Unikalne i sprawdzone teksty

Świat – poema naiwne – interpretacja i analiza

„Świat – poema naiwne” to cykl 20 wierszy, spisanych przez Czesława Miłosza w kwietniu 1943 roku. Zarówno tytuł, jak i data powstania cyklu są znaczące. Rok 1943 to niemalże sam środek II wojny światowej. Prawie cała Europa, w tym oczywiście tereny Polski (pierwszej ofiary Hitlera), znajdowała się wówczas pod władzą III Rzeszy. Hitlerowcy wprowadzili na okupowanych terenach rządy terroru, bezlitośnie eksterminując prawdziwych i wyimaginowanych przeciwników. W tym czasie przecież trwał Holocaust – mord na milionach Żydów, uznawanych za przeciwników Niemiec, tylko i wyłącznie z powodu ich pochodzenia etnicznego. Żydowskie dziecko w oczach nazistów miało być tak samo groźnym wrogiem, jak czołgi Armii Czerwonej.

Z punktu widzenia normalnego człowieka wydawać się musiało, że świat popadł w obłęd. Bo czy mordowanie milionów niewinnych w komorach gazowych nie jest ostatnim stadium szaleństwa ludzkiej cywilizacji? W tym mrocznym okresie pytania metafizyczne wydawały się tym bardziej istotne – w końcu ci, którzy nie zginęli, musieli jakoś uporządkować sobie swoje relacje z Bogiem i otaczającym światem. Papież Benedykt XVI zastanawiał się, czy Bóg był w Auschwitz – o ileż bardziej wyraziste wydawało się to pytanie w czasie wojny, kiedy ciągle istniała możliwość trafienia do obozu koncentracyjnego.
Czesław Miłosz uznał, że w tym obcym i groźnym świecie jedyną sensowną postawą jest próba wczucia się w dziecko (stąd tytuł i prosta, „dziecinna” fraza wierszy). Dziecko dopiero uczy się zasad funkcjonowania ludzkiej społeczności i przyrody. Prosi rodziców o wyjaśnienie, kim jest Bóg. W obliczu wojny totalnej dorosły człowiek musi zachować się jak dziecko właśnie– nie po to jednak, by uciec od problemów. Wręcz przeciwnie, chodzi o podejście do najważniejszych kwestii ze świeżym, dziecięcym umysłem, o rozważenie ich poza utartymi schematami intelektualnymi. Owa dziecięca perspektywa ma jednak jeszcze jedno znaczenie. W ostatnim utworze cyklu Miłosz stwierdza:

Kto chce malować świat w barwnej postaci,
Niechaj nie patrzy nigdy prosto w słońce.
Bo pamięć rzeczy, które widział, straci,
Łzy tylko w oczach zostaną piekące.

Poeta zaleca zamiast tego, by patrzeć w promień od ziemi odbity. Dylematy człowieka lat czterdziestych, gdy patrzeć na nie wprost, są nie do zniesienia. Nie da się rozważać spokojnie kwestii wojny, obozów i eksterminacji. Przyjęcie perspektywy dziecka umożliwia uszeregowanie pewnych kwestii w oderwaniu ich od ekstremalnie brutalnej codzienności. Łatwiej nam myśleć o dzieciach zagubionych w lesie, niż o cywilizacji, która osuwa się w szaleństwo i traci poczucie sensu.

Miłosz w swoich utworach opisuje świat, który jest piękny i harmonijny, chociaż kryje w sobie również grozę. Nawet w dziecięcym świecie znajdują się kamienie, które mogą skaleczyć – a co dopiero w świecie dorosłych. Poeta zachęca jednak, by próbować widzieć samego siebie w perspektywie wieczności. Musimy dostrzec to, że jesteśmy tylko jednym z elementów życia na ziemi – to „oddalenie” zapewni nam spokój. Jednak to wszystko nie oznacza, że nasze życie jest bezwartościowe. W końcu nawet ziarnko maku stanowi osobny świat – a co dopiero człowiek, który pozostaje miarą wszechrzeczy.

Forma utworu (kilka informacji):
– cykl 20 wierszy
– układ rymów abab
– apostrofa (do ojca w wierszu „Trwoga”)

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Heraklesie - opracowanie (interpretacja...

Interpretacja Mit o Heraklesie to opowieść o bohaterze który stał się późniejszym wzorcem do naśladowania dla Tezeusza. Mityczny Herakles to osoba niezwykle...

Mit o Zeusie - streszczenie plan...

StreszczenieDzeus był władcą Olimpu, który panował również nad piorunami i burzami. Niezwykle potężny bóg lubił przechwalać się s

Dlaczego klasycy – interpretacja...

„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...

Kordian – opracowanie interpretacja...

Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...

Boska komedia – streszczenie plan...

Streszczenie Dante w trzydziestym piątym roku swojego życia w nocy poprzedzającej Wielki Piątek odnajduje się w alegorycznie pojmowanym ciemnym lesie. Próbując się...

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Alarm – interpretacja

Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....

Wesele w Atomicach – opracowanie...

Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...

Lalka – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Tom I Rozdział pierwszy: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek? W renomowanej jadłodajni gdzieś na terenie Warszawy zamożni ludzie...