Bohaterką i narratorką wiersza „Urszula Kochanowska” Bolesława Leśmiana jest tytułowa córka mistrza Jana z Czarnolasu. Urszulka Kochanowska to postać szczególna w polskiej kulturze – jej śmierć stała się przecież inspiracją do stworzenia jednego z najważniejszych dzieł poetyckich w naszej kulturze. Jednak w „Trenach”, bo o nich wszak mowa, sama Urszulka do głosu nie dochodziła – poznawaliśmy ją z relacji jej zrozpaczonych rodziców.
Wiersz Leśmiana zaczyna się, gdy dziewczynka przybywa do nieba. Jest to jednak specyficzny raj – dowiadujemy się bowiem, że to „pustkowie”. Mieszka tam dobry Bóg, który głaska dziecko po głowie, ale wizja Leśmiana różni się znacząco od chrześcijańskich wyobrażeń nieba. Zadziwiające jest choćby to, że sama obecność Boga nie stanowi szczęścia.
Zbliż się do mnie, Urszulo! Poglądasz, jak żywa...
Zrobię dla cię, co zechcesz, byś była szczęśliwa.
Dziecko prosi o to, by niebo przypominało dom w Czarnolesie, jaki zostawiła na ziemi. Bóg spełnia życzenie i obiecuje odwiedzać dziewczynkę. Ta wyczekuje z upragnieniem przybycia kogo innego – rodziców. Zakończenie utworu podkreśla jego dotychczasową wymowę:
Już świt pierwszą roznietą złoci się po ścianie,
Gdy właśnie słychać kroki i do drzwi pukanie...
Więc zrywam się i biegnę! Wiatr po niebie dzwoni!
Serce w piersi zamiera... Nie!... To - Bóg, nie oni!...
Okazuje się, że rodzice są ważniejsi dla Urszulki niż Bóg. Nie da się ukryć, że z punktu widzenia człowieka wierzącego jest to wizja bluźniercza. Leśmian ukazuje nam niebo i Boga, ale utrzymuje, że nawet jeśli Stworzyciel istnieje, to między nim a ludźmi znajduje się przepaść. Nie rozumiemy Boga, a on nie pojmuje nas. Prawdziwym szczęściem może być tylko drugi człowiek. Jest to koncepcja z jednej strony pesymistyczna (ukazuje niejako „puste”, pozbawione szczęścia niebo) – z drugiej wszakże, głęboko humanistyczna. Podkreśla wagę człowieka, to, że uznać go należy za miarę wszechrzeczy.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabb
– dialog
– wykrzyknienie (Wiatr po niebie dzwoni!)
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
Geneza Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak jednak pracował nad nią już od kilku lat....
“Książka” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta wykorzystuje topos księgi. Księga w tradycji literackiej to oznaka najwyższej tajemnej wiedzy przeznaczonej...
Streszczenie Król Syzyf był władcą Koryntu. Jego życie wolne było od trosk. Sam zamieszkiwał w pięknym pałacu a kraj przez niego rządzony słynął z dostatku....
„Nn próbuje sobie przypomnieć słowa modlitwy” to wiersz Stanisława Barańczaka. NN oznacza „nazwisko nieznane” – skrót taki często...
