Na początku sztuki poznajemy matkę Orgona, Panią Pernelle. Krytykuje ona wszystkich domowników swojego syna, wysławia tylko jednego Tartuffe’a. Jednocześnie Pani Pernelle jest hipokrytką, bowiem gromi bezbożność i niemoralność, których dopatruje się wszędzie, ale nie widzi nic złego w biciu służącej. Po wyjściu matki gospodarza dochodzi do rozmowy Elmiry, jego żony, Kleanta (brata Elmiry), Damisa (syna Orgona z pierwszego małżeństwa) i służącej Doryny. Omawiają oni sytuację panującą w domu.
Gospodarz dał się opętać poznanemu w kościele dewotowi, Tartufowi. O swoim panu mówi Doryna:
Był to wprzód człowiek z duszą roztropną i godną,
W służbach króla okazał tęgość niezawodną —
Teraz, odkąd Tartufem swym przejął się cały,
Od tego czasu chodzi niby ogłupiały:
Nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej
Niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi;
To dziś tajemnic jego powiernik jedyny,
Jego zdaniem kieruje się każdej godziny.
W następnej scenie obserwujemy powrót Orgona. Dopytuje się Doryny o sytuację w domu, jednak nie przejmuje się chorobą żony – interesuje go tylko Tartuffe. Później dochodzi do rozmowy Orgona z Kleantem. Ten prosi szwagra o przyśpieszenie zapowiadanego ślubu córki Marianny z młodzieńcem Walerym, jednak ojciec waha się, co zapowiada kłopoty.
Okazuje się, iż Orgon postanowił bliżej związać z sobą Tartuffe’a i wydać mu za żonę Mariannę. Marianna jest przerażona, ponieważ Tartuffe ma paskudny charakter i powierzchowność. Doryna godzi zakochanych (bowiem Walery i Marianna zdążyli się już pokłócić) i wyjaśnia im, jak uniknąć niechcianego wesela. Otóż Elmira, do której Tartuffe coś czuje, ma go namówić do zrezygnowania z ożenku.
Jednak w czasie rozmowy Tartuffe’a z panią domu, ten zaczyna się z nią zanadto spoufalać. Widzi to syn Orgona, Damis, który opowiada o całej sprawie ojcu. Zagniewany Orgon nie wierzy swojemu dziecku, tylko bierze stronę Tartuffe’a – natomiast swojego potomka wydziedzicza i wyrzuca z domu.
Elmira chce udowodnić Orgonowi podłość „świętoszka”, prosi więc męża, by wszedł pod stół i wzywa Tartuffe’a. Odgrywa przed nim zakochaną, ten zaś proponuje nawiązanie romansu – kobieta wzbrania się, opowiadając o swoich wyrzutach sumienia. Tartuffe na to odpowiada: wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie. Rozgniewany Orgon wyrzuca z domu swojego niedawnego powiernika. Jednak po chwili wyznaje przerażonej rodzinie, że przepisał dom na Tartuffe’a, zaś ten dysponuje w dodatku dokumentami, które mogą zaprowadzić Orgona do więzienia. Faktycznie, „świętoszek” donosi władzom na swojego dobrodzieja – Sprawa kończy się dobrze, bowiem król przejrzał podłość Tartuffe’a i odkrył, że od dawna oszukiwał on ludzi. Majątek zostaje zwrócony Orgonowi, a jego winy (przechowanie dokumentów przyjaciela-buntownika) idą w niepamięć – może więc on bez przeszkód zorganizować wesele córki z Walerym.
Plan wydarzeń:
1. Wizyta matki Orgona. Rozmowy domowników o „świętoszku”.
2. Powrót Orgona i jego rozmowa z Kleantem. Decyzja o wydaniu córki za Tartuffe’a.
3. Kłótnia zakochanych i ich pogodzenie przez Dorynę. Próba wpłynięcia na Tartuffe’a przez Elmirę.
4. Syn Orgona, Damis, donosi ojcu o uwodzeniu Elmiry przez Tartuff’a. Orgon nie wierzy, wydziedzicza Damisa i wyrzuca go z domu.
5. Elmira udowadnia Orgonowi zakłamanie Tartuffe’a. Jednak Orgon zdążył wcześniej przepisać na niego majątek oraz powierzyć mu kompromitujące dokumenty.
6. Wysłannicy króla przybywają, żeby aresztować Orgona – okazuje się to jednak grą, która ma służyć zdemaskowaniu oszusta Tartuffe’a.
7. Zwrócenie majątku Orgonowi i plany ślubu Marianny i Walerego.
„Pan Cogito a perła” to bardzo interesujący i wieloznaczny wiersz Zbigniewa Herberta. Utwór ma charakter narracyjny. Oto dojrzały już Pan Cogito –...
Geneza „Władca Much” pozostaje najbardziej znaną powieścią brytyjskiego noblisty Williama Goldinga. Książka ukazała się jako jego debiut w 1954 roku. Zyskała...
Streszczenie Rozdział I Główni bohaterowie utworu – Sokole Oko Wilhelm Tell i Wiewiórka byli wytrawnymi odkrywcami interesującymi się zamierzchłą przeszłością....
Psalm 23 znajduje się w biblijnej „Księdze psalmów” i nosi tytuł: „Bóg pasterzem i gospodarzem”. Tytuł utworu wskazuje na jego symboliczne...
Streszczenie Poleander Partobon władca Kybery był wielkim wojownikiem który hołdował nowoczesnym strategiom. Nade wszystko cenił cybernetykę toteż cały jego kraj...
Część I W piątkowe popołudnie w Moskwie na skwerze Patriasze Prudy spotykają się redaktor Michał Aleksandrowicz Berlioz i poeta Iwan Nikołajewicz Ponyriow (Bezdomny)....
„Żal” jest wierszem Józefa Czechowicza napisanym w przededniu II wojny światowej. Możemy wyraźnie zakwalifikować utwór do nurtu znanego jako katastrofizm....
Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...
„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia...