„Święty Boże, święty mocny” to hymn Jana Kasprowicza z cyklu „Ginącemu światu”. Jest to utwór, w którym najmocniej dochodzi do głosu duchowy kryzys poety, a nawet pojawia się bluźnierczy gest ugięcia kolan przed szatanem. Utwór ma charakter podniosły i charakteryzuje go ekspresjonistyczny ton. Obecne są tu liczne hiperboliczne obrazy końca świata, wykrzyknienia, apostrofy, pytania retoryczne oraz nieregularna forma. Tytuł, spełniający również funkcję refrenowego powtórzenia, został zaczerpnięty z hymnu kościelnego, śpiewanego podczas ważnych uroczystości.
Podmiotem tekstu jest człowiek rozdarty w obliczu własnego cierpienia oraz wszechobecnej apokalipsy. Dookoła dostrzega on jedynie obrazy zła i nikczemności; czuje się samotny i bezsilny. W wierszu pojawiają się liczne symbole związane ze śmiercią: groby, krzyże, gromnice i pogrzebowe orszaki, a wreszcie i sama śmierć z kosą w ręku. Scenerię tworzą przerażające rośliny: osty, szaleje, łopiany, krwawniki symbolizujące zło i zepsucie. Obecne są również kraczące wrony, symbole sataniczne.
Cały świat przybiera postać wielkiego żałobnego konduktu zdążającego do zagłady. Podkreślają to liczne epitety o ciemnej, przygnębiającej tonacji. Wiersz ma zatem charakter katastroficzny, jest wyrazem ludzkiego lęku i zwątpienia w sens. Rzeczywistość zamienia się tu w piekło, z którego nie ma wyjścia. Człowiek w obliczu zła wzywa pomocy Boga i podjęcia walki z szatanem. Krzyczy:
Wal błyskawicą, wal!
Niechaj się łamie,
niech się rozkruszy ta zdrada,
która nad życiem i nad śmiercią włada!…
Wołanie człowieka pozostaje jednak bez odpowiedzi – Bóg jest bezsilny i obojętny na cierpienie stworzenia. To ostatecznie skłania podmiot do opowiedzenia się po stronie silniejszego i ugięcia kolan przed szatanem. Gest ów symbolizuje całkowite pogrążenie w otchłani rozpaczy i zwątpienia:
Z nieukojoną żałobą
klękam przed Tobą!
Zlituj się, zlituj nad ziemią,
gdzie ból i rozpacz drzemią,
gdzie ból i rozpacz dzwonem się rozlega
i w strasznej pieśni brzmi…
Szatanie!
Streszczenie Któregoś dnia pewien uparty koziołek postanowił wybrać się samotnie na spacer na łąkę mimo tego że nadchodziła burza. Mama go ostrzegała ale on...
Streszczenie Podczas narady wilków na której pojawia się Shere Khan grupie oraz tygrysowi ukazuje się Mowgli. Tygrys który poprzedniego dnia zaatakował...
Streszczenie Filistyni i Izraelici szykowali się do wojny. Z obozu filistyńskiego wystąpił wtedy Goliat. Miał hełm z brązu łuskowy pancerz nagolenice z brązu i zakrzywiony...
Streszczenie Głównym bohaterem powieści jest młody dwunastoletni Eskimos żyjący na Grenlandii o imieniu Anaruk. Narrator (a jednocześnie polarnik) zaprzyjaźnił...
„Sto lat samotności” to najgłośniejsze dzieło Gabriela Garcii Marqueza. Opowiada o ponad wieku istnienia pewnej południowoamerykańskiej familii. Założycielami...
Wacław Potocki łączył działalność artystyczną z udaną karierą polityczną. Na niwie państwowej osiągnął m.in. godności sędziego grodzkiego bieckiego oraz podczaszego...
„Dziewczyna” to jeden z najbardziej znanych utworów Bolesława Leśmiana. Nie ma się czemu dziwić bowiem w tym wierszu pochodzącym z tomu „Napój...
Dytyramb to starożytna pieśń pochwalna na cześć Dionizosa – z niej wywodzą się takie gatunki jak tragedia i komedia. „Dytyramb” w podtytule wiersza Juliana...
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...
