„Świat – poema naiwne” to cykl 20 wierszy, spisanych przez Czesława Miłosza w kwietniu 1943 roku. Zarówno tytuł, jak i data powstania cyklu są znaczące. Rok 1943 to niemalże sam środek II wojny światowej. Prawie cała Europa, w tym oczywiście tereny Polski (pierwszej ofiary Hitlera), znajdowała się wówczas pod władzą III Rzeszy. Hitlerowcy wprowadzili na okupowanych terenach rządy terroru, bezlitośnie eksterminując prawdziwych i wyimaginowanych przeciwników. W tym czasie przecież trwał Holocaust – mord na milionach Żydów, uznawanych za przeciwników Niemiec, tylko i wyłącznie z powodu ich pochodzenia etnicznego. Żydowskie dziecko w oczach nazistów miało być tak samo groźnym wrogiem, jak czołgi Armii Czerwonej.
Z punktu widzenia normalnego człowieka wydawać się musiało, że świat popadł w obłęd. Bo czy mordowanie milionów niewinnych w komorach gazowych nie jest ostatnim stadium szaleństwa ludzkiej cywilizacji? W tym mrocznym okresie pytania metafizyczne wydawały się tym bardziej istotne – w końcu ci, którzy nie zginęli, musieli jakoś uporządkować sobie swoje relacje z Bogiem i otaczającym światem. Papież Benedykt XVI zastanawiał się, czy Bóg był w Auschwitz – o ileż bardziej wyraziste wydawało się to pytanie w czasie wojny, kiedy ciągle istniała możliwość trafienia do obozu koncentracyjnego.
Czesław Miłosz uznał, że w tym obcym i groźnym świecie jedyną sensowną postawą jest próba wczucia się w dziecko (stąd tytuł i prosta, „dziecinna” fraza wierszy). Dziecko dopiero uczy się zasad funkcjonowania ludzkiej społeczności i przyrody. Prosi rodziców o wyjaśnienie, kim jest Bóg. W obliczu wojny totalnej dorosły człowiek musi zachować się jak dziecko właśnie– nie po to jednak, by uciec od problemów. Wręcz przeciwnie, chodzi o podejście do najważniejszych kwestii ze świeżym, dziecięcym umysłem, o rozważenie ich poza utartymi schematami intelektualnymi. Owa dziecięca perspektywa ma jednak jeszcze jedno znaczenie. W ostatnim utworze cyklu Miłosz stwierdza:
Kto chce malować świat w barwnej postaci,
Niechaj nie patrzy nigdy prosto w słońce.
Bo pamięć rzeczy, które widział, straci,
Łzy tylko w oczach zostaną piekące.
Poeta zaleca zamiast tego, by patrzeć w promień od ziemi odbity. Dylematy człowieka lat czterdziestych, gdy patrzeć na nie wprost, są nie do zniesienia. Nie da się rozważać spokojnie kwestii wojny, obozów i eksterminacji. Przyjęcie perspektywy dziecka umożliwia uszeregowanie pewnych kwestii w oderwaniu ich od ekstremalnie brutalnej codzienności. Łatwiej nam myśleć o dzieciach zagubionych w lesie, niż o cywilizacji, która osuwa się w szaleństwo i traci poczucie sensu.
Miłosz w swoich utworach opisuje świat, który jest piękny i harmonijny, chociaż kryje w sobie również grozę. Nawet w dziecięcym świecie znajdują się kamienie, które mogą skaleczyć – a co dopiero w świecie dorosłych. Poeta zachęca jednak, by próbować widzieć samego siebie w perspektywie wieczności. Musimy dostrzec to, że jesteśmy tylko jednym z elementów życia na ziemi – to „oddalenie” zapewni nam spokój. Jednak to wszystko nie oznacza, że nasze życie jest bezwartościowe. W końcu nawet ziarnko maku stanowi osobny świat – a co dopiero człowiek, który pozostaje miarą wszechrzeczy.
Forma utworu (kilka informacji):
– cykl 20 wierszy
– układ rymów abab
– apostrofa (do ojca w wierszu „Trwoga”)
Razu pewnego żył sobie bogaty człowiek który miał żonę i córkę. Kiedy dziewczynka była jeszcze mała jej mama zachorowała i umarła. Przed śmiercią poleciła...
Opis postaci i życiorys Abrahama Abraham jest synem Teracha i mężem Sary. Pochodził z Ur skąd wędrował do Charanu. Po śmierci ojca udał się do Egiptu. Abraham zawarł...
Streszczenie „Cieszyć się czy nie?” Główną bohaterką utworu jest Danusia Gawlikówna. Bardzo chciała pojechać na wakacje nad morze do pani Ady...
Pełny tytuł słynnej powieści Jonathana Swifta to „Podróże do wielu odległych narodów świata w czterech częściach przez Lemuela Gullivera początkowo...
„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r. nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle...
Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zbrodni popełnionej na mężu przez żonę. Pojawiają się słowa kierowane do roślin które mają sprawić że lilie szybciej...
Streszczenie Książeczka Małgorzaty Strzałkowskiej jest zbiorem wdzięcznych i zabawnych wierszyków z morałami. W pełniącym rolę wstępu tekście poetyckim autorka...
Motyw tęsknoty za ojczyzną był często podejmowany w polskiej poezji romantycznej. Większość twórców mając na sumieniu udział w tajemnych organizacjach...
Bohaterem bajki „Szczur i kot” Ignacego Krasickiego jest tytułowy gryzoń. Akcja dzieje się w czasie mszy świętej – szczur wszedł na ołtarz i przechwala...