„Dies irae” to jeden z hymnów Jana Kasprowicza z cyklu „Ginącemu światu”. Hymny należą do najdoskonalszych osiągnięć poezji tego artysty, a także całej literatury Młodej Polski. „Dies irae” to utwór o patetycznym nastroju i budowie melicznej. Mamy tu do czynienia z licznymi modlitewnymi powtórzeniami – fragmentami litanii czy wezwaniami do Boga o miłosierdzie. Tytuł wiersza znaczy tyle, co „dzień gniewu” i odnosi się do tematyki utworu, przedstawia on bowiem apokaliptyczną wizję końca świata.
Poetyka hymnu ma charakter ekspresjonistyczny: świadczy o tym nieregularna, wolna forma, liczne figury ekspresyjne, jak pytania retoryczne, wykrzyknienia i apostrofy. Podmiot określający się jako Adam – pierwszy człowiek, a także reprezentant całej ludzkości - wyraża swoje gwałtowne emocje. Jego postawa waha się pomiędzy pragnieniem boskiego miłosierdzia a bluźnierstwem. Adam funkcjonuje tu jako istota obciążona niezawinioną winą, która musi nieść swoje brzemię przez dzieje.
Piętnem świadomej winy jest zaś naznaczona jasnowłosa Ewa, „Pramatka Grzechu”, która lubieżnie współżyje z odrażającym szatanem. To ona ściąga na świat słuszny Boży gniew i jest wspólniczką upadłego anioła. W takim obrazie Ewy widać wyraźnie mizoginiczne tendencje epoki, a także echa osobistych doświadczeń Kasprowicza, opuszczonego przez żonę Jadwigę.
Wiersz przedstawia przerażający obraz apokalipsy: rzeki występują ze swoich koryt, walą się drzewa i skały, słońce gaśnie, a umarli wstają z grobów. Na niebie pojawia się Archanioł Michał, który walczy z trójgłowym smokiem. Obecni są również biblijni prorocy i sam Chrystus – sędzia z głową w cierniowej koronie. W poetyckim obrazie końca świata Kasprowicz sięga nie tylko po motywy z kręgu judeo-chrześcijaństwa, ale także antycznych mitologii. Wspomina się bowiem np. rzece Styks. Obrazy te pojawiają się na zasadzie luźno powiązanych symbolicznych wizji.
Istotą hymnu Kasprowicza jest przedstawienie głębokiego rozdarcia człowieka w obliczu metafizycznej pustki. Bóg to „kamienny, lodowaty” byt daleki ludzkiej istocie i nieinteresujący się jej losem. Jest to Bóg starotestamentowy – groźny, karzący i pozbawiony miłosierdzia. Adam buntuje się zatem przeciwko takiemu bóstwu, oskarża je o obojętność i ginie w przerażającej pustce. Człowiek popada w całkowity nihilizm i schopenhauerowskie zniechęcenie. Nie potrafi samodzielnie wybierać między dobrem i złem, zostaje zatem pochłonięty przez otchłań rozpaczy.
Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...
Geneza „Nie-boską komedię” napisał Zygmunt Krasiński w 1833 r. Dzieło ukazało się dwa lata później - wydane anonimowo w Paryżu. Po raz pierwszy nazwisko...
Streszczenie W lesie na zboczach góry Radziejowskiej urodził się mały koziołek którego nazwano Rogaś. Najpierw maleństwem opiekowała się troskliwa mama...
Streszczenie Apollo był najpiękniejszym z bogów. Syn Dzeusa i Latony przyszedł na świat na wyspie Delos. Apollo który był patronem dla wieszczów sam...
Wiersz Stanisława Grochowiaka „Święty Szymon Słupnik” pochodzi z wydanego w 1956 roku zbioru „Ballada rycerska”. Jak wskazuje sam tytuł poeta odnosi...
Poeta zastanawia się co stało się z Urszulką po śmierci. W którą stronę w którąś się krainę udała? - pyta ją. Rozważa czy córka jest w raju...
Geneza „Dzieci z Bullerbyn” – to powieść autorstwa szwedzkiej pisarki – Astrid Lindgren. Powstała w 1947 r. i stanowiła pierwszą część opisującą...
Bohaterem a zarazem narratorem powieści Jonathana Swifta „Podróże Guliwera” jest Lemuel Gulliver (w niektórych polskich przekładach zwany także...
„Przeprosiny Boga” Jana Kasprowicza to ludowa ballada pochodząca z ostatniego tomu utworów poety „Mój świat”. Tekst pod względem gatunkowym...