Unikalne i sprawdzone teksty

Bruno Jasieński – biografia i charakterystyka twórczości

Bruno Jasieński to postać skomplikowana i kontrowersyjna. Trudno wystawić jednoznaczną opinię o tym futuryście, miłośniku komunizmu, a zarazem jego ofierze. Urodził się w 1901 roku w Klimontowie w mieszanej rodzinie – ojciec był nawróconym na chrześcijaństwo Żydem, matka wywodziła się ze szlachty. Nazywali się Zysman, zaś ich syn otrzymał imię Wiktorpseudonimu Bruno Jasieński zaczął on używać dopiero w latach dwudziestych.

Jako młody człowiek przyszły poeta był świadkiem I wojny światowej oraz chaosu rosyjskich rewolucji (lutowej i październikowej). W 1918 roku pojawił się w odrodzonej Polsce, gdzie zaczął studiować filozofię. Jednak Jasieński nie wpasował się w środowisko nobliwych profesorów i pilnych studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym okresie zaczęła dawać o sobie znać jego natura skandalisty – organizował przedstawienia teatralne, które dziś nazwalibyśmy alternatywnymi. Przygotował między innymi „Wesele”, powierzając rolę aktorów prawdziwym chłopom i mieszając tekst Wyspiańskiego z „Manifestem komunistycznym”. W trakcie wojny 1920 roku zmobilizowany Jasieński trafił na krótko do więzienia, gdyż w czasie jego występu poetyckiego doszło do obrazy jego przełożonego.

Areszt nie pozbawił Jasieńskiego charakteru – raźno zaangażował się w działalność futurystów. Wraz z Anatolem Sternem wydał „ Nuż w bżuhu. Jednodńuwka futurystuw”, słynny, skandalizujący manifest tego środowiska. Emocje wzbudzało samo odejście od zasad ortografii, nie mówiąc już o tematyce zamieszczonego tam wiersza Jasieńskiego, zachęcającego do pożerania kochanek („Mięso kobiet”).

Po 1923 Jasieński związał się mocno z ruchem komunistycznym – nie jest to zresztą nic niezwykłego, gdyż wielu futurystów angażowało się w radykalne ruchy polityczne (np. włoscy futuryści chętnie działali razem z faszystami). W latach 1925 – 1929 Jasieński mieszkał we Francji. Został jednak wydalony z tego kraju po publikacji skandalizującej (i bestsellerowej) powieści „Palę Paryż”. Owa książka, którą można zaliczyć do science-fiction, przedstawia wizję dżumy, pustoszącej stolicę Francji. Jest ona również pochwałą idei komunistycznej, w której autor widział nadzieje dla współczesnego świata.

Po wyrzuceniu z Francji Jasieński nie wrócił do Polski, tylko udał się do Związku Radzieckiego. Początkowo był tam fetowany jako wielki komunistyczny artysta. Warunki życia w państwie totalitarnym zmusiły go jednak do wyrzeczenia się skandali i pisania według życzeń władz. Jednak nawet stworzenie socrealistycznej epopei „Człowiek zmienia skórę” nie wpłynęło na jego ostateczny los. W czasie Wielkiej Czystki został aresztowany przez NKWD, podobnie jak dziesiątki tysięcy innych, przebywających w Związku Radzieckim Polaków. Uwięziony w 1937 roku, rok później został rozstrzelany.

Jasieński został zrehabilitowany po śmierci Stalina, jednak szczegóły jego aresztowania i śmierci przez następnych kilkadziesiąt lat (aż do lat dziewięćdziesiątych) pozostawały w sferze domysłów. Dzisiaj rzadko sięga się do jego twórczości, chociaż książka „Palę Paryż” została niedawno wznowiona po polsku i po francusku, a mit tragicznej śmierci poety inspiruje kolejnych artystów (np. Macieja Parowskiego, odwołującego się do tego wydzenia w powieści „Burza”).

 

Rozwiń więcej
Bruno Jasieński /za: wikipedia.pl

Losowe tematy

Janusz Korczak – biografia i charakterystyka...

Biografia Janusz Korczak (właśc. Henryk Goldszmit) urodził się w Warszawie 22 lipca 1878 lub 1879 r. a zmarł 6 sierpnia 1942 r. w Treblince. Był pedagogiem twórcą...

William Szekspir - biografia i charakterystyka...

Biografia William Szekspir powszechnie uważany jest za najważniejszego i najlepszego spośród autorów tworzących w języku angielskim. Jego dorobek artystyczny...

Melchior Wańkowicz – biografia...

Biografia Melchior Wańkowicz - pisarz dziennikarz i publicysta - przyszedł na świat 10 stycznia 1892 r. w Kałużycach (dzisiejsza Białoruś). Wywodził się z ziemiańskiej...

Vladimir Nabokov – biografia i...

Vladimir Nabokov to jeden z największych oryginałów i skandalistów literackich XX wieku. Trudno usytuować go wśród innych pisarzy trudno nawet osadzić...

Józef Wybicki - biografia i charakterystyka...

Józef Wybicki należy do wyjątkowych postaci polskiego panteonu narodowego. „Mazurek Dąbrowskiego” którego był autorem stał się hymnem Rzeczypospolitej...

Tomasz Mann – biografia i charakterystyka...

Biografia Tomasz Mann urodził się w 1875 roku w Lubece. Pochodził z zamożnej mieszczańskiej rodziny jego ojciec był handlarzem zboża i senatorem miasta. Po śmierci ojca...

Julian Tuwim – biografia i charakterystyka...

Julian Tuwim urodził się w Łodzi w 1894 roku. Pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej – jest to bardzo istotny fakt dla zrozumienia poety ponieważ zmagał się...

Joanna Chmielewska – biografia...

Biografia Joanna Chmielewska (właśc. nazwisko Irena Kuhn) – polska pisarka autorka powieści sensacyjnych kryminalnych i obyczajowych znana również z twórczości...

Jan Kochanowski - biografia i charakterystyka...

Urodzony w 1530 roku Jan Kochanowski herbu Korwin uznawany jest za jednego z najważniejszych polskich twórców renesansowych. Wybitność tego autora przekracza...