Bohaterką i narratorką wiersza „Urszula Kochanowska” Bolesława Leśmiana jest tytułowa córka mistrza Jana z Czarnolasu. Urszulka Kochanowska to postać szczególna w polskiej kulturze – jej śmierć stała się przecież inspiracją do stworzenia jednego z najważniejszych dzieł poetyckich w naszej kulturze. Jednak w „Trenach”, bo o nich wszak mowa, sama Urszulka do głosu nie dochodziła – poznawaliśmy ją z relacji jej zrozpaczonych rodziców.
Wiersz Leśmiana zaczyna się, gdy dziewczynka przybywa do nieba. Jest to jednak specyficzny raj – dowiadujemy się bowiem, że to „pustkowie”. Mieszka tam dobry Bóg, który głaska dziecko po głowie, ale wizja Leśmiana różni się znacząco od chrześcijańskich wyobrażeń nieba. Zadziwiające jest choćby to, że sama obecność Boga nie stanowi szczęścia.
Zbliż się do mnie, Urszulo! Poglądasz, jak żywa...
Zrobię dla cię, co zechcesz, byś była szczęśliwa.
Dziecko prosi o to, by niebo przypominało dom w Czarnolesie, jaki zostawiła na ziemi. Bóg spełnia życzenie i obiecuje odwiedzać dziewczynkę. Ta wyczekuje z upragnieniem przybycia kogo innego – rodziców. Zakończenie utworu podkreśla jego dotychczasową wymowę:
Już świt pierwszą roznietą złoci się po ścianie,
Gdy właśnie słychać kroki i do drzwi pukanie...
Więc zrywam się i biegnę! Wiatr po niebie dzwoni!
Serce w piersi zamiera... Nie!... To - Bóg, nie oni!...
Okazuje się, że rodzice są ważniejsi dla Urszulki niż Bóg. Nie da się ukryć, że z punktu widzenia człowieka wierzącego jest to wizja bluźniercza. Leśmian ukazuje nam niebo i Boga, ale utrzymuje, że nawet jeśli Stworzyciel istnieje, to między nim a ludźmi znajduje się przepaść. Nie rozumiemy Boga, a on nie pojmuje nas. Prawdziwym szczęściem może być tylko drugi człowiek. Jest to koncepcja z jednej strony pesymistyczna (ukazuje niejako „puste”, pozbawione szczęścia niebo) – z drugiej wszakże, głęboko humanistyczna. Podkreśla wagę człowieka, to, że uznać go należy za miarę wszechrzeczy.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabb
– dialog
– wykrzyknienie (Wiatr po niebie dzwoni!)
Geneza Książka Miguela de Cervantesa uchodzi za najważniejszą powieść w dziejach literatury hiszpańskiej. Pisarz najprawdopodobniej stworzył swoje najsłynniejsze dzieło...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
„Pieśń o żołnierzach z Westerplatte” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego powstała w 1939 roku. Miała ona upamiętniać bohaterstwo polskich obrońców...
Streszczenie skrótowe Epos Wacława Potockiego rozpoczyna się inwokacją do Boga. Następnie pojawia się rozbudowany pełen aluzji mitologicznych i biblijnych opis ówczesnej...
Pewnego zimnego dnia królowa szyjąc przy oknie w pewnym momencie ukłuła się w palec i kropla jej krwi spadła na śnieg. Wtedy królowa wypowiedziała życzenie...
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
Fraszka „O doktorze Hiszpanie” przedstawia dowcipną anegdotę związaną z okresem gdy Kochanowski żył na dworze królewskim. Doktor Hiszpan to Piotr Rozjusz...
„Warkoczyk” to wiersz Tadeusza Różewicza który powstał po wizycie poety w Muzeum Auschwitz-Birkenau. Podmiotem lirycznym jest osoba oglądająca gabloty...
Geneza Początkowo „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza publikowane było w formie odcinkowej w trzech periodykach ukazujących się na terenie trzech zaborów....
