„Pan Błyszczyński” to długi wiersz, wręcz poemat, autorstwa Bolesława Leśmiana. Utwór rozpoczyna się od opisu ogrodu tytułowego Pana Błyszczyńskiego. Sam go wywiódł z nicości błyszczydłami swych oczu – mówi autor o owym ogrodzie. Można się domyślić w tym nawiązania do motywu poety-twórcy, popularnego chociażby w okresie renesansu.
I faktycznie w dalszej części wiersza pojawia się sam Bóg, który wydaje się niejako oburzony przejęciem przez Pana Błyszczyńskiego jego twórczych prerogatyw.
Kto te szumy narzucił moim dumnym przestworom?
Kto ten ogród roznicestwił tak liściato?..."
-pyta oburzony Stwórca. Pan Błyszczyński wyjaśnia, że to jego dzieło.
Jam te drzewa powcielał! To - mój zamysł i odruch...
Moje dziwy... Moje rosy... Dreszcz i znój mój !
Później zaś zaprasza Boga do zwiedzenia owego niezwykłego miejsca. Wędrując po jego zakamarkach, docierają do pewnej kobiety.
Szli, aż doszli tam, gdzie w mrzonce zagęstwionej i niczyjej
Cień dziewczyny jaśniał oczu w dal rozbłystką,
A jej usta i piersi i ramiona i sny jej
Były takie, żeby właśnie kochać wszystko...
Okazuje się, że ona również jest tworem imaginacji Pana Błyszczyńskiego. Co więcej, ów się w niej zakochał – a miłość to oczywiście nieszczęśliwa, skoro dziewczyna nie istnieje. Nawet Bóg nie może jednak pomóc biednemu kochankowi: Boga już nie było... Pustka padła wzdłuż na kwiaty. Wreszcie nawet widmo dziewczyny rozpływa się w nicości i Błyszczyński zostaje sam w swoim ogrodzie.
Jak rozumieć utwór Leśmiana? Z pewnością należy on do bardziej złożonych dzieł poety. Z jednej strony mamy bowiem do czynienia z traktatem o naturze poezji. Poezja, czy szerzej – sztuka – pozwala tworzyć dzieła wspaniałe i zachwycające. Jednak nigdy nie dadzą one człowiekowi spełnienia, nigdy nie wyjdą poza sferę fantazji. Mogą one nadawać życiu sens, ale jednocześnie go odbierają.
Z drugiej strony pojawienie się postaci Boga nadaje szersze, metafizyczne znaczenie „Panu Błyszczyńskiemu”. Można w utworze odczytać smutną refleksję o ułomnej naturze ludzkiej, o dążeniu do czegoś, czego nie możemy osiągnąć. Wreszcie dzieło stanowi gorzki opis samotności człowieka w świecie – Leśmian nie sądzi, że religia, filozofia, czy sztuka są w stanie uczynić człowieka szczęśliwym. W taki sposób fantastyczny opis ogrodu Pana Błyszczyńskiego staje się posępnym rozrachunkiem ze złym światem, skażonym niedoskonałością od początku.
Forma utworu (kilka informacji)
– układ rymów abab
– neologizmy (liczne)
– dialog (Paba Błyszczyńskiego z Bogiem)
Tom I Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi w latach 80. XIX wieku. Głównym bohaterem jest Karol Borowiecki. Mężczyzna dowiaduje się że spłonęła fabryka Goldberga...
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
Fraszka „Raki” to pozornie hymn na część kobiet. Poeta zaleca służyć im wiernie ponieważ bogate są we wszelkie cnoty – są szczere nie zwracają uwagi...
Część I Akcja powieści rozgrywa się na statku „Nellie” w okolicach Gravesend podczas rejsu po Tamizie. Głównym bohaterem jest marynarz – Charlie...
Streszczenie Akcja powieści toczy się w Paryżu w 1819 roku. Historia rozpoczyna się w podrzędnym pensjonacie pani Vauquer przy ulicy Neuve-Sainte-Geneviève gdzie...
„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Dawno temu żył sobie pewien młynarz. Był bardzo bogaty i miał trzech synów między których postanowił podzielić swój majątek. Gdy zmarł jego dwaj...
Streszczenie 1973 Akcja książki zaczyna się 21 marca 1973 r. Pierwszego dnia wiosny narratorka zrobiła coś zupełnie dla siebie - wzorowej uczennicy - niewyobrażalnego:...