Unikalne i sprawdzone teksty

Sokrates tańczący – interpretacja i analiza

W wierszu „Sokrates tańczący” Julian Tuwim odnosi się do postaci tytułowego mędrca. Żyjący w V wieku przed naszą erą Sokrates uchodzi za jednego z najważniejszych filozofów w dziejach ludzkości. Nie zostawił on po sobie żadnych dzieł, ale występuje w dialogach swojego ucznia, Platona. Pojawiał się również w utworach ateńskiego komediopisarza Arystofanesa.

Sokrates wędrował po ulicach swych rodzimych Aten i zadawał przechodniom trudne pytania – w ten sposób sam poszukiwał mądrości oraz próbował nakierować rodaków na jej ścieżki. Powodowało to ich gniew, gdyż mędrzec wykpił niejednego możnego – ostatecznie Sokrates został oskarżony o demoralizowanie młodzieży i skazany na śmierć. Pogodził się z wyrokiem, chociaż miał szansę uciec z więzienia i wypił trującą cykutę.

Widać więc wyraźnie, że Sokrates to postać wzniosła, pełna powagi i mądrości. Przez stulecia był on dla Europejczyków symbolem idealisty i filozofa, wolącego oddać życie, niż zrezygnować ze swoich myśli i koncepcji.
Tymczasem u Tuwima widzimy innego Sokratesa. Dowiadujemy się mianowicie, iż:
Z zaułka śmieją się uczniowie,
Że się mistrzowi kręci w głowie,
Że się Sokrates spił.

Pijany mędrzec grzeje się w ciepłych promieniach, a później zaczyna tańczyć:

Prażę się w słońcu, gałgan stary...
Leżę, wyciągam się i ziewam.
[…]
I w głowie zamęt obłąkańczy?!
Wy patrzcie, jak filozof tańczy

Wydawać by się mogło, że jest to pojedynczy wybryk człowieka, który nadużył alkoholu – i tak to ewidentnie widzą uczniowie, jedni z rozbawianiem, drudzy z potępieniem. Wszakże mędrzec powinien zajmować się dużo poważniejszymi sprawami, niż zabawa –powinien ukazywać ludziom, gdzie leży mądrość, rozważać pojęcia takie, jak sprawiedliwość, czy ojczyzna. Ale Sokrates dowodzi, że to co robi, wypływa z głębokich przemyśleń filozoficznych:

Niech się cieszy wielki Bóg,
Że Sokrates prawdę zna,
Że już wie! że wszystko ma!
Że już poszedł hen, za kraniec,
On - najmędrszy, on - wybraniec.

Jednak owa mądrość, którą posiadł, jest czym innym, niż sądzą jego uczniowie, czym innym, niż myślał kiedyś on sam. Mądrością okazuje się umiejętność czerpania z radości życia – cieszenie się tańcem, winem, ciepłym dniem. Wzniosłe pojęcia, które przywoływane są kilkukrotnie w utworze (Zło i dobro, ludzie, bogi ; Cnota, prawda, piękno, bogi) są tak naprawdę drugorzędne – tym, co naprawdę się liczy, są proste przyjemności.

Julian Tuwim oferuje czytelnikowi oryginalny obraz antycznego filozofa. Obraz ów zgodny jest z przekazem historycznym w szczegółach (pojawia się żona Sokratesa, Ksantypa oraz wspomniany jest fakt, iż filozof był brzydki), jednak przedstawia inną interpretację jego filozofii, niż zazwyczaj ma to miejsce. Można wręcz stwierdzić, że w wierszu pojawia się fikcyjny Sokrates Tuwima, nie zaś prawdziwy filozof. Tuwim kładzie nacisk na radości płynące ze zwykłego życia – twierdzi, że prawdziwa mądrość polega na zrozumieniu, że to one nadają naszej egzystencji sens. Wszystko inne, mówi poeta, to tylko dodatek.

Forma utworu (kilka informacji) :
– układ rymów abab
– wyrażenia z mowy potocznej (Stary […] ale jary, hopsa, hopsa, hopsasa, Rypcium pipcium)
– wyliczenia (Zło i dobro, ludzie, bogi)
– wykrzyknienie
– podmiotem lirycznym jest Sokrates

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Sprężyna – streszczenie problematyka...

Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...

Kazania sejmowe - opracowanie

„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Hymn o miłości – interpretacja...

Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...

Kazania sejmowe - streszczenie

Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...

Wieża – opracowanie problematyka...

Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...

But w butonierce – interpretacja...

„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...

Kazanie o miłości ku Ojczyźnie...

Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...

To lubię – interpretacja i analiza...

Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...