„Dies irae” to jeden z hymnów Jana Kasprowicza z cyklu „Ginącemu światu”. Hymny należą do najdoskonalszych osiągnięć poezji tego artysty, a także całej literatury Młodej Polski. „Dies irae” to utwór o patetycznym nastroju i budowie melicznej. Mamy tu do czynienia z licznymi modlitewnymi powtórzeniami – fragmentami litanii czy wezwaniami do Boga o miłosierdzie. Tytuł wiersza znaczy tyle, co „dzień gniewu” i odnosi się do tematyki utworu, przedstawia on bowiem apokaliptyczną wizję końca świata.
Poetyka hymnu ma charakter ekspresjonistyczny: świadczy o tym nieregularna, wolna forma, liczne figury ekspresyjne, jak pytania retoryczne, wykrzyknienia i apostrofy. Podmiot określający się jako Adam – pierwszy człowiek, a także reprezentant całej ludzkości - wyraża swoje gwałtowne emocje. Jego postawa waha się pomiędzy pragnieniem boskiego miłosierdzia a bluźnierstwem. Adam funkcjonuje tu jako istota obciążona niezawinioną winą, która musi nieść swoje brzemię przez dzieje.
Piętnem świadomej winy jest zaś naznaczona jasnowłosa Ewa, „Pramatka Grzechu”, która lubieżnie współżyje z odrażającym szatanem. To ona ściąga na świat słuszny Boży gniew i jest wspólniczką upadłego anioła. W takim obrazie Ewy widać wyraźnie mizoginiczne tendencje epoki, a także echa osobistych doświadczeń Kasprowicza, opuszczonego przez żonę Jadwigę.
Wiersz przedstawia przerażający obraz apokalipsy: rzeki występują ze swoich koryt, walą się drzewa i skały, słońce gaśnie, a umarli wstają z grobów. Na niebie pojawia się Archanioł Michał, który walczy z trójgłowym smokiem. Obecni są również biblijni prorocy i sam Chrystus – sędzia z głową w cierniowej koronie. W poetyckim obrazie końca świata Kasprowicz sięga nie tylko po motywy z kręgu judeo-chrześcijaństwa, ale także antycznych mitologii. Wspomina się bowiem np. rzece Styks. Obrazy te pojawiają się na zasadzie luźno powiązanych symbolicznych wizji.
Istotą hymnu Kasprowicza jest przedstawienie głębokiego rozdarcia człowieka w obliczu metafizycznej pustki. Bóg to „kamienny, lodowaty” byt daleki ludzkiej istocie i nieinteresujący się jej losem. Jest to Bóg starotestamentowy – groźny, karzący i pozbawiony miłosierdzia. Adam buntuje się zatem przeciwko takiemu bóstwu, oskarża je o obojętność i ginie w przerażającej pustce. Człowiek popada w całkowity nihilizm i schopenhauerowskie zniechęcenie. Nie potrafi samodzielnie wybierać między dobrem i złem, zostaje zatem pochłonięty przez otchłań rozpaczy.
Streszczenie Mendel to 67 letni mężczyzna który od niemalże 30 lat prowadzi swój zakład introligatorski w miejscu w którym rozpoczyna się akcja. Staruszek...
Geneza George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz...
Dorobek artystyczny Williama Szekspira wciąż cieszy się olbrzymią popularnością. Jego dzieła nadal wystawianie są na deskach teatrów i stanowią źródło...
„Malowany Ptak” pozostaje najsłynniejszą powieścią Jerzego Kosińskiego. Tuż po premierze w 1965 roku książka stała się prawdziwym wydarzeniem literackim...
Geneza „Giaur” to powieść poetycka George’a Byrona która ukazała się w 1813 r. Co ciekawe to pierwszy utwór tego autora o tematyce związanej...
„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...
„Wędrówką życie jest człowieka” to wiersz Edwarda Stachury. Można powiedzieć że jak żadne inne jego dzieło ten krótki utwór streszcza...
„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r. nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle...
Wiersz Juliana Tuwima „Chrystus miasta” może być interpretowany jako wyraz obrzydzenia autora do współczesnego mu miasta z jego patologiami i degeneracją...
