Unikalne i sprawdzone teksty

Zmierzch – opracowanie, interpretacja, opisy bohaterów

Geneza, czas i miejsce akcji

Krótkie opowiadanie Stefana Żeromskiego „Zmierzch” ukazało się w czasopiśmie „Głos” w roku 1892. Już przed pierwszą wojną światową zostało przełożone na języki obce (rosyjski i niemiecki, a w 1915 ukazało się tłumaczenie angielskie).
Pewne szczegóły geograficzne i techniczne (pojawia się Warszawa, a także mowa o wodzie sodowej) każą przypuszczać, że akcja rozgrywa się na terenach zaboru rosyjskiego pod koniec XIX wieku.

Bohaterowie

Bohaterem jest Walek Gibała, chłop, służący jako fornal w majątku dziedzica. Walek zwykł podkradać owies koniom, którymi się opiekował i sprzedawać go „na boku”. Stary właściciel przymykał na to oko, ale gdy nastał nowy gospodarz, zmienił on te zasadę. Przyłapanego na tej niewielkiej przecież kradzieży Walka wyrzucił z pracy i całkowicie zepsuł mu reputację. Chłop od tego czasu zmagać się musiał ze straszną biedą, a zimą nawet znosić głód. Kiedy więc dawny pracodawca proponuje mu trudną i słabo płatną pracę sezonową, Walek musi się na nią zgodzić. Współczujemy mu, ale nie jest to bohater pozytywny – z opowiadania jasno wynika, że Gibała to człowiek okrutny, który nie waha się katować swojej żony. Nie potrzebuje nawet specjalnych powodów, żeby sięgać po przemoc – bicie kobiety jest dla niego po prostu sposobem na wyładowanie swojego gniewu.
Jego żona znosi to pokornie. Mąż okrutnik budzi w niej strach i boi się go zdenerwować w jakikolwiek sposób. Towarzyszy mu w pracy przy wydobywaniu torfu i zastanawia się, co się dzieje z ich małą córeczką. Dziecko zostało samo w domu i kobieta nie widziała go od południa (a nadchodzi wieczór). Chciałaby je zobaczyć, ale mąż jej nie pozwala – wcześniej muszą skończyć pracę. Nie dowiadujemy się, co się dzieje z bohaterami, ani z ich dzieckiem. Opowiadanie kończy się, gdy nastaje zmrok.

Interpretacja

Utwór Stefana Żeromskiego, chociaż krótki, oferuje bolesny i złożony obraz życia chłopów polskich pod koniec XIX wieku. Zmagają się oni z nędzą i nieustannie walczą o przetrwanie. Zmuszeni są przyjmować każdą oferowaną pracę, chociażby była źle opłacana. Nie mogą odmówić harowania za przysłowiowe „grosze”, bowiem skutkowałoby to głodem w zimie.
Żyjąc w tak trudnych warunkach chłopi stają się okrutni. Odreagowują swoje cierpienie bijąc kobiety oraz przepijając pieniądze (których przecież nigdy nie mają zbyt wiele) w karczmach. Utwór Stefana Żeromskiego jest wielkim aktem oskarżenia przeciw takiemu stanowi społeczeństwa. W domyśle dojrzeć można też pytanie o naturze politycznej – czy Polacy są w stanie zrzucić kajdany narodowej niewoli, gdy olbrzymia część społeczeństwa tkwi w kajdanach ekonomicznej nędzy?

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Ferdydurke – streszczenie plan...

Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Karuzela z Madonnami – interpretacja...

„Karuzela z Madonnami” to bodaj najbardziej znany wiersz Mirona Białoszewskiego – do czego z pewnością przyczyniła się znakomita interpretacja muzyczna...

Na czym polega tragizm Edypa i Makbeta?...

Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych...

ABC – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Joanna była młodą dziewczyną po której na pierwszy rzut oka widać było strapienie. Kobieta wyglądała biednie i żyła też w nędzy. Nie potrafiła...

Proszę państwa do gazu – streszczenie...

Jest upalne lato. Wszyscy więźniowie obozu chodzą nago ponieważ odbywa się odwszawianie ubrań. Od jakiegoś czasu nie przyjeżdżają nowe transporty dlatego część Kanady...

Zielono mi w głowie – interpretacja...

Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...