„Święty Boże, święty mocny” to hymn Jana Kasprowicza z cyklu „Ginącemu światu”. Jest to utwór, w którym najmocniej dochodzi do głosu duchowy kryzys poety, a nawet pojawia się bluźnierczy gest ugięcia kolan przed szatanem. Utwór ma charakter podniosły i charakteryzuje go ekspresjonistyczny ton. Obecne są tu liczne hiperboliczne obrazy końca świata, wykrzyknienia, apostrofy, pytania retoryczne oraz nieregularna forma. Tytuł, spełniający również funkcję refrenowego powtórzenia, został zaczerpnięty z hymnu kościelnego, śpiewanego podczas ważnych uroczystości.
Podmiotem tekstu jest człowiek rozdarty w obliczu własnego cierpienia oraz wszechobecnej apokalipsy. Dookoła dostrzega on jedynie obrazy zła i nikczemności; czuje się samotny i bezsilny. W wierszu pojawiają się liczne symbole związane ze śmiercią: groby, krzyże, gromnice i pogrzebowe orszaki, a wreszcie i sama śmierć z kosą w ręku. Scenerię tworzą przerażające rośliny: osty, szaleje, łopiany, krwawniki symbolizujące zło i zepsucie. Obecne są również kraczące wrony, symbole sataniczne.
Cały świat przybiera postać wielkiego żałobnego konduktu zdążającego do zagłady. Podkreślają to liczne epitety o ciemnej, przygnębiającej tonacji. Wiersz ma zatem charakter katastroficzny, jest wyrazem ludzkiego lęku i zwątpienia w sens. Rzeczywistość zamienia się tu w piekło, z którego nie ma wyjścia. Człowiek w obliczu zła wzywa pomocy Boga i podjęcia walki z szatanem. Krzyczy:
Wal błyskawicą, wal!
Niechaj się łamie,
niech się rozkruszy ta zdrada,
która nad życiem i nad śmiercią włada!…
Wołanie człowieka pozostaje jednak bez odpowiedzi – Bóg jest bezsilny i obojętny na cierpienie stworzenia. To ostatecznie skłania podmiot do opowiedzenia się po stronie silniejszego i ugięcia kolan przed szatanem. Gest ów symbolizuje całkowite pogrążenie w otchłani rozpaczy i zwątpienia:
Z nieukojoną żałobą
klękam przed Tobą!
Zlituj się, zlituj nad ziemią,
gdzie ból i rozpacz drzemią,
gdzie ból i rozpacz dzwonem się rozlega
i w strasznej pieśni brzmi…
Szatanie!
StreszczenieHerakles był niezwykle silnym synem Dzeusa oraz królowej Alkmeny. Jego ojciec chciał zapewnić mu nieśmiertelność i podstawił dziecko do piersi Hery....
Geneza George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz...
Streszczenie Alba był chłopcem który uciekł z domu dziecka. Na swoje nowe miejsce zamieszkania wybrał on niewielki domek w lesie. Wkrótce żyjącemu w samotności...
Wiersz „Szare eminencje zachwytu” doskonale wyraża program artystyczny Mirona Białoszewskiego. Poeta wielokrotnie łączył w swej twórczości elementy wysokie...
Streszczenie Przypowieść o wdowim groszu znajduje się w Ewangelii wg Św. Łukasza. Jezus zwrócił uwagę na bogatych ludzi w świątyni którzy wrzucali pieniądze...
Profesor Spanner Komisja do spraw badania zbrodni hitlerowskich zajmuje się pseudonaukową działalnością profesora Spannera. W Instytucie Anatomicznym odkrywa makabryczny...
Streszczenie Opowiadania mówią o życiu Mikołajka – małego Francuza i o jego szkolnych przygodach. 1. Najmilsza pamiątka Dla wszystkich dzieci nastał wyjątkowy...
Streszczenie Księga W najwcześniejszych latach swego życia narrator zwykł spędzać czas z ojcem który często czytał tajemniczą Księgę. Kiedy starszy mężczyzna...
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...