Unikalne i sprawdzone teksty

Popioły – opracowanie, interpretacja, bohaterowie

Geneza, czas i miejsce akcji

Stefan Żeromski zaczął pisanie „Popiołów” w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Celem autora było zarysowanie losów społeczeństwa polskiego w czasach porozbiorowych, aż do końca wojen napoleońskich. Wzorem stała się dlań „Wojna i pokój” Lwa Tołstoja – powieść również opowiadająca o epoce napoleońskiej, która bardziej niż na pojedynczych postaciach, skupiała się na przedstawieniu panoramy okresu.
Pisanie nie szło Żeromskiemu łatwo, a rękopis dzieła był dwukrotnie konfiskowany przez carską policję. Wreszcie utwór został opublikowany w 1902 roku, na łamach prasy (jak większość ówczesnych powieści, ukazujących się najpierw w gazetach, a dopiero później w postaci książki). Całość „Popiołów” liczy trzy tomy.
Powieść rozpoczyna się w roku 1797 i kończy w 1812 roku, wraz z inwazją Napoleona na Rosję (tak zwana II wojna polska).

Bohaterowie

Bohaterem głównym jest Rafał Olbromski, szlachecki syn uczący się w Sandomierzu. Zostaje jednak usunięty za szkoły, a wkrótce również z własnego domu. Studiuje w Krakowie, ale przetraca wszystkie pieniądze. Książę Gintułt mianuje go swoim sekretarzem, ale w czasie górskiej wyprawy Olbromski jest pomyłkowo wzięty za rozbójnika i aresztowany. Obwinia się o śmierć ukochanej Heleny, która popełniła samobójstwo po tym, jak została zgwałcona przez zbójców. Po wyjściu z więzienia Rafał dołącza wraz z przyjacielem Krzysztofem do armii napoleońskiej i bierze udział w wielu kampaniach. Rafał Olbromski to utracjusz, uwielbiający zabawę i światowe życie. Jest człowiekiem bardzo honorowym i ceniącym własną godność, nie pozwala się uderzyć służącemu nauczyciela i z tego powodu zostaje wyrzucony ze szkoły. Rafał lubi romanse i w ciągu akcji powieści wiąże się najpierw z Heleną, później zaś wyznaje zakochuje się w siostrze księcia Gintułta, Elżbiecie. Rafał, mimo wad, jest jednak dobrym patriotą.
Książe Gintułt to opiekun Rafała. Potężny magnat jest też gorącym patriotą. Walczy w legionach Dąbrowskiego, udziela się w konspiracjach niepodległościowych. Należy do masonerii i marzy o rozwoju ludzkości – swoje poglądy na świat zamierza zawrzeć w książce o zakonie templariuszy.
Przyjacielem Rafała z lat szkolnych jest Krzysztof Cedra. Kiedy Olbromski popada w rozpacz z powodu Heleny, Krzysztof bierze go pod swoje skrzydła. Razem trafią do armii napoleońskiej i biorą udział w licznych kampaniach.
Powieść Żeromskiego oferuje bardzo realistyczny obraz wojen napoleońskich. Przedstawione zostają zbrodnie na ludności cywilnej – rangi symbolu nabiera scena z jednym z bohaterów, przyglądającym się ciału martwej zakonnicy.

Interpretacja

„Popioły” były dziełem, które zapewniły autorowi olbrzymią popularność. Po latach powieść została przeniesiona na ekrany przez Andrzeja Wajdę. Premiera filmowej wersji opowieści o Olbromskim spowodowała wielką dyskusję w 1965 roku. Publicyści i historycy wykorzystali obecność filmu w kinach, by jeszcze raz podjąć spór o wojny napoleoński i sens powstań narodowych. Wajda zmienił nieco zakończenie dzieła – o ile powieść kończy się inwazją Napoleona na Rosję, to film przedstawia również pokonane wojska cesarza, wycofujące się spod Moskwy.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Niestatek Prędzej kto wiatr Jan...

Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...

Szewczyk Dratewka – streszczenie...

Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...

Inny świat – streszczenie plan...

Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...

Do Justyny. Tęskność na wiosnę...

Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...

Karol Wojtyła Wiersze – opracowanie...

Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...

Potęga smaku – interpretacja...

„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...

Buba - streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...

Dziady cz. III – streszczenie...

Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...

Przypowieść o talentach – streszczenie...

Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...