Unikalne i sprawdzone teksty

Świętoszek - streszczenie, plan wydarzeń

Na początku sztuki poznajemy matkę Orgona, Panią Pernelle. Krytykuje ona wszystkich domowników swojego syna, wysławia tylko jednego Tartuffe’a. Jednocześnie Pani Pernelle jest hipokrytką, bowiem gromi bezbożność i niemoralność, których dopatruje się wszędzie, ale nie widzi nic złego w biciu służącej. Po wyjściu matki gospodarza dochodzi do rozmowy Elmiry, jego żony, Kleanta (brata Elmiry), Damisa (syna Orgona z pierwszego małżeństwa) i służącej Doryny. Omawiają oni sytuację panującą w domu.

Gospodarz dał się opętać poznanemu w kościele dewotowi, Tartufowi. O swoim panu mówi Doryna:

Był to wprzód człowiek z duszą roztropną i godną,
W służbach króla okazał tęgość niezawodną —
Teraz, odkąd Tartufem swym przejął się cały,
Od tego czasu chodzi niby ogłupiały:
Nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej
Niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi;
To dziś tajemnic jego powiernik jedyny,
Jego zdaniem kieruje się każdej godziny.

W następnej scenie obserwujemy powrót Orgona. Dopytuje się Doryny o sytuację w domu, jednak nie przejmuje się chorobą żony – interesuje go tylko Tartuffe. Później dochodzi do rozmowy Orgona z Kleantem. Ten prosi szwagra o przyśpieszenie zapowiadanego ślubu córki Marianny z młodzieńcem Walerym, jednak ojciec waha się, co zapowiada kłopoty.

Okazuje się, iż Orgon postanowił bliżej związać z sobą Tartuffe’a i wydać mu za żonę Mariannę. Marianna jest przerażona, ponieważ Tartuffe ma paskudny charakter i powierzchowność. Doryna godzi zakochanych (bowiem Walery i Marianna zdążyli się już pokłócić) i wyjaśnia im, jak uniknąć niechcianego wesela. Otóż Elmira, do której Tartuffe coś czuje, ma go namówić do zrezygnowania z ożenku.

Jednak w czasie rozmowy Tartuffe’a z panią domu, ten zaczyna się z nią zanadto spoufalać. Widzi to syn Orgona, Damis, który opowiada o całej sprawie ojcu. Zagniewany Orgon nie wierzy swojemu dziecku, tylko bierze stronę Tartuffe’a – natomiast swojego potomka wydziedzicza i wyrzuca z domu.

Elmira chce udowodnić Orgonowi podłość „świętoszka”, prosi więc męża, by wszedł pod stół i wzywa Tartuffe’a. Odgrywa przed nim zakochaną, ten zaś proponuje nawiązanie romansu – kobieta wzbrania się, opowiadając o swoich wyrzutach sumienia. Tartuffe na to odpowiada: wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie. Rozgniewany Orgon wyrzuca z domu swojego niedawnego powiernika. Jednak po chwili wyznaje przerażonej rodzinie, że przepisał dom na Tartuffe’a, zaś ten dysponuje w dodatku dokumentami, które mogą zaprowadzić Orgona do więzienia. Faktycznie, „świętoszek” donosi władzom na swojego dobrodzieja – Sprawa kończy się dobrze, bowiem król przejrzał podłość Tartuffe’a i odkrył, że od dawna oszukiwał on ludzi. Majątek zostaje zwrócony Orgonowi, a jego winy (przechowanie dokumentów przyjaciela-buntownika) idą w niepamięć – może więc on bez przeszkód zorganizować wesele córki z Walerym.

Plan wydarzeń:
1. Wizyta matki Orgona. Rozmowy domowników o „świętoszku”.
2. Powrót Orgona i jego rozmowa z Kleantem. Decyzja o wydaniu córki za Tartuffe’a.
3. Kłótnia zakochanych i ich pogodzenie przez Dorynę. Próba wpłynięcia na Tartuffe’a przez Elmirę.
4. Syn Orgona, Damis, donosi ojcu o uwodzeniu Elmiry przez Tartuff’a. Orgon nie wierzy, wydziedzicza Damisa i wyrzuca go z domu.
5. Elmira udowadnia Orgonowi zakłamanie Tartuffe’a. Jednak Orgon zdążył wcześniej przepisać na niego majątek oraz powierzyć mu kompromitujące dokumenty.
6. Wysłannicy króla przybywają, żeby aresztować Orgona – okazuje się to jednak grą, która ma służyć zdemaskowaniu oszusta Tartuffe’a.
7. Zwrócenie majątku Orgonowi i plany ślubu Marianny i Walerego. 

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pantofelek – interpretacja i analiza...

„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...

Kain i Abel – streszczenie interpretacja...

Streszczenie Epizod o Kainie i Ablu dotyczył czasów nieco późniejszych niż grzech pierworodny Adama i Ewy ale funkcjonuje jako jego efekt. Kain był starszym...

Chłopiec w pasiastej piżamie –...

Streszczenie Wydarzenia dzieją się podczas II wojny światowej. Poznajemy Bruna – ośmioletniego chłopca któremu nic nie brakuje gdyż ma dom i kochająca go...

Wczorajszemu – interpretacja i...

„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia...

Między nami nic nie było – interpretacja...

Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...

Bema pamięci żałobny rapsod –...

Rapsod to utwór poświęcony pamięci bohaterów i ich czynów. Nierzadko stanowi fragment większej całości (np. epopei) lecz funkcjonuje także jako autonomiczna...

Zbrodnia i kara – opracowanie...

Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....

Kwiatki św. Franciszka – streszczenie...

Streszczenie Franciszek z Asyżu podejmuje decyzję o wyrzeczeniu się wszystkich materialnych dóbr tego świata oraz pokus cielesnych i wstępuje na drogę ubóstwa...

Mała apokalipsa – streszczenie...

Streszczenie Oto nadchodzi koniec świata. Oto nadciąga zbliża się czy raczej przypełza mój własny koniec świata. Był beznadziejny dzień jesienny. Główny...