Julian Tuwim to jeden z najwybitniejszych polskich poetów. Ma on na swoim koncie ważne dzieła dla dorosłych, poematy dotyczące sytuacji politycznej, a także przekłady rosyjskich poetów, w tym samego Puszkina. A jednak chyba wszyscy najlepiej pamiętamy go, jako autora literatury dziecięcej! Z pewnością nie ma polskiego dziecka, które nie znałoby utworów z wydanego w 1938 roku tomiku „Lokomotywa i inne wiersze dla dzieci”. Niektóre sformułowania wymyślone przez Tuwima weszły nawet do języka potocznego – któż nie słyszał rozmowy, w której padają słowa „z niej to taka Zosia Samosia”? A przecież Zosia Samosia to bohaterka wiersza naszego poety!
Co sprawia, iż utwory Tuwima cieszą się takim powiedzeniem i zyskują wiernych czytelników w kolejnych pokoleniach młodych Polaków? Przede wszystkim spowodowane jest to wybornym humorem Tuwima. Jego utwory aż iskrzą dowcipem! Trudno przecież powstrzymać śmiech, gdy czytamy o audycji „Ptasiego radia”, która skończyła się awanturą i przybiciem ptasiej milicji! Jak nie zachichotać, gdy śledzimy figle „Murzyna Bambo” albo kłamczucha Grzesia („O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci”)?
Do popularności wierszy Tuwima przyczyniło się również to, iż są napisane wspaniałym językiem. Aż skrzą od gier słownych, błyskotliwych wyliczeń i wyrazów dźwiękonaśladowczych (onomatopeje). Przyjrzyjmy się chociażby fragmentowi słynnej „Lokomotywy”:
Nagle - gwizd!
Nagle - świst!
Para - buch!
Koła - w ruch!
Najpierw
powoli
jak żółw
ociężale
Ruszyła
maszyna
po szynach
ospale.
Szarpnęła wagony i ciągnie z mozołem,
I kręci się, kręci się koło za kołem,
I biegu przyspiesza, i gna coraz prędzej,
I dudni, i stuka, łomoce i pędzi.
Trzeba przecież niemałego talentu, by w tak mistrzowski sposób oddać ruchy lokomotywy, która rozpoczyna swoją trasę. Czytamy słowa Tuwima, a w głowach słyszymy dźwięki jadącego pociągu. Niewielu pisarz tak wspaniałe potrafiło posługiwać się polszczyzną!
Wreszcie istotną częścią dziecięcej twórczości Tuwima jest jej wymiar edukacyjny i piękno świata przedstawionego. Tuwim uczy nas, że nie wolno być kłótliwym („Ptasie radio”) i że trzeba szanować ludzi z innych kultur, bo są oni tacy sami jak my („Murzynek Bambo”). Poeta zwraca uwagę na wady ludzi („Zosia Samosia”), ale nie robi tego w sposób złośliwy i agresywny. Nawet jeśli poucza, pozostaje ciepły w swojej krytyce.
Gdy uświadomimy sobie to wszystko, przestaniemy się dziwić, że wiersze Tuwima cieszą się nieustanną popularnością zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych!