Biografia
Stanisław Przybyszewski urodził się w 1868 roku w Łojewie pod Inowrocławiem. Był synem wiejskiego nauczyciela, Józefa Przybyszewskiego i Doroty z Grąbczewskich. Uczył się w gimnazjach toruńskim i wągrowieckim, a po uzyskaniu matury studiował w Berlinie architekturę i medycynę. Tam też wszedł w środowisko artystyczne najwybitniejszych twórców epoki. Przyjaźnił się między innymi z Edwardem Munchem czy Augustem Strindbergiem. Utrzymywał się zaś z pracy w redakcji „Gazety Robotniczej”.
Przybyszewski długo był związany z Martą Foerder, z którą miał trójkę dzieci. Nie uczestniczył jednak w ich wychowaniu, a jego towarzyszka, zrozpaczona niewiernością autora „Śniegu”, popełniła samobójstwo. W międzyczasie Przybyszewski ożenił się z Norweżką Dagny Juel, muzą ówczesnych artystów. Z tego związku na świat przyszło dwoje dzieci. Oczywiście Przybyszewski nie był wiernym mężem, ale romansował z wieloma kobietami, między innymi z malarką Anielą Pająkówną, z którą również miał dziecko (przyszłą malarkę Stanisławę Przybyszewską).
W 1898 roku Przybyszewscy osiedlili się w Krakowie, gdzie twórca otrzymał posadę redaktora „Życia” i szybko skupił wokół siebie krakowską cyganerię. Kiedy w 1899 roku artysta poznał żonę Jana Kasprowicza, Jadwigę z Gąsowskich, natychmiast rzucił się w jej ramiona. Tymczasem Dagny wybrała się w podróż koleją transsyberyjską koleją z młodym studentem, Władysławem Emerykiem, który z niewiadomych przyczyn ją zastrzelił. Żona Kasprowicza porzuciła dla Przybyszewskiego męża i dzieci i zamieszkała z nim w Warszawie.
W 1905 roku pisarz ożenił się z Jadwigą Kasprowiczową, a następnie młoda para udała się do Monachium. W Niemczech spędzili I wojnę światową, a po powrocie do kraju mieszkali w różnych miastach: w Poznaniu, w Krakowie, w Pradze. W latach 20. Przybyszewski osiedlił się w Gdańsku, gdzie pracował jako urzędnik biura tłumaczeń w Dyrekcji Kolei Państwowych.
Przez pewien czas pracował również w kancelarii cywilnej prezydenta RP. Pod koniec życia powrócił na Kujawy. Zmarł w Jarontach pod Inowrocławiem w 1927 roku.
Charakterystyka twórczości
Twórczość Stanisława Przybyszewskiego, choć ogromnie ceniona w jego epoce, później wyraźnie nie cieszyła się dużą popularnością. Bardziej niż wielkim twórcą był charyzmatyczną osobowością przyciągającą całe środowisko artystyczne i wyznaczającą nowe trendy. Jako pisarz Przybyszewski debiutował w 1892 roku dwoma esejami w języku niemieckim „O psychologii jednostek”.
Typowo literacką twórczość „meteora Młodej Polski” rozpoczynały zaś poematy prozą, których inspiracją i muzą była piękna Dagny Juel: „Totenmesse”, „Vigilien”, „De profundis”, „Am Meer”. Swoich odbiorców zachwycał również Przybyszewski studiami o Munchu, Hanssonie, Nietzschem czy Chopinie.
Przybyszewski był autorem koncepcji „nagiej duszy”, czyli świadomości dokonującej kolejnych inkarnacji. Fascynował się okultyzmem, demonologią i stanami psychotycznymi, ponadto zaś uważał, że „naga dusza”, ostateczna prawda wyraża się w akcie seksualnym. Szatan był naczelną figurą twórczości Przybyszewskiego, jako uosobienie zła, ale także cierpienia i smutku, nieuchronnego końca cywilizacji. Najpełniej wyraził to pisarz w „Synagodze szatana”.
Przybyszewski pozostawił po sobie kilka świetnych dramatów, najlepszy: „Śnieg” o miłości fatalnej, a także „Taniec miłości i śmierci”, „Śluby życia” czy „Topiel”. Na początku XX wieku twórca pisywał również romanse nie najwyższej jakości, np. „Synowie ziemi” i „Zmierzch”.
W 1925 roku napisał powieść satanistyczną „Il regno doloroso”, a pod koniec życia spisał wspomnienia: „Moi współcześni. Wśród obcych” (1926), „Wśród swoich” (1930).
Biografia Jan Andrzej Morsztyn przyszedł na świat 24 czerwca 1621 r. w okolicach Krakowa (w Raciborsku lub Wiśniczu). Należał do zamożnej rodziny szlacheckiej herbu Leliwa...
Biografia Władysław Stanisław Reymont urodził się w 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie w województwie piotrkowskim. Pochodził z rodziny o korzeniach chłopskich jego...
Biografia Maciej Kuczyński to polski pisarz speleolog inżynier alpinista i architekt jak również doświadczony podróżnik – organizator wielu polskich...
Piotr Skarga był jednym z najwybitniejszych w Polsce przedstawicieli kontrreformacji – katolickiego ruchu religijnego stanowiącego odpowiedź na reformację – i...
Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...
Biografia Alfred Szklarski – polski pisarz literatury młodzieżowej i podróżnik. Urodził się w Chicago 21 stycznia 1912 r. Zmarł 9 kwietnia 1992 r. w Katowicach....
Biografia Paul Verlaine urodził się w 1844 roku we Francji w Metzu. Pochodził z zamożnej rodziny oficera armii francuskiej. Już w wieku 14 lat zaczął pisać teksty poetyckie...
Biografia Charles Baudelaire urodził się w 1821 roku w Paryżu. Był synem urzędnika François Baudelaire'a i Caroline z domu Dufays. Po śmierci ojca wraz z matką...
Biografia Nancy H. Kleinbaum – amerykańska pisarka dziennikarka i publicystka. Urodziła się w 1948 r. W latach 1966 – 1970 studiowała na Northwestern University...