Unikalne i sprawdzone teksty

Świętoszek jako komedia charakterów i intrygi | wypracowanie

„Świętoszek” Moliera stanowi doskonałą satyrę na hipokryzję religijną. Celne obserwacje i komizm byłyby jednak niemożliwe, gdyby nie świetne przedstawienie charakterów postaci, a także interesująca intryga.

Molier prezentuje całą galerię interesujących bohaterów – cechy większości z nich są przerysowane, dzięki czemu autor może łatwiej wskazać ich wady. I tak hipokryzję Pani Pernelle, matki Orgona, widzimy, kiedy niemal w tym samym momencie łączy moralizatorską tyradę z biciem służącej.

Doskonale widać tę metodę także przy okazji postaci Orgona. Wiemy, że:
Był to wprzód człowiek z duszą roztropną i godną,
W służbach króla okazał tęgość niezawodną —
Teraz, odkąd Tartufem swym przejął się cały,
Od tego czasu chodzi niby ogłupiały:
Nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej
Niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi;
To dziś tajemnic jego powiernik jedyny,
Jego zdaniem kieruje się każdej godziny

Zafascynowanie Tartuffem dowodzi łatwowierności bohatera i jego tendencji do popadania w skrajności. Kiedy Orgon pasjonuje się czymś lub kimś, nie dostrzega żadnych wad ani dwuznaczności, zwraca uwagę tylko na zalety. Służąca Doryna opisuje swojemu panu luksusowy tryb życia, jaki prowadzi Tartuffe, jego obżarstwo i lenistwo – Orgonowi nie przeszkadza to jednak rozczulać się nad swoim powiernikiem.

Groteskową postacią jest również sam Tartuffe. Jego hipokryzja jest niezwykle płytka i łatwa do rozszyfrowania. Potrafi w ciągu jednej chwili zmienić się ze „świętoszka” w człowieka, który uwodzi żonę swojego gospodarza. Mówi: „wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie”. Tartuf na moralność powołuje się wtedy, kiedy jest mu to na rękę, natomiast nie spełnia dobrych uczynków, kiedy są one wskazane – nie chce doprowadzić do pogodzenia Orgona z synem, ponieważ nie lubi Damisa.

„Świętoszek” zwraca również uwagę z powodu precyzyjnej intrygi. Orgon chce zbliżyć do siebie Tartuffe’a, wydając za niego córkę Mariannę. Tartuffe ma zamiar uwieść żonę Orgona, Elmirę, zaś pokojówka Doryna pragnie doprowadzić do ślubu Marianny i zakochanego w niej Walerego. Plan Doryny, by Elmira skłoniła Tartuffe’a do zrezygnowania z ożenku spala na panewce z powodu Damisa. Brat Marianny donosi Orgonowi o niecnych zamiarach Tartuff’a – Orgon woli jednak dać wiarę powiernikowi, niż synowi. Elimira doprowadza do zdemaskowania fałszu Tartuff’ea – jednak ten triumfuje, bowiem Orgon przepisał na niego swój dom i powierzył mu obciążające dokumenty. Gdyby nie interwencja królewska, dzieło kończyłoby się smutno, przedstawiając triumf oszusta.

Molier osiągnął niezwykłą rzecz. Przedstawił galerię interesujących, zabawnych postaci, biorących udział w interesującej intrydze. Jednocześnie te środki nie służą wyłącznie pustej rozrywce, niosą bowiem ważne przesłanie moralne. Trudno się więc dziwić, że autor „Świętoszka” uchodzi za jednego z najwybitniejszych komediopisarzy w dziejach.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Motyw vanitas w baroku

Słowo „vanitas” oznacza po łacinie marność. Biblijna Księga Koheleta zawierająca słowa „marność nad marnościami i wszystko marność” (Koh 1...

W jaki sposób uczucie do Izabeli...

Ludzkie losy często kształtowane są przez wzniosłe ideały uczucia i pragnienia. Na kartach największych dzieł literackich spisane zostały historie jednostek które...

„Hamlet” jako tragedia szekspirowska...

W swojej twórczości William Szekspir często odwoływał się do dorobku kultury klasycznej. Będąc jeszcze uczniem szkoły w Stratford przyszły dramaturg miał sposobność...

Kartka z pamiętnika Elizy - „Skąpiec”...

Mój ojciec jest doprawdy okropny! Właśnie dowiedziałam się że pragnie mnie wydać za naszego sąsiada Anzelma. I to tylko dlatego że Anzelm nie żąda ode mnie posagu!...

Praca w „Innym świecie” –...

„Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przedstawia niezwykle przejmujący obraz sowieckich łagrów. Do tych syberyjskich obozów pracy w czasach...

Sensualizm – definicja charakterystyka...

Sensualizm to słowo które w swoim znaczeniu nawiązuje do zmysłów i to one w opisywanym poglądzie określanym odgrywają największą rolę. Pogląd ten swoje...

Motyw paktu z diabłem w literaturze...

Pakt z diabłem nazywany także cyrografem polega na zaprzedaniu duszy szatanowi w zamian za świadczone przez niego usługi. Ów bardzo popularny motyw folkloru zaadaptowany...

Kronika jako panegiryk

Panegiryk jest dość ciekawą formą literacką która nie wiąże się z żadnym konkretnym gatunkiem jej głównym wyznacznikiem jest obecność przesadnego wychwalania...

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...