„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej, który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst składa się z czterech strof, które przypominają logiczny wywód z przewrotną pointą. W początkowej partii tekstu poetka posługuje się enumeracją zwierzęcych zachowań, służących przetrwaniu.
Podmiot liryczny wylicza kolejne drapieżniki: myszołowa, panterę, piranie i grzechotnika. Wszystkie te zwierzęta łączy brak skrupułów, wątpliwości i zastrzeżeń co do słuszności własnych czynów. W drugiej mowa jest zaś o innych zwierzętach egzemplifikujących tę tezę. Są to szakal, szarańcza, aligator, trychina i giez, które „żyją jak żyją i rade są z tego”.
Podmiot liryczny przytacza również przykład orki. Jej serce waży bowiem sto kilogramów, ale pod innym względem jest lekkie, nie dręczą go bowiem wyrzuty sumienia. Ostatnia strofa wiersza stanowi ironiczną pointę:
Nic bardziej zwierzęcego
niż czyste sumienie
na trzeciej planecie Słońca.
Od refleksji nad prawami natury podmiot przechodzi zatem do ogólnych rozważań o człowieku. Peryfraza, za pomocą której określa się ziemię, wprowadza swoisty dystans w perspektywie widzenia osoby mówiącej. Wypowiada się ona jako zewnętrzny, obiektywny obserwator. Jej wnioski są zaś przewrotne, okazuje się bowiem, że paradoksalnie zwrot „czyste sumienie” ma charakter „zwierzęcy”. Nie oznacza zatem niewinności, ale wręcz przeciwnie – bezrefleksyjne czynienie zła.
Szymborska powiada zatem, że człowiek powinien różnić się od świata zwierzęcego świadomością własnej moralnej ułomności. Z takim przewrotnym wnioskiem koresponduje tytuł utworu – „Pochwała złego o sobie mniemania”.
W pierwszym z Trenów poeta przyzywa do siebie wszystki płacze bo tylko one pozwolą wyrazić mu żal za utraconą Urszulką. By unaocznić swoją rozpacz wzywa łzy Heraklitowe...
Autorem wiersza „Anka to już trzy i pół roku” jest Władysław Broniewski. Utwór należy do cyklu poświęconego Joannie Broniewskiej nazywanej Anką...
W utworze „Do Fraszek” autor zwraca się do tytułowych wierszy w ten zaś sposób – do samego siebie jako do ich autora. „Do Fraszek” jest...
Streszczenie Jedna wyspa na której zgromadzono dziesięć osób – to początek opowieści w której po kolei giną kolejni bohaterowie. Każdy z nich...
Najsłynniejsze dzieło Daniela Defoe ukazało się w 1719 roku – jego popularność okazała się tak duża że jeszcze w tym samym roku doczekało się czterech dodruków...
„Pierwsza fotografia Hitlera” Wisławy Szymborskiej to wiersz który pod względem poetyki przypomina ekfrazę. Różnica polega jednak na tym że przedmiotem...
„Płonąca żyrafa” to wiersz Stanisława Grochowiaka. Tytuł utworu wyraźnie wskazuje inspirację którą był surrealistyczny obraz hiszpańskiego malarza...
„Bajki i przypowieści” Ignacego Krasickiego ukazały się po raz pierwszy w 1779 roku a w późniejszych latach wydano kilka dalszych ich tomów. Bajki...
Trzecia część „Dziadów” jest dramatem w którym świat rzeczywisty przenika się ze sferą metafizyczną. Co ciekawe – oba te plany mają równorzędne...
