Unikalne i sprawdzone teksty

Świętoszek jako komedia charakterów i intrygi | wypracowanie

„Świętoszek” Moliera stanowi doskonałą satyrę na hipokryzję religijną. Celne obserwacje i komizm byłyby jednak niemożliwe, gdyby nie świetne przedstawienie charakterów postaci, a także interesująca intryga.

Molier prezentuje całą galerię interesujących bohaterów – cechy większości z nich są przerysowane, dzięki czemu autor może łatwiej wskazać ich wady. I tak hipokryzję Pani Pernelle, matki Orgona, widzimy, kiedy niemal w tym samym momencie łączy moralizatorską tyradę z biciem służącej.

Doskonale widać tę metodę także przy okazji postaci Orgona. Wiemy, że:
Był to wprzód człowiek z duszą roztropną i godną,
W służbach króla okazał tęgość niezawodną —
Teraz, odkąd Tartufem swym przejął się cały,
Od tego czasu chodzi niby ogłupiały:
Nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej
Niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi;
To dziś tajemnic jego powiernik jedyny,
Jego zdaniem kieruje się każdej godziny

Zafascynowanie Tartuffem dowodzi łatwowierności bohatera i jego tendencji do popadania w skrajności. Kiedy Orgon pasjonuje się czymś lub kimś, nie dostrzega żadnych wad ani dwuznaczności, zwraca uwagę tylko na zalety. Służąca Doryna opisuje swojemu panu luksusowy tryb życia, jaki prowadzi Tartuffe, jego obżarstwo i lenistwo – Orgonowi nie przeszkadza to jednak rozczulać się nad swoim powiernikiem.

Groteskową postacią jest również sam Tartuffe. Jego hipokryzja jest niezwykle płytka i łatwa do rozszyfrowania. Potrafi w ciągu jednej chwili zmienić się ze „świętoszka” w człowieka, który uwodzi żonę swojego gospodarza. Mówi: „wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie”. Tartuf na moralność powołuje się wtedy, kiedy jest mu to na rękę, natomiast nie spełnia dobrych uczynków, kiedy są one wskazane – nie chce doprowadzić do pogodzenia Orgona z synem, ponieważ nie lubi Damisa.

„Świętoszek” zwraca również uwagę z powodu precyzyjnej intrygi. Orgon chce zbliżyć do siebie Tartuffe’a, wydając za niego córkę Mariannę. Tartuffe ma zamiar uwieść żonę Orgona, Elmirę, zaś pokojówka Doryna pragnie doprowadzić do ślubu Marianny i zakochanego w niej Walerego. Plan Doryny, by Elmira skłoniła Tartuffe’a do zrezygnowania z ożenku spala na panewce z powodu Damisa. Brat Marianny donosi Orgonowi o niecnych zamiarach Tartuff’a – Orgon woli jednak dać wiarę powiernikowi, niż synowi. Elimira doprowadza do zdemaskowania fałszu Tartuff’ea – jednak ten triumfuje, bowiem Orgon przepisał na niego swój dom i powierzył mu obciążające dokumenty. Gdyby nie interwencja królewska, dzieło kończyłoby się smutno, przedstawiając triumf oszusta.

Molier osiągnął niezwykłą rzecz. Przedstawił galerię interesujących, zabawnych postaci, biorących udział w interesującej intrydze. Jednocześnie te środki nie służą wyłącznie pustej rozrywce, niosą bowiem ważne przesłanie moralne. Trudno się więc dziwić, że autor „Świętoszka” uchodzi za jednego z najwybitniejszych komediopisarzy w dziejach.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Hans Memling Sąd ostateczny –...

Przedstawiający sąd ostateczny tryptyk Hansa Memlinga powstał najprawdopodobniej w okresie między 1467 a 1471 r. Pierwotnie dzieło przeznaczone było dla jednego z florenckich...

Praca u podstaw w „Lalce” –...

Pozytywiści chcąc poprawić sytuację społeczną i wzmocnić więzi łączące naród stanęli wobec wielu trudności będących dziedzictwem poprzednich epok. Spośród...

Szewcy jako dramat awangardowy

Dramat awangardowy jest gatunkiem literackim który powstał w pierwszej połowie XX wieku. Jak wskazuje sama nazwa - rodzaj ten znacznie odróżniał się od klasycznej...

Sąd nad sarmatyzmem

Epoka staropolska to jeden z najwspanialszych a zarazem najbardziej kontrowersyjnych rozdziałów w dziejach Polski. Przez długie lata od okresu oświecenia począwszy...

Edgar Degas „Lekcja tańca”...

Jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów Edgara Degasa „Lekcja tańca” poświęcony jest ulubionemu tematowi artysty – baletowi. Ponieważ Degasa...

Trzy pokolenia idealistów w „Lalce”...

W „Lalce” Bolesława Prusa ukazany został panoramiczny obraz rzeczywistości ziem polskich w późnych latach 70 XIX stulecia. Był to okres widocznej zmiany...

Salon Warszawski – interpretacja...

Salon Warszawski – interpretacja Scena VII trzeciej części „Dziadów” czyli „Salon warszawski” jest jednym z najważniejszych i najbardziej...

Antropocentryzm – definicja charakterystyka...

Antropocentryzm to pogląd który jak sama nazwa wskazuje głosi że człowiek powinien znajdować się w centrum być najważniejszym. Pogląd ten pojawił się w okresie...

Impresjonizm – charakterystyka...

Impresjonizm który nazywany był również malarstwem plam to kierunek w sztuce który miał swoje odbicie również w literaturze. Jego nazwa wzięła...