Joanna Papuzińska – biografia i charakterystyka twórczości

Joanna Papuzińska (właśc. Papuzińska-Beksiak) – polska poetka, prozaik, krytyk literacki, naukowiec, autorka bajek i wierszy dla dzieci, a także wielu rozpraw dotyczących literatury dziecięcej. Urodziła się 3 stycznia 1939 r. w Warszawie.

W 1960 r. ukończyła Wydział Dziennikarski na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach była wykładowcą i pracownikiem naukowym UW. Pracowała na Wydziale Pedagogiki, Psychologii UW, a od 1982 r. również w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Wydziału Historycznego UW.

W 1992 r. otrzymała tytuł doktora habilitowanego, zaś 3 lata później stopień profesora nauk humanistycznych.

Z zawodu naukowiec i humanista, Papuzińska zasłynęła jednak przede wszystkim twórczością dla dzieci i młodzieży. Jej debiut przypada na rok 1956. Wtedy na łamach „Świata Młodych” ukazało się jej opowiadanie „Człowiek o gorącym sercu”. Joanna Papuzińska napisała wiele znanych i bardzo popularnych książek i wierszy przeznaczonych dla dzieci. Wśród nich można wymienić takie pozycje jak np. „Nasza mama czarodziejka”, „Rokiś” czy „Czarna jama”.

Dla jej twórczości znamienne jest zwłaszcza łączenie elementów baśniowych z realizmem współczesnego życia. Lekturze jej książek niepodzielnie towarzyszy lekki humor rozładowujący napięcia czy lęki, dzięki czemu dziecko może postrzegać świat jako miejsce przyjazne i nie stanowiące zagrożenia.

Szczególnie ważne w jej twórczości są wspomnienia z dzieciństwa spędzonego w okupowanej Warszawie, zawarte w utworze „Darowane kreski”. Zostały one wyróżnione Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Janusza Korczaka.

Ponadto w pokaźnym dorobku literackim Papuzińskiej znajdują się też artykuły i rozprawy z dziedziny krytyki literackiej, a także czytelnictwa, bibliotekoznawstwa, literatury dziecięcej, a nawet słuchowisk radiowych.

Papuzińska była też redaktorem naczelnym i współpracownikiem miesięcznika „Guliwer” (do 2002 r.). Ponadto do dzisiejszego dnia współpracuje z wieloma pismami dla dzieci. Jest też członkiem Zarządu Polskiej Sekcji IBBY.

Prywatnie jest żoną ekonomisty Janusza Beksiaka.

W 1996 r. otrzymała Nagrodę Ministra Kultury i sztuki za działalność na polu upowszechniania kultury.

Wybrane utwory:

• „A gdzie ja się, biedniuteńki, podzieję?”, 1972
• „Agnieszka opowiada bajkę”, 1970, 2001
• „Bajka o smoku niewawelskim”, 1987
• „Czarna jama”, 1984
• „Czarna łapa. Opowieść kolonijna”, 1975, 2000
• „Darowane kreski”, 1994
• „Jesienna przygoda”, 1982
• „Nasza mama czarodziejka”, 1968, 2007
• „Placek zgody i pogody”, 1985, 1999
• „Rokiś. A gdzie ja się, biedniuteńki, podzieję”, 1988, 2006
• „Ściana zaczarowana”, 1969
• „Śpiące wierszyki”, 2005
• „Uśmiechnięta planeta”, 1980
• „Wędrowcy”, 1983, 2006
• „Wędrowne wierszyki”, 1980

Prace naukowe (chronologicznie):

• „Wychowawcza rola prasy dziecięcej”, 1972
• „Czytania domowe”, 1975
• „Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką”, 1975
• „Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży”, 1989, 2008
• „Książki, dzieci, biblioteka. Z zagadnień upowszechniania czytelnictwa i książki dziecięcej”, 1992
• „Dziecko w świecie emocji literackich”, 1996
• „Drukowaną ścieżką”, 2001.