Nowela Stefana Żeromskiego „Rozdzióbią nas kruki, wrony” rozgrywa się pod koniec powstania styczniowego. Wszystko przełajdaczone […] przegrane nie tylko do ostatniej nitki, ale do ostatniego westchnienia wolnego – mówi bohater, opisując klęskę zrywu narodowowyzwoleńczego.
Streszczenie
Na początku utworu poznajemy bohatera Andrzeja Boryckiego. Jest to szlachcic, inteligent, jednak występuje w przebraniu chłopa, pod pseudonimem Szymon Winrych. Należy do aktywnych członków konspiracji antycarskiej i przemyca broń dla oddziałów powstańczych. Wiemy, że był to człowiek o wielkiej charyzmie i nieraz napawał duchem swoich towarzyszy. Jednak teraz nawet on ma poczucie klęski. Mimo to wykonuje swoje zobowiązania i próbuje dostarczyć współpracownikom kolejną porcję uzbrojenia.
Niestety, Winrych zostaje złapany przez patrol rosyjskich żołnierzy. Nie udaje mu się uciec. Ukryta na wozie broń zostaje odkryta. Żołnierze biją i mordują powstańca w okrutny sposób. Umiera on w męczarniach, a jego ciało staje się żerem dla ptaków (tytułowych kruków i wron). Zarówno opis śmierci powstańca, jak i makabrycznej uczty ptaków (a także cierpienia rannego konia) opisane są bardzo naturalistycznie.
Nad ciałem powstańca zjawia się chłop z pobliskiej wsi. Współczuje zamordowanemu, ale po krótkiej modlitwie zabiera się do przeszukiwania zwłok. Zdziera też skórę z martwego konia – zarówno zwłoki zwierzęcia, jak i człowieka wrzuca do starej piwnicy.
Chłop jest szczęśliwy z powodu nieoczekiwanego zarobku. Przy jego nędzy nawet to stanowi wspaniały prezent od losu.
Tak bez wiedzy i woli zemściwszy się za tylowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę i za cierpienie ludu, szedł ku domowi z odkrytą głową i z modlitwą na ustach. Dziwnie rzewna radość zstępowała do jego duszy i ubierała mu cały widnokrąg, cały zakres umysłowego objęcia, całą ziemię barwami cudnie pięknymi. Głęboko, prawdziwie z całej duszy wielbił Boga za to, że w bezgranicznym miłosierdziu swoim zesłał mu tyle żelastwa i rzemienia....
Plan wydarzeń
1. Szymon Winrych transportuje broń dla powstańców.
2. Spotkanie patrolu rosyjskich żołnierzy.
3. Żołnierze odkrywają transport karabinów.
4. Zamordowanie Winrycha.
5. Ptaki jedzą ciało człowieka.
6. Zjawienie się chłopa.
7. Chłop okrada ciało powstańca.
8. Zwłoki powstańca i konia wrzucone do wspólnej piwnicy.
„Kazania świętokrzyskie” to zbiór ważny przede wszystkim dla tego że przedstawia on kazania pisane w języku polskim. Rękopis zawierał kazania na poszczególne...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść Edwarda Redlińskiego „Konopielka” ukazała się w 1973 roku. Przyniosła ona autorowi wielką popularność a także prestiżową...
Wiersz „Do potomnego” Tadeusza Gajcego to niezwykle liryczny utwór w którym poeta buduje serię profetycznych obrazów. Podmiot próbuje...
Wiersz Juliana Tuwima „Prośba o piosenkę” ma charakter autotematyczny dotyczy twórczości i nadziei jakie wiąże z nią poeta. Utwór ukazał się...
Geneza „Pan Cogito” to jeden z najbardziej znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Został on wydany w 1974 roku. Bohater liryczny – pan Cogito...
Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego...
„Romantyczność” to jedna z najbardziej znanych ballad autorstwa Adama Mickiewicza. Poetycka opowieść dotyka problemu miłości odmiennego postrzegania świata...
„Cebula” to wiersz Wisławy Szymborskiej który przyjmuje formę intelektualnego konceptu. Poetka tworzy efektowne porównanie tytułowego warzywa i człowieka...
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....