„Nn próbuje sobie przypomnieć słowa modlitwy” to wiersz Stanisława Barańczaka. NN oznacza „nazwisko nieznane” – skrót taki często pojawia się w urzędowych dokumentach. W kontekście utworu wydaje się oczywiste, że owym nieznanym człowiekiem jest każdy zwyczajny Polak. Bowiem na jednym z poziomów interpretacji, wiersz jest lamentem osoby żyjącej w komunistycznej Polsce.
Struktura tekstu oparta jest na modlitwie „Ojcze nasz”. Jak jednak mówi nam tytuł, jest to modlitwa kaleka – jej odstępstwa od oryginału wynikają jednak nie tyle z niepamięci, co ze zmiany warunków. Modlący się nie jest bowiem osobą pobożną, ma wielki żal do Boga.
Ojcze nasz, któryś jest niemy,
który nie odpowiesz na żadne wołanie
- tymi słowami rozpoczyna się utwór. Kolejne strofy rozpoczynają się zwrotami do Boga – podkreślają jego oddalenie od ludzi, a wreszcie to, że tak naprawę go nie ma.
A jednak w tej goryczy kryje się gorące pragnienie obecności Stwórcy. Poeta wie, że wiara jest potrzebna ludziom – i jemu samemu. Trudno bowiem inaczej poradzić sobie z szarzyzną życia w komunistycznej Polsce. Egzystencja w PRL-u wiąże się ze zmęczeniem, biedą, a także nieustannymi kompromisami moralnymi. Dojmująca jest także świadomość życia w fałszu, kiedy nie można mówić tego, co się myśli.
kłamstwa, lęki, zdrady,
wszystkie hańby konieczne i usprawiedliwione
Czy da się to przetrwać bez wiary w świat nadprzyrodzony. Podmiot liryczny wątpi w to. Zwykły człowiek
musi wierzyć, żeś jednak jest,
musi wierzyć, żeś jest, aby przespać
tę jeszcze jedną noc...
Warto się zastanowić, czy utwór dotyczy tylko PRL-u? Przecież ból i nędza nie zniknęła ze świata wraz z upadkiem komunizmu. Tak też można odczytywać wiersz Barańczaka – jako uniwersalną przypowieść o potrzebie wiary lub tęsknocie za utraconą wiarą. Życie bez poczucia opieki ze strony niebiańskiego ojca jest trudne – człowiek nie zawsze może odzyskać wiarę, ale od czasu do czasu może pozwolić sobie na moment wzruszenia na myśl o niej.
Forma utworu (kilka informacji):
– apostrofa
– wiersz biały
„Confiteor” to manifest Młodej Polski autorstwa Stanisława Przybyszewskiego który ukazał się w 1899 roku na łamach krakowskiego „Życia”....
„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...
„Lubię kiedy kobieta…” to jeden z najbardziej znanych erotyków Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Poeta w odważny sposób przedstawia w nim akt miłosny...
„Epitafium Rzymowi” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jak sama nazwa wskazuje jest utworem reprezentującym gatunek literacki wywodzący się z antycznej Grecji i powstały...
Powieść „Idiota” Fiodora Dostojewskiego składa się z czterech części. Akcja toczy się w latach 60. XIX wieku. Głównym bohaterem książki jest młody...
Streszczenie I. „Obcy się zjawia” W pewien pochmurny deszczowy dzień Julek i Marian (dwaj cioteczni bracia) wybierają się do swej koleżanki Pestki. Chcą jej...
Streszczenie Narratorem tego opowiadania jest sąsiad rodziny Popiołków do której należy ubogi listonosz i jego dwie córeczki bliźniczki: Zosia i Wisia....
„Zdążyć przed Panem Bogiem” nie posiada prostej struktury narracyjnej. Tekst to rozmowy Hanny Krall z Markiem Edelmanem jednym z przywódców powstania...
Streszczenie Bohaterką utworu Roalda Dahla jest tytułowa Matylda. Była to niezwykle utalentowana dziewczynka ale niestety urodziła się w prymitywnej rodzinie która...
