„Topielec” to wiersz Bolesława Leśmiana, pochodzący z 1920 roku. Tytuł sugeruje odniesienie do popularnego w kulturze ludowej motywu „żywego trupa”, grasującego w wodzie upiora, narodzonego z człowieka, który zginął w odmętach. Leśmian nieraz przywoływał w swojej twórczości fantastyczne postacie, interpretując je jednak na nowo. Tak jest i w tym przypadku.
W zwiewnych nurtach kostrzewy, na leśnej polanie,
Gdzie się las upodabnia łące niespodzianie,
Leżą zwłoki wędrowca, zbędne sobie zwłoki.
Te zwłoki to oczywiście tytułowy topielec. W kolejnych wersach poznajemy jego historię. Dowiadujemy się, iż wędrowiec ów Przewędrował świat cały. Nie zaspokoił to jego podróżniczych apetytów, bowiem nagle w niecierpliwej zapragnął żałobie/ Zwiedzić duchem na przełaj zieleń samą w sobie. Ruszył w drogę do tego onirycznego celu, zwodzony przez „demona zieleni”. Wreszcie wędrowiec zatracił wszystkie ludzkie cechy i padł martwy, zostając „topielcem zieleni”.
[…] biegł wybrzeżami coraz innych światów,
Odczłowieczając duszę i oddech wśród kwiatów
Jak rozumieć ten utwór? Odnaleźć w nim można ślady myśli Zygmunta Freuda, twórcy psychoanalizy, bardzo cenionego przez Leśmiana. Freud sądził, że człowiekiem rządzą podświadome instynkty – a jednym z nich jest dążenie do autodestrukcji. Zauważmy, że wędrowiec podejmuje decyzję o drodze do zieleni w niecierpliwej […] żałobie. Żałoba nie jest przecież tym, co zachęca nas do podróżowania – Leśmian ewidentnie więc odnosi się do freudowskiej koncepcji natury ludzkiej. Człowiek nie potrafi poradzić sobie z komplikacją swojej duszy i rzuca się w otchłań samozniszczenia. Podążając za swoimi instynktami wydaje się zatracać ludzką naturę, wchodzi w formę zwierzęcą. Leśmian podkreśla jednak, że podążanie za instynktami nie przynosi wyzwolenia, a wyłącznie śmierć.
Wiersz „Topielec” ukazuje tragizm ludzkiej egzystencji. Nie potrafimy być stworzeniami całkowicie racjonalnymi i wyzwolić się z władzy popędów. Z drugiej strony, ulegnięcie ich wezwaniom może nas doprowadzić wyłącznie do śmierci. Wszystko to sprawia, że bytowanie nasze na ziemi jest dogłębnie bolesne i pełne cierpienia.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabb
– neologizm (niedowcieleń)
– motywy ludowe (utopiec)
„Sonet IV O wojnie naszej którą wiedziemy z szatanem światem i ciałem ” autorstwa Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przedstawia koncepcję ludzkiego życia...
Geneza Lew czarownica i stara szafa – to pierwsza część sagi „Opowieści z Narnii” autorstwa C. S. Lewisa która ukazała się w 1950 r. Inspiracją...
Streszczenie Powieść ukazuje losy trojga przyjaciół: Perełki Paragona i Mandżaro którzy spędzają wspólnie wakacje w małej leśniczówce położonej...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść Edwarda Redlińskiego „Konopielka” ukazała się w 1973 roku. Przyniosła ona autorowi wielką popularność a także prestiżową...
Streszczenie Dawno temu był sobie pewien Mazur – bitny wojak który w niejednej potyczce walczył z wrogiem o Polskę. Stawał do boju z pogańskimi ludami. Z każdej...
„Heban” pozostaje pozycją szczególną w dorobku Ryszarda Kapuścińskiego. W opinii wielu krytyków jest on wręcz najwybitniejszym dziełem polskiego...
Streszczenie Historię Wielkiego Gatsby’ego opowiada czytelnikom Nick Carraway który był sąsiadem tytułowego bohatera. Latem 1922 r. Nick Carraway przeprowadził...
„Do Matki Polki” to wiersz Adama Mickiewicza który napisany został latem 1830 r. a więc na krótko przed wybuchem powstania listopadowego. Dzieło...
Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...