„Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach” to cykl liryków tatrzańskich Jana Kasprowicza. Składa się on z czterech sonetów o tej samej tematyce. Sonety są ze sobą mocno powiązane – wszystkie stanowią poetycki opis tytułowego krzaku dzikiej róży obserwowanego o różnych porach dnia. Czasoprzestrzeń wiersza została zatem wpisana w symboliczny porządek cyklu dobowego.
Na pierwszy plan w ideowej wymowie wierszy wysuwają się symboliczne znaczenia opisywanego krajobrazu. Krzak dzikiej róży to symbol życia, miłości i radości. Cechy te podkreślają epitety obfitujące w intensywne barwy. Krzak posiada np. „pąs krwawy” – krew przywodzi na myśl życie. Z kwiatem róży kontrastuje z kolei powalona przez burzę, spróchniała limba – symbol śmierci i przemijania. Znamienne, że mamy tu również do czynienia z wyraźnym paradoksem: róża, z natury bardzo krucha i nietrwała (poeta podkreśla, że tuli się ona ze strachu do skał) należy do sfery życia, z kolei limba – potężne, ogromne drzewo - leży martwa.
W wierszu zaznacza się wyraźną zmianę optyki widzenia – podmiot obserwuje krzak róży i limbę od wczesnego świtu aż po zmrok. Zmieniającym się porom dnia odpowiada zmiana barw, nastroju, a także scenerii. W ciągu dnia obraz ożywiają pojawiające się zwierzęta: ptaki, kozice i świstak. Wczesnym świtem i o zmierzchu niczym w impresjonistycznych pejzażach zacierają się kontury świata, a barwy łączą się ze sobą i mienią w blaskach i cieniach.
Warto również zwrócić uwagę na nagromadzenie określeń wskazujących na koloryt lokalny – krajobraz tatrzański: smreczyny, turnia, siklawa, granie, Krywań.
Wraz ze zbliżaniem się zmroku narasta również niepokojący nastrój tekstu. Pojawia się lęk przed nocą, ciemnością, ale także przed przemijaniem i śmiercią. Liryk w obrazowy sposób pokazuje współistnienie życia i śmierci w porządku natury – oba te stany wzajemnie się warunkują i przenikają.
„Kazania świętokrzyskie” to zbiór ważny przede wszystkim dla tego że przedstawia on kazania pisane w języku polskim. Rękopis zawierał kazania na poszczególne...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść Edwarda Redlińskiego „Konopielka” ukazała się w 1973 roku. Przyniosła ona autorowi wielką popularność a także prestiżową...
Wiersz „Do potomnego” Tadeusza Gajcego to niezwykle liryczny utwór w którym poeta buduje serię profetycznych obrazów. Podmiot próbuje...
Wiersz Juliana Tuwima „Prośba o piosenkę” ma charakter autotematyczny dotyczy twórczości i nadziei jakie wiąże z nią poeta. Utwór ukazał się...
Geneza „Pan Cogito” to jeden z najbardziej znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Został on wydany w 1974 roku. Bohater liryczny – pan Cogito...
Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego...
„Romantyczność” to jedna z najbardziej znanych ballad autorstwa Adama Mickiewicza. Poetycka opowieść dotyka problemu miłości odmiennego postrzegania świata...
„Cebula” to wiersz Wisławy Szymborskiej który przyjmuje formę intelektualnego konceptu. Poetka tworzy efektowne porównanie tytułowego warzywa i człowieka...
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....