Alfred Szklarski – biografia i charakterystyka twórczości

Biografia

Alfred Szklarski – polski pisarz literatury młodzieżowej i podróżnik. Urodził się w Chicago 21 stycznia 1912 r. Zmarł 9 kwietnia 1992 r. w Katowicach. Tworzył pod pseudonimami: Alfred Bronowski, Fred Garland, Aleksander Gruda oraz Alfred Murawski ( w okresie okupacji).

Był synem emigranta politycznego. Choć urodził się w Stanach Zjednoczonych Ameryki, postanowił jednak powrócić do ojczyzny swych rodziców. Przyjechał do Polski w 1926 r. Najpierw mieszkał we Włocławku, a od 1932 r. już w Warszawie, gdzie studiował na Akademii Nauk Politycznych (lata 1932 – 1938).

W czasie okupacji publikował w polskojęzycznych pismach (wydawanych przez okupanta) powieści dla dorosłych w odcinkach. Powieści „Żelazny pazur” (1942 r.), „Krwawe diamenty” (1943 r.), „Tajemnica grobowca” (1944 r.) wyszły pod jego pseudonimem Aleksander Gruda.

Mimo pracy dla kolaboracyjnych pism Szklarski był jednak też żołnierzem AK (od sierpnia 1944 r.) i brał udział w powstaniu warszawskim.

Po zakończeniu wojny przez kilka lat mieszkał w Krakowie, a później w Katowicach. W 1949 r. został skazany na karę 8 lat więzienia za publikowanie swych utworów w gadzinówkach. Na mocy amnestii w 1953 r. został jednak zwolniony.

Charakterystyka twórczości

Po zwolnieniu z więzienia w 1953 r. Szklarski podjął współpracę jako redaktor z katowickim wydawnictwem „Śląsk” (lata 1954 – 1977).

Jego ważnym, debiutanckim utworem była powieść sensacyjna „Gorący ślad”, która ukazała się w 1946 r. W późniejszym okresie pisarz zajął się już wyłącznie tworzeniem powieści przygodowych dla młodzieży, wpisując tym samym do kanonu lektur szkolnych serię powieści o podróżach i przygodach Tomka Wilmowskiego (pierwsza część ukazała się w 1957 r.). Powieści te zyskały łączny nakład ponad 11 milionów egzemplarzy. W latach 60 – tych zaś postała powieść science – fiction dla młodzieży pt. „Sobowtór profesora Rawy”.

Oprócz cyklu o przygodach Tomka Wilmowskiego dorobek pisarza wzbogaciła też trylogia napisana wspólnie z żoną - „Złoto Gór Czarnych” obrazująca życie Indian północnoamerykańskich oraz ich walkę z białymi kolonizatorami. Szklarski wielokrotnie wypowiadał się przeciwko stosowaniu przemocy, a w swych książkach propagował tolerancję i szacunek dla odmienności kulturowej. Ostatni, dziewiąty tom serii o przygodach Tomka wyszedł już po jego śmierci, w 1994 r.

Pisarz otrzymał wiele prestiżowych nagród literackich i odznaczeń, m. in. Orle Pióro (1968 r.), Order Uśmiechu (1971 r.) oraz Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla młodzieży (1973, 1987). Był też członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Twórczość:

Napisana wspólnie z żoną trylogia indiańska „Złoto Gór Czarnych”:

1974 „Orle Pióra”
1977 „Przekleństwo złota”
1979 „Ostania walka Dakotów”

Cykl przygód Tomka Wilmowskiego:

1957 „Tomek w krainie kangurów”
1958 „Tomek na Czarnym Lądzie”
1959 „Tomek na wojennej ścieżce”
1961 „Tomek na tropach Yeti”
1963 „Tajemnicza wyprawa Tomka”
1965 „Tomek wśród łowców głów”
1967 „Tomek u źródeł Amazonki”
1987 „Tomek w Gran Chaco”
1994 „Tomek w grobowcach faraonów” (tom wydany pośmiertnie)

Powieści dla dorosłych (wydane pod pseudonimami):

1943 „Tornado”
1946 „Gorący ślad. Współczesna powieść sensacyjna”
1946 „Trzy siostry. Powieść”
1947 „Błędne ognie. Opowieść współczesna z życia górników”
1947 „Nie czekaj na mnie. Powieść współczesna”.