Unikalne i sprawdzone teksty

Kto jest groźniejszy Orgon czy Tartuffe? | wypracowanie

Komedia Moliera „Świętoszek” to celna satyra na głupotę i hipokryzję. Na tyle celna, że w chwili premiery wzbudziła wielkie kontrowersje i jej wystawianie zostało czasowo zakazane. W swoim utworze francuski autor przedstawia postacie Orgona i Tartuffe’a, dwóch ludzi, których teatralna pobożność zatruwa życie bliskim. Można się zastanowić nawet, który z nich zachowuje się bardziej destrukcyjnie. Wydaje mi się, że mimo wszystko dużo gorszą osobą jest Tartuffe.

Orgon był kiedyś statecznym i poważnym człowiekiem. Swoją odwagą zrobił dużo dobrego dla ojczyzny. Jednak, jak mówi służąca Doryna, to już przeszłość:

Był to wprzód człowiek z duszą roztropną i godną,
W służbach króla okazał tęgość niezawodną —
Teraz, odkąd Tartufem swym przejął się cały,
Od tego czasu chodzi niby ogłupiały:
Nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej
Niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi;
To dziś tajemnic jego powiernik jedyny,
Jego zdaniem kieruje się każdej godziny.

Orgon nie wierzy w to, co mówią mu bliscy, jeśli tylko ich opinie są krytyczne wobec Tartuffe’a. Przedkłada nawet „świętoszka” nad własnego syna – woli wydziedziczyć potomka i wygnać go z domu, niż rozstać się z fałszywym świętym. Nie interesuje go też choroba żony, chętnie natomiast słucha o tym, jak ucztował Tartuffe. Orgon jest gniewny i lekkomyślny. Szwagier Kleant mówi do niego:

I z wszelką miarą jesteś wciąż w niezgodzie wiecznej
Umysł twój zdrowej prawdy nie umie być sługą
I wraz z jednej przesady już rzucasz się w drugą.

Kiedy dochodzi do zdemaskowania łotra, Orgon postanawia zostać wrogiem wszystkich osób pobożnych – dopiero bliscy uświadamiają mu, że nie wolno potępiać wszystkich z powodu jednego oszusta.

Tartuffe omotał swojego gospodarza za pomocą swojej teatralnej religijności. Chętnie mówi o ascezie, jednak tak naprawdę ceni dobre jedzenie i napoje, chętnie korzysta z luksusów, użyczanych mu przez dobrodzieja. Jest jednak mściwy – kiedy po kłótni Orgon wyrzuca z domu swojego syna, Tartuffe odmawia pogodzenia zwaśnionych, bowiem uznaje Damisa za swojego wroga. Chce też uwieść żonę swojego gospodarza. Na tym nie kończy się jego nielojalność, bowiem po tym, jak zdemaskowana zostaje jego hipokryzja, donosi do władz na Orgona i tylko dzięki łasce króla ten nie trafia do więzienia. W rozmowie z Elmirą Tartuffe wyjawia swoje poglądy na moralność: wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie.

Orgon to osoba popędliwa, zacietrzewiona i gniewna. Jednak w gruncie rzeczy stara się być porządnym człowiekiem. Nie można tego powiedzieć o Tartufie – jest on postacią do głębi zdeprawowaną, chętnie wykorzystującą naiwność bliźnich. Wiara i moralność są dla niego tylko środkiem do zdobycia wygodnego życia i przyjemności. Wydaje mi się, że bardzo łatwo można wskazać, która z tych dwóch postaci jest gorsza – w moim przekonaniu niewątpliwie jest to Tartuffe.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Motyw vanitas w baroku

Słowo „vanitas” oznacza po łacinie marność. Biblijna Księga Koheleta zawierająca słowa „marność nad marnościami i wszystko marność” (Koh 1...

W jaki sposób uczucie do Izabeli...

Ludzkie losy często kształtowane są przez wzniosłe ideały uczucia i pragnienia. Na kartach największych dzieł literackich spisane zostały historie jednostek które...

„Hamlet” jako tragedia szekspirowska...

W swojej twórczości William Szekspir często odwoływał się do dorobku kultury klasycznej. Będąc jeszcze uczniem szkoły w Stratford przyszły dramaturg miał sposobność...

Kartka z pamiętnika Elizy - „Skąpiec”...

Mój ojciec jest doprawdy okropny! Właśnie dowiedziałam się że pragnie mnie wydać za naszego sąsiada Anzelma. I to tylko dlatego że Anzelm nie żąda ode mnie posagu!...

Praca w „Innym świecie” –...

„Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przedstawia niezwykle przejmujący obraz sowieckich łagrów. Do tych syberyjskich obozów pracy w czasach...

Sensualizm – definicja charakterystyka...

Sensualizm to słowo które w swoim znaczeniu nawiązuje do zmysłów i to one w opisywanym poglądzie określanym odgrywają największą rolę. Pogląd ten swoje...

Motyw paktu z diabłem w literaturze...

Pakt z diabłem nazywany także cyrografem polega na zaprzedaniu duszy szatanowi w zamian za świadczone przez niego usługi. Ów bardzo popularny motyw folkloru zaadaptowany...

Kronika jako panegiryk

Panegiryk jest dość ciekawą formą literacką która nie wiąże się z żadnym konkretnym gatunkiem jej głównym wyznacznikiem jest obecność przesadnego wychwalania...

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...