„Dusiołek” należy do najbardziej znanych wierszy Bolesława Leśmian. Polski poeta wskrzesza w nim świat ludowych legend i podań. Czytelnik zostaje już na początku wprowadzony w oniryczną, magiczną rzeczywistość. Obserwujemy chłopa Bajdałę, który idzie „po świecie” z wołem i „szkapą” (koniem). Jak się dowiadujemy, Bajdała idzie bez celu, przed siebie, bo „wiosna zagrzała”. Już samo to ukazuje nam nierzeczywisty wymiar świata przedstawionego w wierszu. Chłopi to zazwyczaj ludzie ciągle zajęci i bardzo konkretni – nie wędrują sobie bezsensownie, zwłaszcza ze zwierzętami.
Bajdała zmęczony upałem, postanawia zażyć drzemki. Kiedy jednak zasypia, z rowu wychodzi tytułowy Dusiołek, siada mężczyźnie na piersi i zaczyna go dręczyć. Jak wygląda ów potwór?
Pysk miał z żabia ślimaczy
(Że też taki być raczy!)
A zad tyli, co kwoka, kiedy znosi jajo.
Milcz, gębo nieposłuszna, bo dziewki wyłają!
Ogon miał ci z rzemyka,
Podogonie zaśz łyka.
Siadł Bajdale na piersi, jak ten kruk na snopie -
Póty dusił i dusił, aż coś warkło w chłopie!
Wreszcie Bajdała się budzi, a potwór zmyka. Niemniej chłop wygraża najpierw zwierzętom, które go nie obroniły, później zaś samemu Bogu, który stworzył takie paskudne stworzenie, jak Dusiołek.
Czym jest ów Dusiołek i jak rozumieć wiersz? Leśmian zafascynowany był teoriami Zygmunta Freuda – wydaje się więc prawdopodobne, że senny potwór symbolizuje podświadomość. W psychice człowieka znaleźć można, uważał Freud, mroczne strony. Jedną z nich jest instynkt śmierci, dążenie człowieka do autodestrukcji. Dusiołek może być tym właśnie instynktem – dochodzi on do głosu, gdy „rozum śpi”. Leśmian zwraca uwagę na rozdarcie człowieka między tym, co racjonalne i tym, co mroczne, niepoznane, zwierzęce. To rozdarcie powoduje nasze zagubienie, nieszczęśliwość – jednak nie możemy się go pozbyć, jest bowiem „wpisane” w naturę ludzką.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabb
– neologizmy (półbabek)
– powtórzenia (szkapa i wół)
Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...
Wiersz „Obłoki” stanowi część przedwojennej twórczości Czesława Miłosza. Przyszły noblista był wówczas młodym poetą związanym z wileńską...
Streszczenie „Mam na imię Maciek” Głównym bohaterem utworu jest duch Maciek – syn Oktawiusza i Porcji. Ma 120 lat i choć jest doświadczonym duchem...
Dytyramb to starożytna pieśń pochwalna na cześć Dionizosa – z niej wywodzą się takie gatunki jak tragedia i komedia. „Dytyramb” w podtytule wiersza Juliana...
Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...
Interpretacja Mit o Pigmalionie to przede wszystkim opowieść o uczuciu którym obdarza się osobę niezwykłą osobę idealną. Stworzona kobieta to ideał ucieleśnienie...
Streszczenie Osoby: AA XX Akcja utworu rozgrywa się w brudnym pomieszczeniu którego ściany „przyozdobione” są zaciekami. Z sufitu zwisa goła żarówka....
Streszczenie „Nowe szaty cesarza” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada ona o władcy który uwielbiał zdobne szaty i jak mówi autor całe...
Geneza Powieść „Anna Karenina” Lwa Tołstoja powstawała w latach 1873 – 1877. Pisarz mieszkał wówczas w Jasnej Polanie i wiódł szczęśliwe...