Biografia
Tadeusz Boy-Żeleński urodził się w 1874 roku w Warszawie, w rodzinie o korzeniach szlacheckich. Jego ojciec, Władysław Żeleński, był kompozytorem. W 1892 roku Boy-Żeleński rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W okresie studenckim wykazywał jednak duże skłonności do hazardu i wysokoprocentowych trunków. Z powodu długów był zmuszony skorzystać ze stypendium wojskowego, za które musiał następnie odbyć służbę wojskową w armii austro-węgierskiej.
Po ukończeniu studiów dzięki protekcji dawnego wykładowcy Żeleński otrzymał pracę w Szpitalu Świętego Ludwika w Krakowie. Jednocześnie związał się z krakowską bohemą artystyczną skupioną wokół Stanisława Przybyszewskiego i jego żony Dagny. Bywał zatem w słynnych krakowskich kawiarniach „U Turlińskiego” czy w „Jamie Michalika”.
W 1904 roku Boy-Żeleński ożenił się z Zofią Pareńską, a z tego małżeństwa na świat przyszedł syn Stanisław Żeleński. Podczas stypendium naukowego w Paryżu Boy-Żeleński zainteresował się literaturą francuską. Po powrocie do kraju był zaś jednym z twórców kabaretu Zielony Balonik.
Podczas I wojny światowej twórca otrzymał przydział do służby lekarza kolejowego w wojsku austriackim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Boy-Żeleński ostatecznie zakończył karierę medyczną i został recenzentem teatralnym w krakowskim „Czasie”. Na początku lat 20. przeniósł się do Warszawy i został kierownikiem literackim Teatru Polskiego. Wybrano go również na członka Polskiej Akademii Literatury. Związał się wówczas z Ireną Krzywicką, z którą prowadził wspólnie prywatną klinikę.
Od początku II wojny światowej Żeleński mieszkał we Lwowie, gdzie na Uniwersytecie Lwowskim kierował katedrą historii literatury francuskiej, a także z inicjatywy władz sowieckich angażował się w działalność propagandową. W lipcu 1941 roku został aresztowany przez wkraczających do Lwowa Niemców i rozstrzelany wraz z grupą polskich profesorów.
Charakterystyka twórczości
Tadeusz Boy-Żeleński był przede wszystkim tłumaczem literatury francuskiej i jej wybitnym znawcą. To jemu zawdzięczamy przekłady Moliera, Balzaca, Stendhala czy Prousta. Ponadto zajmował się działalnością krytycznoliteracką, eseistyczną i publicystyczną. Znamy go również jako poetę-satyryka, Żeleński pisywał bowiem sonety, jednak najbardziej znanym z jego dzieł są „Słówka”.
Można je traktować jako rodzaj kroniki z życia Krakowa początku XX wieku. Jednocześnie jest to satyryczny portret miasta, jego mieszkańców, a przede wszystkim jego artystów. Są również „Słówka” swoistą rozprawą z młodopolską manierą językową. Ważne miejsce zajmuje tu erotyka i walka ze stereotypem cnotliwej kobiety. Boy-Żeleński jawi się nie tylko jako pamflecista, ale posiada również skłonność do celnych aforyzmów („W tym największy jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz”).
Spod pióra Boya-Żeleńskiego wyszły świetne, rewizjonistyczne teksty na temat polskich pisarzy: Stanisława Przybyszewskiego (np. „Blaski i cienie”, „Kłamstwo Przybyszewskiego”), biografie Adama Mickiewicza (np. „Brązownicy”) i Aleksandra Fredry („Obrachunki fredrowskie”).
Biografia Brandon Mull – amerykański pisarz twórca gatunku fantasy znany głównie z powieści dla dzieci i młodzieży w tym z serii książek fantasy „Baśniobór”...
Gall Anonim - żyjący na przełomie XI XII w. autor pierwszej kroniki polskiej; nie posiadamy o nim żadnych pewnych wiadomości a wszystkie hipotezy na temat jego pochodzenia...
Biografia Jane Austen urodziła się 16 grudnia 1775 r. w Steventon. Wywodziła się ona z poważanej rodziny ziemiańskiej jej ojciec - George Austen - był duchownym anglikańskim...
Biografia Honore de Balzac to jeden z najważniejszych twórców wielkiej powieści europejskiej. Urodził się w 1799 roku we Francji w Tours w rodzinie która...
Biografia Małgorzata Strzałkowska – polska pisarka autorka i ilustratorka książek dla dzieci. Urodziła się w Warszawie 18 stycznia 1955 r. Tutaj ukończyła szkołę...
Biografia Horacy (Quitus Horatius Flaccus) żył w latach 65 – 8 p.n.e. Był jednym z najwybitniejszych poetów antycznego Rzymu. Żył i tworzył w czasach panowania...
Biografia Jan Andrzej Morsztyn przyszedł na świat 24 czerwca 1621 r. w okolicach Krakowa (w Raciborsku lub Wiśniczu). Należał do zamożnej rodziny szlacheckiej herbu Leliwa...
Hans Christian Andersen przyszedł na świat w 1805 roku w duńskim miasteczku Odense. Był jednym dzieckiem ubogiej rodziny. Dzieciństwo przyszłego pisarza nie należało...
Biografia Barbara Rosiek należy do tych autorów których dzieła budzą ogromne zainteresowanie i wielkie emocje. Na kartach swych powieści podejmuje ona niełatwe...