„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej, który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst składa się z czterech strof, które przypominają logiczny wywód z przewrotną pointą. W początkowej partii tekstu poetka posługuje się enumeracją zwierzęcych zachowań, służących przetrwaniu.
Podmiot liryczny wylicza kolejne drapieżniki: myszołowa, panterę, piranie i grzechotnika. Wszystkie te zwierzęta łączy brak skrupułów, wątpliwości i zastrzeżeń co do słuszności własnych czynów. W drugiej mowa jest zaś o innych zwierzętach egzemplifikujących tę tezę. Są to szakal, szarańcza, aligator, trychina i giez, które „żyją jak żyją i rade są z tego”.
Podmiot liryczny przytacza również przykład orki. Jej serce waży bowiem sto kilogramów, ale pod innym względem jest lekkie, nie dręczą go bowiem wyrzuty sumienia. Ostatnia strofa wiersza stanowi ironiczną pointę:
Nic bardziej zwierzęcego
niż czyste sumienie
na trzeciej planecie Słońca.
Od refleksji nad prawami natury podmiot przechodzi zatem do ogólnych rozważań o człowieku. Peryfraza, za pomocą której określa się ziemię, wprowadza swoisty dystans w perspektywie widzenia osoby mówiącej. Wypowiada się ona jako zewnętrzny, obiektywny obserwator. Jej wnioski są zaś przewrotne, okazuje się bowiem, że paradoksalnie zwrot „czyste sumienie” ma charakter „zwierzęcy”. Nie oznacza zatem niewinności, ale wręcz przeciwnie – bezrefleksyjne czynienie zła.
Szymborska powiada zatem, że człowiek powinien różnić się od świata zwierzęcego świadomością własnej moralnej ułomności. Z takim przewrotnym wnioskiem koresponduje tytuł utworu – „Pochwała złego o sobie mniemania”.
Streszczenie Utwór rozpoczyna opis domu matki oraz okolicy. Pojawia się także postać siedmioletniego chłopca którym jest sam narrator. Mówi on o nawyku...
Streszczenie Rozdział I – Nieproszeni goście W pewnej wyjątkowo starannie urządzonej i szczególnie wygodnej norze mieszkał pewien hobbit. Bilbo Baggins bo tak...
Wiersz Czesława Miłosza „Nadzieja” stanowi część cyklu „Świat. Poema naiwne”. W tych spisanych w 1943 roku utworach nasz wielki poeta próbował...
„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia...
Sonet Leopolda Staffa „Czytelnicy” każe nam zastanowić się nad potęgą literatury i jej rolą w rozwoju człowieka. Jego bohaterami jest dwójka młodych...
Streszczenie Król Syzyf był władcą Koryntu. Jego życie wolne było od trosk. Sam zamieszkiwał w pięknym pałacu a kraj przez niego rządzony słynął z dostatku....
„Córka czarownicy” to powieść fantasy autorstwa Doroty Terakowskiej. Rozgrywa się w fikcyjnym baśniowym świecie. Bohaterką jest mała dziewczynka którą...
Geneza „Giaur” to powieść poetycka George’a Byrona która ukazała się w 1813 r. Co ciekawe to pierwszy utwór tego autora o tematyce związanej...
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...
