„Padlina” to jeden z najbardziej znanych wierszy Charlesa Baudelaire’a z tomu „Kwiaty zła”, w którym poeta przedstawił swoją wizję świata, poezji i nowej estetyki artystycznej. Tekst składa się z dwunastu strof o charakterze opisowym. Zarysowana tu sytuacja liryczna to wspomnienie letniego spaceru mężczyzny z ukochaną. Wiersz ma charakter liryki zwrotu do adresata. Już na wstępie dochodzi jednak do złamania romantycznej konwencji miłosnego spotkania, ponieważ okazuje się, że podmiot wspomina nie tyle miłą przechadzkę, ile widok rozkładających się kobiecych zwłok leżących przy drodze.
Fascynacja śmiercią i rozkładem
Ludzkie ciało w sferze języka zostaje całkowicie odarte z godności. Nazywa się je bowiem „plugawą padliną”, „ścierwem” i „błotem”. Te wyraźnie pejoratywne określenia są wyrazem dehumanizacji i animalizacji człowieka. Jednocześnie mamy do czynienia z drobiazgowym opisem poszczególnych etapów rozkładu zwłok, zderzonym z wyraźnym zafascynowaniem tym procesem. Śmierć i rozkład stają się głównym tematem wiersza, wyznaczając niejako nową estetykę. Jej zasadą jest lubowanie się w drastycznych i odrażających elementach świata oraz ich nobilitacja do rangi sztuki. Baudelaire dokonuje zatem wyraźnego przewartościowania tradycyjnych konwencji: piękno rozumiane w kategoriach klasycznych zostaje odrzucone na rzecz brzydoty.
Perwersyjna nekrofilia
Należy zwrócić uwagę, że podmiot tekstu zdradza nie tylko fascynację rozkładem, ale wykazuje również tendencje nekrofilskie. Kobiecy trup posiada w jego mniemaniu cechy wyraźnie erotyczne, na co wskazują obrazowe określenia, np. „nogi zadarte lubieżnie”, „szkielet przepysznej budowy”. Ponadto sam proces rozkładu posiada cechy seksualnego aktu – mówi się, że martwa kobieta „otwarła sekrety brzucha”, oddała się Naturze, a jej rozkładające się ciało rytmicznie faluje i wzdycha. Baudelaire dokonuje zatem szokującego, kontrastowego zestawienia ze sobą pośmiertnego rozkładu i seksu.
Mizoginizm i dekadencja
Wiersz Baudelaire’a opiera się na dwóch głównych figurach stylistycznych: kontraście i paralelizmie. Widzimy tu bowiem kontrast między życiem i śmiercią, rozkładem i erotyką, ale także dostrzegamy wyraźne podobieństwo między leżącym przy drodze trupem kobiety a towarzyszką podmiotu. Dobitnie podkreśla się, że martwa kobieta jest niejako drugim obliczem kobiety żywej. Mężczyzna mówi do niej:
A jednak upodobnisz się do tego błota,
Co tchem zaraźliwym zieje
i:
Tak! Taką będziesz kiedyś, o wdzięków królowo,
Po sakramentach ostatnich.
W dostrzeżonej przez podmiot analogii losu dwóch kobiet pobrzmiewa coś znacznie więcej niż stara prawda „memento mori”. Mamy tu do czynienia z ambiwalentnym stosunkiem do kobiety w ogóle, która jest jednocześnie obiektem najczulszych westchnień (wskazują na to np. określenia: „wdzięków królowo”, „gniazdo mych oczu”, „słońce mojego żywota”) i przedmiotem największych lęków, a nawet odrazy. Baudelaire jest wyrazicielem modernistycznego mizoginizmu, męskiego strachu przed kobiecością.
„Padlina” to również wiersz autotematyczny, jego podmiotem jest bowiem artysta, który odwołuje się do pojęć „formy” i „treści”, a także „płótna”. Chodzi tu o poetę wyrażającego świat i uczucia w obrazach, niczym malarz. Program poezji opisowej znajduje odzwierciedlenie w zastosowanych środkach poetyckich: licznych epitetach, porównaniach i metaforach. Zadanie poety polega na zachowaniu obrazu pomimo destrukcji prototypu. Tak można rozumieć zawartą tu koncepcję sztuki – ma ona tworzyć nową estetykę, czyli taką, w której piękne jest nie to, co powszechnie uznaje się za piękne, ale to, co artysta uwiecznia w swoim dziele.
„Pieśń świętojańska o Sobótce” Jana Kochanowskiego ukazała się razem z cyklem „Pieśni” w 1586 roku już po śmierci autora. Składa się...
Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...
„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Streszczenie Powieść Stefana Żeromskiego „Popioły” miała być w zamierzeniu autora przekrojowym obrazem społeczeństwa polskiego na przełomie XVIII i XIX wieku....
„Albatros” Charlesa Baudelaire’a to wiersz autotematyczny w którym twórca wypowiada się na temat istoty poezji i kondycji samego poety. W tekście...
„Koniec XIX wieku” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i kryzysu kultury europejskiej. Poeta zadaje w nim dramatyczne...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Streszczenie Tom I Rok 1647 był to dziwny rok w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia. Narrator wspomina niebywale...