Unikalne i sprawdzone teksty

Świat – poema naiwne – interpretacja i analiza

„Świat – poema naiwne” to cykl 20 wierszy, spisanych przez Czesława Miłosza w kwietniu 1943 roku. Zarówno tytuł, jak i data powstania cyklu są znaczące. Rok 1943 to niemalże sam środek II wojny światowej. Prawie cała Europa, w tym oczywiście tereny Polski (pierwszej ofiary Hitlera), znajdowała się wówczas pod władzą III Rzeszy. Hitlerowcy wprowadzili na okupowanych terenach rządy terroru, bezlitośnie eksterminując prawdziwych i wyimaginowanych przeciwników. W tym czasie przecież trwał Holocaust – mord na milionach Żydów, uznawanych za przeciwników Niemiec, tylko i wyłącznie z powodu ich pochodzenia etnicznego. Żydowskie dziecko w oczach nazistów miało być tak samo groźnym wrogiem, jak czołgi Armii Czerwonej.

Z punktu widzenia normalnego człowieka wydawać się musiało, że świat popadł w obłęd. Bo czy mordowanie milionów niewinnych w komorach gazowych nie jest ostatnim stadium szaleństwa ludzkiej cywilizacji? W tym mrocznym okresie pytania metafizyczne wydawały się tym bardziej istotne – w końcu ci, którzy nie zginęli, musieli jakoś uporządkować sobie swoje relacje z Bogiem i otaczającym światem. Papież Benedykt XVI zastanawiał się, czy Bóg był w Auschwitz – o ileż bardziej wyraziste wydawało się to pytanie w czasie wojny, kiedy ciągle istniała możliwość trafienia do obozu koncentracyjnego.
Czesław Miłosz uznał, że w tym obcym i groźnym świecie jedyną sensowną postawą jest próba wczucia się w dziecko (stąd tytuł i prosta, „dziecinna” fraza wierszy). Dziecko dopiero uczy się zasad funkcjonowania ludzkiej społeczności i przyrody. Prosi rodziców o wyjaśnienie, kim jest Bóg. W obliczu wojny totalnej dorosły człowiek musi zachować się jak dziecko właśnie– nie po to jednak, by uciec od problemów. Wręcz przeciwnie, chodzi o podejście do najważniejszych kwestii ze świeżym, dziecięcym umysłem, o rozważenie ich poza utartymi schematami intelektualnymi. Owa dziecięca perspektywa ma jednak jeszcze jedno znaczenie. W ostatnim utworze cyklu Miłosz stwierdza:

Kto chce malować świat w barwnej postaci,
Niechaj nie patrzy nigdy prosto w słońce.
Bo pamięć rzeczy, które widział, straci,
Łzy tylko w oczach zostaną piekące.

Poeta zaleca zamiast tego, by patrzeć w promień od ziemi odbity. Dylematy człowieka lat czterdziestych, gdy patrzeć na nie wprost, są nie do zniesienia. Nie da się rozważać spokojnie kwestii wojny, obozów i eksterminacji. Przyjęcie perspektywy dziecka umożliwia uszeregowanie pewnych kwestii w oderwaniu ich od ekstremalnie brutalnej codzienności. Łatwiej nam myśleć o dzieciach zagubionych w lesie, niż o cywilizacji, która osuwa się w szaleństwo i traci poczucie sensu.

Miłosz w swoich utworach opisuje świat, który jest piękny i harmonijny, chociaż kryje w sobie również grozę. Nawet w dziecięcym świecie znajdują się kamienie, które mogą skaleczyć – a co dopiero w świecie dorosłych. Poeta zachęca jednak, by próbować widzieć samego siebie w perspektywie wieczności. Musimy dostrzec to, że jesteśmy tylko jednym z elementów życia na ziemi – to „oddalenie” zapewni nam spokój. Jednak to wszystko nie oznacza, że nasze życie jest bezwartościowe. W końcu nawet ziarnko maku stanowi osobny świat – a co dopiero człowiek, który pozostaje miarą wszechrzeczy.

Forma utworu (kilka informacji):
– cykl 20 wierszy
– układ rymów abab
– apostrofa (do ojca w wierszu „Trwoga”)

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Kopciuszek – streszczenie

Razu pewnego żył sobie bogaty człowiek który miał żonę i córkę. Kiedy dziewczynka była jeszcze mała jej mama zachorowała i umarła. Przed śmiercią poleciła...

Próba ofiara Abrahama – interpretacja...

Opis postaci i życiorys Abrahama Abraham jest synem Teracha i mężem Sary. Pochodził z Ur skąd wędrował do Charanu. Po śmierci ojca udał się do Egiptu. Abraham zawarł...

Spotkanie nad morzem – streszczenie...

Streszczenie „Cieszyć się czy nie?” Główną bohaterką utworu jest Danusia Gawlikówna. Bardzo chciała pojechać na wakacje nad morze do pani Ady...

Podróże Guliwera - opracowanie

Pełny tytuł słynnej powieści Jonathana Swifta to „Podróże do wielu odległych narodów świata w czterech częściach przez Lemuela Gullivera początkowo...

Dobranoc – interpretacja i analiza...

„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r. nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle...

Lilije – interpretacja i analiza...

Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zbrodni popełnionej na mężu przez żonę. Pojawiają się słowa kierowane do roślin które mają sprawić że lilie szybciej...

Rady nie od parady – streszczenie...

Streszczenie Książeczka Małgorzaty Strzałkowskiej jest zbiorem wdzięcznych i zabawnych wierszyków z morałami. W pełniącym rolę wstępu tekście poetyckim autorka...

Moja piosnka II – interpretacja...

Motyw tęsknoty za ojczyzną był często podejmowany w polskiej poezji romantycznej. Większość twórców mając na sumieniu udział w tajemnych organizacjach...

Szczur i kot - interpretacja i analiza...

Bohaterem bajki „Szczur i kot” Ignacego Krasickiego jest tytułowy gryzoń. Akcja dzieje się w czasie mszy świętej – szczur wszedł na ołtarz i przechwala...