Unikalne i sprawdzone teksty

Bruno Jasieński – biografia i charakterystyka twórczości

Bruno Jasieński to postać skomplikowana i kontrowersyjna. Trudno wystawić jednoznaczną opinię o tym futuryście, miłośniku komunizmu, a zarazem jego ofierze. Urodził się w 1901 roku w Klimontowie w mieszanej rodzinie – ojciec był nawróconym na chrześcijaństwo Żydem, matka wywodziła się ze szlachty. Nazywali się Zysman, zaś ich syn otrzymał imię Wiktorpseudonimu Bruno Jasieński zaczął on używać dopiero w latach dwudziestych.

Jako młody człowiek przyszły poeta był świadkiem I wojny światowej oraz chaosu rosyjskich rewolucji (lutowej i październikowej). W 1918 roku pojawił się w odrodzonej Polsce, gdzie zaczął studiować filozofię. Jednak Jasieński nie wpasował się w środowisko nobliwych profesorów i pilnych studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym okresie zaczęła dawać o sobie znać jego natura skandalisty – organizował przedstawienia teatralne, które dziś nazwalibyśmy alternatywnymi. Przygotował między innymi „Wesele”, powierzając rolę aktorów prawdziwym chłopom i mieszając tekst Wyspiańskiego z „Manifestem komunistycznym”. W trakcie wojny 1920 roku zmobilizowany Jasieński trafił na krótko do więzienia, gdyż w czasie jego występu poetyckiego doszło do obrazy jego przełożonego.

Areszt nie pozbawił Jasieńskiego charakteru – raźno zaangażował się w działalność futurystów. Wraz z Anatolem Sternem wydał „ Nuż w bżuhu. Jednodńuwka futurystuw”, słynny, skandalizujący manifest tego środowiska. Emocje wzbudzało samo odejście od zasad ortografii, nie mówiąc już o tematyce zamieszczonego tam wiersza Jasieńskiego, zachęcającego do pożerania kochanek („Mięso kobiet”).

Po 1923 Jasieński związał się mocno z ruchem komunistycznym – nie jest to zresztą nic niezwykłego, gdyż wielu futurystów angażowało się w radykalne ruchy polityczne (np. włoscy futuryści chętnie działali razem z faszystami). W latach 1925 – 1929 Jasieński mieszkał we Francji. Został jednak wydalony z tego kraju po publikacji skandalizującej (i bestsellerowej) powieści „Palę Paryż”. Owa książka, którą można zaliczyć do science-fiction, przedstawia wizję dżumy, pustoszącej stolicę Francji. Jest ona również pochwałą idei komunistycznej, w której autor widział nadzieje dla współczesnego świata.

Po wyrzuceniu z Francji Jasieński nie wrócił do Polski, tylko udał się do Związku Radzieckiego. Początkowo był tam fetowany jako wielki komunistyczny artysta. Warunki życia w państwie totalitarnym zmusiły go jednak do wyrzeczenia się skandali i pisania według życzeń władz. Jednak nawet stworzenie socrealistycznej epopei „Człowiek zmienia skórę” nie wpłynęło na jego ostateczny los. W czasie Wielkiej Czystki został aresztowany przez NKWD, podobnie jak dziesiątki tysięcy innych, przebywających w Związku Radzieckim Polaków. Uwięziony w 1937 roku, rok później został rozstrzelany.

Jasieński został zrehabilitowany po śmierci Stalina, jednak szczegóły jego aresztowania i śmierci przez następnych kilkadziesiąt lat (aż do lat dziewięćdziesiątych) pozostawały w sferze domysłów. Dzisiaj rzadko sięga się do jego twórczości, chociaż książka „Palę Paryż” została niedawno wznowiona po polsku i po francusku, a mit tragicznej śmierci poety inspiruje kolejnych artystów (np. Macieja Parowskiego, odwołującego się do tego wydzenia w powieści „Burza”).

 

Rozwiń więcej
Bruno Jasieński /za: wikipedia.pl

Losowe tematy

Jack London – biografia i charakterystyka...

Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...

Daniel Defoe - biografia i charakterystyka...

Daniel Defoe to jeden z ojców współczesnej powieści angielskiej. Dokładna data jego narodzin budzi wątpliwości jednak najczęściej wskazuje się rok 1660....

Gustaw Flaubert – biografia i...

Biografia Gustaw Flaubert urodził się w 1821 r. w Rouen we Francji. Pochodził z zamożnej rodziny miejskiego lekarza miał dwójkę rodzeństwa. Ukończył Liceum im....

Sławomir Mrożek – biografia...

Biografia Sławomir Mrożek - jeden z najchętniej czytanych polskich autorów - przyszedł na świat 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie wsi leżącej w powiecie brzeskim....

Sofokles - biografia i charakterystyka...

Sofokles urodził się prawdopodobnie w 496 p.n.e w Kolonos zmarł w 406 p.n.e w Atenach. Źródła dowodzą że pochodził z majętnej rodziny kupców. W okresie...

Mark Twain - biografia i charakterystyka...

Mark Twain uznawany jest powszechnie za jednego z ojców literatury amerykańskiej. Pamiętać należy że Stany Zjednoczone Ameryki powstały dopiero w XVIII wieku i musiało...

Krzysztof Kamil Baczyński – biografia...

Krzysztof Kamil Baczyński to bodaj najbardziej znany autor z pokolenia „Kolumbów”. Przyszedł na świat w Warszawie w 1921 roku w rodzinie inteligenckiej....

Łukasz Górnicki - biografia i...

Łukasz Górnicki urodził się w 1527 roku w Oświęcimiu. Pochodził z rodziny mieszczańskiej a jego wuj Stanisław Gąsiorek był dyrygentem kapeli królewskiej...

Marta Fox – biografia i charakterystyka...

Biografia Marta Fox - poetka powieściopisarka i felietonistka - przyszła na świat 1 stycznia 1952 r. w Siemianowicach Śląskich. Zanim poznały ją rzesze czytelników...