„Sztuka poetycka” Paula Verlaine’a to wiersz autotematyczny, w którym poeta wykłada swoją wizję poezji. Tekst ma charakter swoistej instrukcji tworzenia utworów poetyckich. Verlaine nie tylko dokładnie wskazuje, jaką metodą powinien posługiwać się artysta słowa, ale także wyodrębnia poezję z innych sztuk, wskazuje również na jej odmienność od innych form literackich. Poezja, zdaniem autora, w przeciwieństwie do literatury należy do dziedziny sztuki.
Podmiot liryczny, sam poeta, uważa, że poezja nie może podlegać zbytnim rygorom formalnym, co stanowi wyraźne odcięcie od wcześniejszych tradycji, zwłaszcza epok klasycznych. Verlaine docenia zatem wiersz nieparzysty, niedbały dobór słownictwa, posługiwanie się niedopowiedzeniem, a nie dosłownością, czego metaforą jest „odcień” przeciwstawiony „kolorowi”. Ważne jest również unikanie dydaktyzmu, czyli puenty, którą poeta nazywa „zabójczą” – ponieważ zabija ona samodzielne myślenie, podsuwając gotowe wnioski.
Wiersz ma być zatem dla czytelnika intelektualną przygodą, zagadką do rozwiązania. Nade wszystko zaś musi być przyjemny dla ucha – melodyjny („Nade wszystko muzyki!”) – a melodia ta ma wyrażać i poruszać rozmaite stany ludzkiej duchowości. Proste, sztampowe zabiegi poetyckie określa Verlaine za pomocą metafory „nędznych czosnków kuchni” i zdecydowanie je odrzuca.
Co więcej, poeta wzywa artystę słowa do duchowego i formalnego buntu: „złam retoryce kark, bez pardonu!”. Stosuje wiele wyrażeń emotywnych, wykrzyknień i porównuje poezję do żywego tworu, czym podkreśla swój emocjonalny stosunek do sztuki. Według Verlaine’a poezja ma pobudzać wyobraźnię odbiorcy, niejako przenosić jego duszę w odległe, fantazyjne światy.