Wiersz Czesława Miłosza „Nadzieja” stanowi część cyklu „Świat. Poema naiwne”. W tych spisanych w 1943 roku utworach nasz wielki poeta próbował uporać się z najbardziej dojmującymi problemami metafizycznymi i moralnymi epoki. Niech nas nie zwiedzie nieco baśniowa forma tych krótkich wierszy i „dziecięca” perspektywa patrzenia na świat w nich obecna – dzieło Miłosza zawiera w sobie głęboki ładunek filozoficzny, którego przyswojenie przynieść może pożytek i w obecnych czasach.
Wróćmy jednak do chwil, gdy Miłosz pisał „Nadzieję” – kwiecień 1943 roku to czas II wojny światowej. Ledwo kilka miesięcy wcześniej skończyła się przełomowa dla losów konfliktu i bardzo krwawa bitwa pod Stalingradem. W tym też czasie trwał Holocaust – III Rzesza przeprowadzała systematyczną eksterminację europejskich Żydów. Świat wydawał się chaosem, a ludzkość sprawiała wrażenie pogrążonej w odmętach szaleństwa. „Poema naiwne” były próbą zmierzenia się z nihilizmem epoki, jej okrucieństwem i mrokiem.
W „Przypowieści o maku” Miłosz przywoływał koncepcje stoików. Twierdził, że Ziemia to ziarnko – naprawdę nic więcej. Owo odwołanie się do względności rzeczy służył podniesieniu na duchu czytelnika. Poeta przypominał, że powinniśmy myśleć o wielkości kosmosu i jego wieczności – w tym kontekście każde ziemskie zło wyda się krótkotrwałe.
Jednak ta względność wszystkich rzeczy może być sama w sobie uznana za nihilizm. Bo czy skoro świat jest mały i bez znaczenia, to dlaczego jakiekolwiek znaczenie miałoby życie ludzkie? Ale przecież istnieje zło i dobro! O tym właśnie przypomina poeta w „Nadziei”.
Nadzieja bywa jeżeli ktoś wierzy
Że ziemia nie jest snem, lecz żywym ciałem
I że wzrok, dotyk ani słuch nie kłamie.
Każda względność ma więc swoje granice. Świat istnieje i narzuca nam pewne obowiązkowi – choćby niesienie pomocy bliźniemu. Istnieje pogląd filozoficzny, tak zwany solipsyzm, głoszący, iż nie można udowodnić istnienia świata wokoło. Możliwe, że ty, który czytasz ten tekst, jesteś jedynym człowiekiem – a wszystko, co widzisz, wszyscy, których spotykasz, to tylko twój sen. Miłosz wie, że nie da się udowodnić, że tak nie jest. Dlatego wiarę w świat nazywa nadzieją. Bo tylko istnienie świata sprawia, że nie jesteśmy samotni. A to coś, w co warto wierzyć i dla czego warto się starać (dbając o bliźnich właśnie).
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów abab
– jedenastozgłoskowiec
– sformułowania z mowy potocznej (niektórzy mówią)
Streszczenie Wstęp Na Żmudzi żył znamienity ród Billewiczów. Jego członkowie Wywodzili się on od samego Mendoga (wielkiego księcia który doprowadził...
Streszczenie Małgosia która nie jest zbyt posłuszną dziewczyną zostaje sama w domu. Niedługo potem przenosi się w inną rzeczywistość. Trafiając w miejsce którego...
„Beniowski” - poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego - jest jednym z najbardziej interesujących dzieł w historii polskiej literatury. Jego oryginalność bogactwo...
Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego stanowi parafrazę ody Horacego „Do Mecenasa”. Kochanowski zachowuje konstrukcję utworu i podstawowe porównania jednak uwspółcześnia...
Geneza czas i miejsce akcji motywy Utwór został opublikowany w 1890 roku na łamach prasy. Miejscem akcji jest dom Mostowiaków który znajduje się w Warszawie....
Geneza „Sklepy cynamonowe” po raz pierwszy zostały wydane w 1933 r. (chociaż opatrzono je datą o rok późniejszą). Był wtedy Schulz artystą znanym i...
Streszczenie Wydarzenia ukazane w powieści rozpoczynają się w 1991 r. Główny bohater – Harry Potter ma wówczas jedenaście lat i zamieszkuje w domu ciotki...
„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego została wystawiona w 1578 roku. Niedługo później doczekała się również druku. Utwór...
Streszczenie Księga W najwcześniejszych latach swego życia narrator zwykł spędzać czas z ojcem który często czytał tajemniczą Księgę. Kiedy starszy mężczyzna...
