Streszczenie
„Dolina Issy” to powieść, której akcja rozgrywa się na początku XX wieku na prowincji litewskiej. Głównym bohaterem jest ośmioletni Tomasz, który przebywa u swoich dziadków: Kazimierza i Michaliny Surkontów. Jego matka wyjechała w poszukiwaniu pracy, a ojciec walczy na wojnie. Tomasz obserwuje zwyczaje panujące na kresach, poznaje sąsiadów i ich historie, a także przeżywa pierwszą dziecięcą miłość. Ginie – wioska, w której toczy się akcja – to miejsce, w którym pogańska obrzędowość funkcjonuje równolegle z obyczajowością katolicką. Mieszkańcy są niejako odcięci od świata, nie interesują się wielką polityką, ale codziennymi sprawami.
W powieści przewija się cała galeria interesujących postaci, często tragicznych. Smutna jest historia młodej dziewczyny Magdaleny, która zostaje kochanką księdza, a po jego przeniesieniu na inną parafię, popełnia samobójstwo. Powraca potem do wioski jako zjawa. Mieszkańcy zaś, żeby uwolnić się od jej czarów, odkopują grób dziewczyny, pozbawiają zwłoki głowy, a serce przebijają kołkiem. Z kolei jeden z miejscowych szlachciców, Romuald Bukowski, żyje w konkubinacie z chłopką, piękną Barbarką. Kiedy zaczyna zalecać się do ciotki Tomasza, Heleny Juchniewicz, dziewczyna napada kobietę i odstraszyła ją od kochanka. Główny bohater podkochuje się natomiast w Magdalenie, a Romuald uczy go sztuki myślistwa.
Częstym gościem we dworze Surkontów jest leśniczy Baltazar, którego dręczą wyrzuty sumienia z powodu popełnionego w przeszłości zabójstwa. Pewnego dnia w rozpaczy podpala on swój dom, a kiedy ucieka, zabija sąsiada. Ostatecznie zostaje zlinczowany przez mieszkańców wioski.
Tomasz przyjaźni się z czternastoletnim Dominikiem Malinowskim („Domciem”). Dopuszcza się on dziwnych sadystycznych czynów, np. zabija psa. Ponadto popełnia świętokradztwo, przebijając hostię szydłem. Tomasz przeżywa również pierwsze erotyczne uniesienia z Onute.
Pewnego dnia do dworu Surkontów przybywa babka Dilbinowa, matka ojca Tomasza. Jest to kobieta pochodząca z arystokratycznego rodu, która całe życie obracała się w wyższych sferach i odkąd przybywa do Ginii, zajmuje się edukacją chłopca. Powieść kończy się przyjazdem matki Tomasza, Tekli, która zabiera ze sobą 13-letniego chłopca i wyjeżdża za granicę.
Interpretacja
„Dolina Issy” Czesława Miłosza to przede wszystkim powieść o dojrzewaniu (Bildungsroman), we wszystkich jego wymiarach. Mamy tu do czynienia z dojrzewaniem biologicznym głównego bohatera, ale także z inicjacją erotyczną i wtajemniczeniem w pojęcia moralne. Jest to również utwór o stopniowym uświadamianiem sobie ciemnych stron rzeczywistości: zła i śmierci. Tomasz poprzez historie mieszkańców małej litewskiej wioski zderza się z najistotniejszymi ludzkimi sprawami: miłością, namiętnością, zbrodnią i samobójstwem. Dojrzewanie jest tu zatem procesem kolejnych bolesnych inicjacji.
„Dolina Issy” jest również powieścią o Litwie z początku XX wieku. Przedstawia barwny świat ludowych wierzeń i obyczajów. Miłosz skupia się na pięknie folkloru, ale też dostrzega okrutną stronę małych społeczności, w których trudno żyje się lokalnym „odmieńcom”.
„Epitafium Rzymowi” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jak sama nazwa wskazuje jest utworem reprezentującym gatunek literacki wywodzący się z antycznej Grecji i powstały...
Geneza Charles Dickens napisał „Opowieść wigilijną” w listopadzie 1843 roku. Czas i miejsce akcji Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w dziewiętnastowiecznym...
Streszczenie Księga Wyjścia znajduje się w biblijnym Starym Testamencie i jest drugą księgą w Pięcioksięgu Mojżeszowym. Zwykło się zatem uznawać że została zapisana...
Geneza „Ronja córka zbójnika” to piękna fantastyczna powieść szwedzkiej autorki Astrid Lindgren. Jest to opowieść o dzieciach dwóch zwalczających...
Problematyka „Wujek Karol. Kapłańskie lata papieża” to książka Pawła Zuchniewicza. Stanowi ona beletryzowaną biografię przyszłego papieża skupiając się...
Interpretacja Mit o rodzie Labdakidów opowiada o dziejach rodziny na której spoczęła klątwa. Losy władców Teb oraz ich najbliższych są odzwierciedleniem...
Geneza czas i miejsce akcji Eliza Orzeszkowa była prawdziwą patriotką która w trakcie powstania udzieliła schronienia Romualdowi Trauguttowi. Te wydarzenia miały...
Streszczenie „Nowe szaty cesarza” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada ona o władcy który uwielbiał zdobne szaty i jak mówi autor całe...
„Bakczysaraj” to sonet w którym pokazane są przemyślenia podmiotu lirycznego który dostrzega problem jakim jest przemijanie oraz kruchość tworów...