W wierszu „Sokrates tańczący” Julian Tuwim odnosi się do postaci tytułowego mędrca. Żyjący w V wieku przed naszą erą Sokrates uchodzi za jednego z najważniejszych filozofów w dziejach ludzkości. Nie zostawił on po sobie żadnych dzieł, ale występuje w dialogach swojego ucznia, Platona. Pojawiał się również w utworach ateńskiego komediopisarza Arystofanesa.
Sokrates wędrował po ulicach swych rodzimych Aten i zadawał przechodniom trudne pytania – w ten sposób sam poszukiwał mądrości oraz próbował nakierować rodaków na jej ścieżki. Powodowało to ich gniew, gdyż mędrzec wykpił niejednego możnego – ostatecznie Sokrates został oskarżony o demoralizowanie młodzieży i skazany na śmierć. Pogodził się z wyrokiem, chociaż miał szansę uciec z więzienia i wypił trującą cykutę.
Widać więc wyraźnie, że Sokrates to postać wzniosła, pełna powagi i mądrości. Przez stulecia był on dla Europejczyków symbolem idealisty i filozofa, wolącego oddać życie, niż zrezygnować ze swoich myśli i koncepcji.
Tymczasem u Tuwima widzimy innego Sokratesa. Dowiadujemy się mianowicie, iż:
Z zaułka śmieją się uczniowie,
Że się mistrzowi kręci w głowie,
Że się Sokrates spił.
Pijany mędrzec grzeje się w ciepłych promieniach, a później zaczyna tańczyć:
Prażę się w słońcu, gałgan stary...
Leżę, wyciągam się i ziewam.
[…]
I w głowie zamęt obłąkańczy?!
Wy patrzcie, jak filozof tańczy
Wydawać by się mogło, że jest to pojedynczy wybryk człowieka, który nadużył alkoholu – i tak to ewidentnie widzą uczniowie, jedni z rozbawianiem, drudzy z potępieniem. Wszakże mędrzec powinien zajmować się dużo poważniejszymi sprawami, niż zabawa –powinien ukazywać ludziom, gdzie leży mądrość, rozważać pojęcia takie, jak sprawiedliwość, czy ojczyzna. Ale Sokrates dowodzi, że to co robi, wypływa z głębokich przemyśleń filozoficznych:
Niech się cieszy wielki Bóg,
Że Sokrates prawdę zna,
Że już wie! że wszystko ma!
Że już poszedł hen, za kraniec,
On - najmędrszy, on - wybraniec.
Jednak owa mądrość, którą posiadł, jest czym innym, niż sądzą jego uczniowie, czym innym, niż myślał kiedyś on sam. Mądrością okazuje się umiejętność czerpania z radości życia – cieszenie się tańcem, winem, ciepłym dniem. Wzniosłe pojęcia, które przywoływane są kilkukrotnie w utworze (Zło i dobro, ludzie, bogi ; Cnota, prawda, piękno, bogi) są tak naprawdę drugorzędne – tym, co naprawdę się liczy, są proste przyjemności.
Julian Tuwim oferuje czytelnikowi oryginalny obraz antycznego filozofa. Obraz ów zgodny jest z przekazem historycznym w szczegółach (pojawia się żona Sokratesa, Ksantypa oraz wspomniany jest fakt, iż filozof był brzydki), jednak przedstawia inną interpretację jego filozofii, niż zazwyczaj ma to miejsce. Można wręcz stwierdzić, że w wierszu pojawia się fikcyjny Sokrates Tuwima, nie zaś prawdziwy filozof. Tuwim kładzie nacisk na radości płynące ze zwykłego życia – twierdzi, że prawdziwa mądrość polega na zrozumieniu, że to one nadają naszej egzystencji sens. Wszystko inne, mówi poeta, to tylko dodatek.
Forma utworu (kilka informacji) :
– układ rymów abab
– wyrażenia z mowy potocznej (Stary […] ale jary, hopsa, hopsa, hopsasa, Rypcium pipcium)
– wyliczenia (Zło i dobro, ludzie, bogi)
– wykrzyknienie
– podmiotem lirycznym jest Sokrates
„Dusiołek” należy do najbardziej znanych wierszy Bolesława Leśmian. Polski poeta wskrzesza w nim świat ludowych legend i podań. Czytelnik zostaje już na początku...
„Dżuma” to najsłynniejsza powieść Alberta Camusa. Jej głównym bohatera a także narratorem (co okazuje się pod koniec dzieła) jest lekarz Bernard Rieux....
Streszczenie Dziwny dom Na ulicy Wierzbowej 13 stał blok który miał 13 pięter. Raz przyszedł do niego listonosz który miał listy polecone dla mieszkańców...
Wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Nike” pochodzi z 1926 roku. Był to okres fascynacji autorki japońską poezją haiku – i właśnie takim polskim...
„Biblia królowej Zofii” zwana inaczej „Biblią Szaroszpatacką” to jeden z ważniejszych zabytków istotny nie tylko z powodów religijnych...
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Streszczenie Hej wysoko ci u nas technika stanęła wysoko... Pan młody posiadał leżące pod lasem laboratorium dwa reaktory oraz zakład chemicznej syntezy. Z kolei majątek...
Streszczenie „Balladyna” Słowackiego poprzedzona została listem dedykacyjnym który autor zaadresował do Zygmunta Krasińskiego. Nadawca przytacza zasłyszaną...
Geneza czas i miejsce akcji Opowieść o losach sierotki oraz krasnoludków rozgrywa się w kilku miejscach. Pierwszym z nich jest zamek krasnali który zamieszkują...