czas i miejsce akcji
Czas i miejsce akcji nie zostały dokładnie określone, natomiast widomo, że chodzi o okres mniej więcej kilkanaście lat po zakończeniu II wojny światowej. Miejscem akcji jest mieszkanie Bohatera, w którym zjawiają się różne postaci związane z jego życiem. Pokój w poszczególnych scenach zmienia się jednak w kawiarnię, ulicę czy salę maturalną.
Interpretacja
Podstawowym problemem poruszanym w „Kartotece” jest tożsamość pokolenia porażonego doświadczeniem wojny. Główny bohater nosi cechy uniwersalne, jest everymanem, reprezentującym całą swoją generację. Postać ta to człowiek o rozbitej, schizofrenicznej konstrukcji osobowości. Jego życiorys, przedstawiony w sposób achronologiczny i fragmentaryczny, jawi się jako zbiór poszczególnych, niepowiązanych epizodów. Biografia ta przyjmuje zatem kształt tytułowej „kartoteki”, w której można wszystko przestawiać w dowolnej kolejności.
Motywy
Motyw wojny – wojna jest w „Kartotece” doświadczeniem tragicznym, które na zawsze odmienia głównego bohatera i całe jego pokolenie.
Motyw rozbicia tożsamości – Bohater posiada wyraźne kłopoty z tożsamością; przypomina osobowość schizofreniczną.
Opisy bohaterów
Bohater – główna postać dramatu; nosi wiele imion, jego wiek jest nieokreślony (czasem ma 7 lat, innym razem 18, a w innych scenach jest dojrzałym mężczyzną), wiadomo, że posiada rodziców i wujka, przed wojną zdał maturę, a w czasie wojny walczył w partyzantce. Wojna całkowicie go odmieniła, Bohater nie może sobie ze sobą poradzić, próbuje nawet popełnić samobójstwo.
Rodzice Bohatera – przypominają mu o jego przewinieniach z dzieciństwa
Wujek Bohatera – odwiedza Bohatera w drodze z pielgrzymki do Częstochowy
Tłusta kobieta – zjawia się u Bohatera i oskarża go, że w przeszłości ją podglądał
Sekretarka – informuje Bohatera o konferencji i zbliżającym się wywiadzie
Kelner – Bohater rozmawia z nim po węgiersku
Pan z przedziałkiem, Pan w cyklistówce – epizodyczni rozmówcy Bohatera
Dziennikarz i dziennikarka – przeprowadzają wywiad z bohaterem
Geneza Trzecia część „Dziadów” nazywana jest także „Dziadami drezdeńskimi” ze względu na fakt iż powstała właśnie w stolicy Saksonii....
W „Piosence o końcu świata” Czesław Miłosz odwołuje się do motywu apokalipsy. Wizje zakończenia dziejów pojawiały się w literaturze od stuleci –...
Streszczenie Podmiot liryczny wstępuje w grób Agamemnona. Rozpoczyna dzieło słowami: Niech fantastycznie lutnia nastrojona Wtóruje myśli posępnej i ciemnej....
W okresie renesansu niezwykłą popularność zdobyły w Europie dzieła zwierające wskazówki jak prowadzić godne i dobre życie. Autorzy analizowali jaka edukacja jest...
Opracowanie Akcja utworu toczy się w kilku miejscach. Pierwszym z nich jest Osada czyli miejsce wakacyjnego wypoczynku bohaterów. Na co dzień mieszkają oni jednak w...
Do liryków lozańskich zalicza się utwory napisane przez Adama Mickiewicza w latach 1839 – 1840 podczas pobytu w Lozannie. Są to wiersze odróżniające...
Streszczenie Osoby: AA XX Akcja utworu rozgrywa się w brudnym pomieszczeniu którego ściany „przyozdobione” są zaciekami. Z sufitu zwisa goła żarówka....
Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zabawy. Zebrani ucztują a Twardowski popisuje się swoimi umiejętnościami. Wtem w jego kieliszku pojawia się diabeł. Mefistofeles...
Geneza Stefan Żeromski napisał powieść „Syzyfowe prace” na podstawie własnych doświadczeń w rosyjskiej szkole. Nie jest to jednak jego autobiografia –...
