„Świat – poema naiwne” to cykl 20 wierszy, spisanych przez Czesława Miłosza w kwietniu 1943 roku. Zarówno tytuł, jak i data powstania cyklu są znaczące. Rok 1943 to niemalże sam środek II wojny światowej. Prawie cała Europa, w tym oczywiście tereny Polski (pierwszej ofiary Hitlera), znajdowała się wówczas pod władzą III Rzeszy. Hitlerowcy wprowadzili na okupowanych terenach rządy terroru, bezlitośnie eksterminując prawdziwych i wyimaginowanych przeciwników. W tym czasie przecież trwał Holocaust – mord na milionach Żydów, uznawanych za przeciwników Niemiec, tylko i wyłącznie z powodu ich pochodzenia etnicznego. Żydowskie dziecko w oczach nazistów miało być tak samo groźnym wrogiem, jak czołgi Armii Czerwonej.
Z punktu widzenia normalnego człowieka wydawać się musiało, że świat popadł w obłęd. Bo czy mordowanie milionów niewinnych w komorach gazowych nie jest ostatnim stadium szaleństwa ludzkiej cywilizacji? W tym mrocznym okresie pytania metafizyczne wydawały się tym bardziej istotne – w końcu ci, którzy nie zginęli, musieli jakoś uporządkować sobie swoje relacje z Bogiem i otaczającym światem. Papież Benedykt XVI zastanawiał się, czy Bóg był w Auschwitz – o ileż bardziej wyraziste wydawało się to pytanie w czasie wojny, kiedy ciągle istniała możliwość trafienia do obozu koncentracyjnego.
Czesław Miłosz uznał, że w tym obcym i groźnym świecie jedyną sensowną postawą jest próba wczucia się w dziecko (stąd tytuł i prosta, „dziecinna” fraza wierszy). Dziecko dopiero uczy się zasad funkcjonowania ludzkiej społeczności i przyrody. Prosi rodziców o wyjaśnienie, kim jest Bóg. W obliczu wojny totalnej dorosły człowiek musi zachować się jak dziecko właśnie– nie po to jednak, by uciec od problemów. Wręcz przeciwnie, chodzi o podejście do najważniejszych kwestii ze świeżym, dziecięcym umysłem, o rozważenie ich poza utartymi schematami intelektualnymi. Owa dziecięca perspektywa ma jednak jeszcze jedno znaczenie. W ostatnim utworze cyklu Miłosz stwierdza:
Kto chce malować świat w barwnej postaci,
Niechaj nie patrzy nigdy prosto w słońce.
Bo pamięć rzeczy, które widział, straci,
Łzy tylko w oczach zostaną piekące.
Poeta zaleca zamiast tego, by patrzeć w promień od ziemi odbity. Dylematy człowieka lat czterdziestych, gdy patrzeć na nie wprost, są nie do zniesienia. Nie da się rozważać spokojnie kwestii wojny, obozów i eksterminacji. Przyjęcie perspektywy dziecka umożliwia uszeregowanie pewnych kwestii w oderwaniu ich od ekstremalnie brutalnej codzienności. Łatwiej nam myśleć o dzieciach zagubionych w lesie, niż o cywilizacji, która osuwa się w szaleństwo i traci poczucie sensu.
Miłosz w swoich utworach opisuje świat, który jest piękny i harmonijny, chociaż kryje w sobie również grozę. Nawet w dziecięcym świecie znajdują się kamienie, które mogą skaleczyć – a co dopiero w świecie dorosłych. Poeta zachęca jednak, by próbować widzieć samego siebie w perspektywie wieczności. Musimy dostrzec to, że jesteśmy tylko jednym z elementów życia na ziemi – to „oddalenie” zapewni nam spokój. Jednak to wszystko nie oznacza, że nasze życie jest bezwartościowe. W końcu nawet ziarnko maku stanowi osobny świat – a co dopiero człowiek, który pozostaje miarą wszechrzeczy.
Forma utworu (kilka informacji):
– cykl 20 wierszy
– układ rymów abab
– apostrofa (do ojca w wierszu „Trwoga”)
„Lot nad kukułczym gniazdem” pozostaje najbardziej cenioną powieścią Kena Keseya. Akcja rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym zaś narratorem książki jest...
Streszczenie I Tadeusz Boy-Żeleński pisze „Plotkę o „Weselu” 20 lat po powstaniu dramatu. Jego ambicją nie jest literaturoznawcza analiza dzieła ale przypomnienie...
Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...
Powieść autorstwa Astrid Lindgren pt. „Bracia Lwie Serce” po raz pierwszy została wydana w 1973 r. od razu zapewniając pisarce sławę i stając się jednym z...
„Sokół” to dziewiąta opowieść piątego dnia „Dekameronu” w czasie którego poruszany jest temat szczęścia jakie przytrafiło się zakochanym...
Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...
„Dzień i noc czarownicy” to książeczka Doroty Terakowskiej przeznaczona dla młodszego czytelnika. Składa się ona z dwóch opowiadań zatytułowanych „Jeden...
„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w...
Ogólna charakterystyka Ewangelia według św. Jana to ostatnia Ewangelia znajdująca się w „Nowym Testamencie”. Jej autorstwo przypisuje się Janowi który...
