„Dusiołek” należy do najbardziej znanych wierszy Bolesława Leśmian. Polski poeta wskrzesza w nim świat ludowych legend i podań. Czytelnik zostaje już na początku wprowadzony w oniryczną, magiczną rzeczywistość. Obserwujemy chłopa Bajdałę, który idzie „po świecie” z wołem i „szkapą” (koniem). Jak się dowiadujemy, Bajdała idzie bez celu, przed siebie, bo „wiosna zagrzała”. Już samo to ukazuje nam nierzeczywisty wymiar świata przedstawionego w wierszu. Chłopi to zazwyczaj ludzie ciągle zajęci i bardzo konkretni – nie wędrują sobie bezsensownie, zwłaszcza ze zwierzętami.
Bajdała zmęczony upałem, postanawia zażyć drzemki. Kiedy jednak zasypia, z rowu wychodzi tytułowy Dusiołek, siada mężczyźnie na piersi i zaczyna go dręczyć. Jak wygląda ów potwór?
Pysk miał z żabia ślimaczy
(Że też taki być raczy!)
A zad tyli, co kwoka, kiedy znosi jajo.
Milcz, gębo nieposłuszna, bo dziewki wyłają!
Ogon miał ci z rzemyka,
Podogonie zaśz łyka.
Siadł Bajdale na piersi, jak ten kruk na snopie -
Póty dusił i dusił, aż coś warkło w chłopie!
Wreszcie Bajdała się budzi, a potwór zmyka. Niemniej chłop wygraża najpierw zwierzętom, które go nie obroniły, później zaś samemu Bogu, który stworzył takie paskudne stworzenie, jak Dusiołek.
Czym jest ów Dusiołek i jak rozumieć wiersz? Leśmian zafascynowany był teoriami Zygmunta Freuda – wydaje się więc prawdopodobne, że senny potwór symbolizuje podświadomość. W psychice człowieka znaleźć można, uważał Freud, mroczne strony. Jedną z nich jest instynkt śmierci, dążenie człowieka do autodestrukcji. Dusiołek może być tym właśnie instynktem – dochodzi on do głosu, gdy „rozum śpi”. Leśmian zwraca uwagę na rozdarcie człowieka między tym, co racjonalne i tym, co mroczne, niepoznane, zwierzęce. To rozdarcie powoduje nasze zagubienie, nieszczęśliwość – jednak nie możemy się go pozbyć, jest bowiem „wpisane” w naturę ludzką.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabb
– neologizmy (półbabek)
– powtórzenia (szkapa i wół)
Streszczenie Sierpień Jest upalne i słoneczne lato. Jeszcze w lipcu ojciec narratora wyjechał do sanatorium zostawiając go z matką starszym bratem i Adelą (gosposią)....
„Podłogo błogosław” to wiersz Mirona Białoszewskiego pochodzący z 1957 roku. Już tytuł sugeruje że mamy do czynienia z typowym dla poety łączeniem sacrum...
Interpretacja Istnieją dwa mity w których występuje postać króla Midasa. Pierwszy z nich opowiada o przyprawieniu władcy oślich uszu drugi o życzeniu króla...
Streszczenie Rozdział I – Nieproszeni goście W pewnej wyjątkowo starannie urządzonej i szczególnie wygodnej norze mieszkał pewien hobbit. Bilbo Baggins bo tak...
Czas i miejsce akcji „Katarynka” to nowela której akcja koncentruje się na ulicy Miodowej która mieści się w Warszawie. Większość wydarzeń dotyczy...
Streszczenie Prolog Napisany wierszem prolog nieco przybliża tło wydarzeń wspominając o zwaśnionych rodach i dwojgu kochanków. Zapowiada także przedwczesną śmierć...
Streszczenie Głównymi bohaterami utworu Astrid Lindgren są dwaj bracia: młodszy – 9 – letni Karol i starszy – 13 – letni Jonatan Lew. Pierwszy...
Geneza Trzecia część „Dziadów” nazywana jest także „Dziadami drezdeńskimi” ze względu na fakt iż powstała właśnie w stolicy Saksonii....
Streszczenie Pippi przenosi się do Willi Śmiesznotki Na skraju pewnego miasteczka znajdował się stary zapuszczony ogród. W ogrodzie tym stał sobie stary dom. W domu...