Stanisław Barańczak należał do najbardziej wszechstronnych ludzi kultury w XX-wiecznej Polsce. Trudno wskazać, która dziedzina jego aktywności przyniosła mu większą sławę – czy poezja, czy twórczość naukowa, czy wreszcie działalność translatorska? A przy tym nie należy zapominać o chlubnej karcie, jaką była działalność w opozycji politycznej za czasów PRL.
Barańczak przyszedł na świat w Poznaniu w 1946 roku. Na tamtejszym uniwersytecie ukończył filologię polską oraz przygotował rozprawę doktorską na temat Mirona Białoszewskiego. Po obronie doktoratu w 1973 poeta pracował na wydziale polonistyki, dopóki nie stracił stanowiska na skutek represji wymierzonych w działaczy opozycyjnych. W okresie „karnawału Solidarności” (1980-1981) poeta na krótko powrócił do nauczania w Poznaniu, jednak w tym czasie otrzymał propozycję objęcia katedry literatury polskiej w USA. Nową uczelnią Barańczaka został prestiżowy Uniwersytet Harvardzki. Jednak autor przez cały czas współpracował z polską prasą i wydawnictwami.
Powszechnie uznaje się Barańczaka za mistrza rodzimych tłumaczy. Przyswoił on polskiemu czytelnikowi wielu mało wcześniej znanych poetów. Za szczególnie istotny uchodzi przygotowany przez niego wybór wierszy „Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia”. Barańczak nie wahał się również sięgać po autorów cieszących się i w Polsce wielką estymą – przetłumaczył między innymi szereg sztuk Williama Szekspira. Uznaje się, że potrafił on jak mało kto wydobyć z dzieł genialnego Anglika zarówno komizm, jak i ich filozoficzny przekaz.
O wszechstronności Barańczaka-tłumacza świadczy też dokonany przez niego przekład klasyki literatury fantasy – mowa o „Czarnoksiężniku z archipelagu” Ursuli K. Le Guin. Z kolei językowi angielskiemu nasz autor przyswajał choćby twórczość Zbigniewa Herberta.
Jako poeta Barańczak zadebiutował w miesięczniku „Nurt” w 1965 roku. Trzy lata później ukazał się jego pierwszy tomik „Korekta twarzy”. Nasz autor związany był z tak zwaną Nową Falą – jego twórczość łączyła elementy „poezji lingwistycznej” (skupionej na właściwościach języka) z przesłaniem etycznym, związanym z oporem wobec dyktatury komunistycznej. Barańczak wyciągał na światło dzienne pokłady kłamstwa, obecne w języku oficjalnym ówczesnej Polski i skupiał uwagę czytelnika na trudach zwykłego człowieka. Z biegiem czasu autor zaczął również wykorzystywać elementy estetyki barokowej – przede wszystkim baroku angielskiego – odchodząc od cenionej wówczas prostoty frazy.
Jednak poeta wykorzystywał właściwości polszczyzny nie tylko do zwalczania nieprawości. Istotnym elementem jego twórczości są humorystyczne wiersze, łączące misterną formę z absurdalnym humorem. Wyróżnia się tu przede wszystkim tom „Pegaz zdębiał”.
W ostatnich latach życia Barańczak zmagał się z chorobą Parkinsona. Ograniczyła ona twórcze możliwości poety – jego ostatni tom wierszy („Chirurgiczna precyzja”) ukazał się w 1998 roku.
Stanisław Barańczak zmarł w grudniu 2014 roku w Stanach Zjednoczonych.
Biografia Chociaż żył zaledwie 36 lat udało mu się na stałe zapisać w historii europejskiej literatury a jedna z ateńskich dzielnic nosi jego imię. Kim była jedna z...
Biografia Tadeusz Miciński urodził się w 1873 roku w Łodzi. Był synem Rudolfa Micińskiego geometry pracującego przy budowie kaliskiej drogi żelaznej i Wandy z Pruskich....
Biografia Tadeusz Gajcy urodził się w 1922 roku w Warszawie w rodzinie robotniczej. Ukończył gimnazjum księży Marianów na Bielanach. Maturę uzyskał zaś w okresie...
Bułat Okudżawa to jedna z najciekawszych postaci XX-wiecznej kultury rosyjskiej. Uchodzi za jednego z ostatnich bardów. Tę kategorię twórców do której...
Biografia Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 r. w Krzemieńcu. Pochodził z inteligenckiej rodziny szlacheckiej (herbu Leliwa). Jego ojciec - Euzebiusz Słowacki...
Biografia Bolesław Prus to polski pisarz urodzony 20 sierpnia 1847 roku. Na świat przyszedł w Hrubieszowie jako syn Antoniego Głowackiego herbu Prus oraz Apolonii Trembińskiej....
Biografia Jan Grabowski – polski pisarz pedagog znawca sztuki autor monografii i przewodników po Warmii i Mazurach znany przede wszystkim jako autor powieści dla...
Antoni Słonimski urodził się w Warszawie w 1895 roku. Pochodził z rodziny żydowskiej co w późniejszym okresie sprowadziło na niego ataki prasowe ze strony antysemitów....
Biografia Sławomir Mrożek - jeden z najchętniej czytanych polskich autorów - przyszedł na świat 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie wsi leżącej w powiecie brzeskim....
