„Pan Błyszczyński” to długi wiersz, wręcz poemat, autorstwa Bolesława Leśmiana. Utwór rozpoczyna się od opisu ogrodu tytułowego Pana Błyszczyńskiego. Sam go wywiódł z nicości błyszczydłami swych oczu – mówi autor o owym ogrodzie. Można się domyślić w tym nawiązania do motywu poety-twórcy, popularnego chociażby w okresie renesansu.
I faktycznie w dalszej części wiersza pojawia się sam Bóg, który wydaje się niejako oburzony przejęciem przez Pana Błyszczyńskiego jego twórczych prerogatyw.
Kto te szumy narzucił moim dumnym przestworom?
Kto ten ogród roznicestwił tak liściato?..."
-pyta oburzony Stwórca. Pan Błyszczyński wyjaśnia, że to jego dzieło.
Jam te drzewa powcielał! To - mój zamysł i odruch...
Moje dziwy... Moje rosy... Dreszcz i znój mój !
Później zaś zaprasza Boga do zwiedzenia owego niezwykłego miejsca. Wędrując po jego zakamarkach, docierają do pewnej kobiety.
Szli, aż doszli tam, gdzie w mrzonce zagęstwionej i niczyjej
Cień dziewczyny jaśniał oczu w dal rozbłystką,
A jej usta i piersi i ramiona i sny jej
Były takie, żeby właśnie kochać wszystko...
Okazuje się, że ona również jest tworem imaginacji Pana Błyszczyńskiego. Co więcej, ów się w niej zakochał – a miłość to oczywiście nieszczęśliwa, skoro dziewczyna nie istnieje. Nawet Bóg nie może jednak pomóc biednemu kochankowi: Boga już nie było... Pustka padła wzdłuż na kwiaty. Wreszcie nawet widmo dziewczyny rozpływa się w nicości i Błyszczyński zostaje sam w swoim ogrodzie.
Jak rozumieć utwór Leśmiana? Z pewnością należy on do bardziej złożonych dzieł poety. Z jednej strony mamy bowiem do czynienia z traktatem o naturze poezji. Poezja, czy szerzej – sztuka – pozwala tworzyć dzieła wspaniałe i zachwycające. Jednak nigdy nie dadzą one człowiekowi spełnienia, nigdy nie wyjdą poza sferę fantazji. Mogą one nadawać życiu sens, ale jednocześnie go odbierają.
Z drugiej strony pojawienie się postaci Boga nadaje szersze, metafizyczne znaczenie „Panu Błyszczyńskiemu”. Można w utworze odczytać smutną refleksję o ułomnej naturze ludzkiej, o dążeniu do czegoś, czego nie możemy osiągnąć. Wreszcie dzieło stanowi gorzki opis samotności człowieka w świecie – Leśmian nie sądzi, że religia, filozofia, czy sztuka są w stanie uczynić człowieka szczęśliwym. W taki sposób fantastyczny opis ogrodu Pana Błyszczyńskiego staje się posępnym rozrachunkiem ze złym światem, skażonym niedoskonałością od początku.
Forma utworu (kilka informacji)
– układ rymów abab
– neologizmy (liczne)
– dialog (Paba Błyszczyńskiego z Bogiem)
Interpretacja Mit o Heraklesie to opowieść o bohaterze który stał się późniejszym wzorcem do naśladowania dla Tezeusza. Mityczny Herakles to osoba niezwykle...
StreszczenieDzeus był władcą Olimpu, który panował również nad piorunami i burzami. Niezwykle potężny bóg lubił przechwalać się s
„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...
Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...
Streszczenie Dante w trzydziestym piątym roku swojego życia w nocy poprzedzającej Wielki Piątek odnajduje się w alegorycznie pojmowanym ciemnym lesie. Próbując się...
Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....
Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....
Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...
Streszczenie Tom I Rozdział pierwszy: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek? W renomowanej jadłodajni gdzieś na terenie Warszawy zamożni ludzie...