„Rozmiłowała się ma dusza...” to wiersz Jana Kasprowicza pochodzący z tomu „Księga ubogich” (1916). Liryk ma charakter poetyckiego wyznania podmiotu, który odczuwa głęboką więź z otaczającą go naturą. Wiersz posiada regularną budowę, o stałej ilości sylab i układzie rymów abab. Harmonijna struktura tekstu świadczy o wewnętrznym spokoju podmiotu oraz o tym, że dostrzega on również harmonię w świecie przyrody.
W wierszu mamy do czynienia z paralelizmem składniowym. Każdą strofę otwiera anaforyczne powtórzenie zdania „rozmiłowała się ma dusza…”, w trzecim wersie pojawia się zaś ta sama konstrukcja „gdy druh mój…”. Jest to figura stylistyczna właściwa dla poezji ludowej. Leksykalna warstwa tekstu została oparta o słownictwo z dwóch porządków: świata ducha („dusza”, „miłować”, „śmierć”) oraz świata natury.
Podmiot podkreśla niemal mistyczną więź pomiędzy tymi dwiema sferami. Człowiek jest tu nieodłączną cząstką przyrody i czerpie z niej duchową siłę, z kolei przyroda jest niejako obdarzona własną, niezależną duchowością. W wierszu mamy do czynienia z zestawieniem kontrastowych elementów świata. Cisza zderza się tu z głośnym dźwiękiem: „cichy szelest drzew” i „głośne odmęty fal”, a światło z ciemnością: „twórcze promienie zórz” i „przepastnej nocy mgły”.
Warto zwrócić uwagę na zastosowane w tekście epitety, ponieważ służą one nie tylko unaocznieniu tego, o czym się mówi, ale także są nośnikiem ukrytego znaczenia. Określenie „twórcze promienie zórz” odsyła do aktu boskiej kreacji świata, z kolei „przepastne mgły nocy” kojarzą się z piekłem i otchłanią. Słońce określone za pomocą pięknej metafory: „życia płomienny stróż” przywodzi natomiast na myśl anioła postawionego przez Boga na straży edenu.
Znamienne, że podmiot akceptuje oba te oblicza natury i oba miłuje; zarówno światło, jak i ciemność. Kasprowicz wyraża zatem afirmację świata we wszystkich jego przejawach. Zarówno szczęście, jak i cierpienie mają swoje miejsce w rzeczywistości. Podmiot swoim druhem nazywa delikatny „wiew” i słońce, ale też burzę i śmierć.
„Prawa i obowiązki” to wiersz Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Nic w płaszczu Prospera” (1963). Pod względem formalnym utwór jest...
Wiersz Konstantego Ildefons Gałczyńskiego zaliczany bywa do najpiękniejszych i najpopularniejszych utworów miłosnych w dziejach polskiej poezji. Jak sam tytuł sugeruje...
Geneza „Chłopcy z Placu Broni” to powieść która była publikowana na łamach gazety „Tanulok Lapja”. Jej pojawienie się było wynikiem prośby...
Poeta żali się że ubrania należące ongiś do Urszulki ciągle przypominają mu o śmierci dziecka - żałosne ubiory … Żalu mi przydajecie”. Przypomina przedmiotom...
„Portret kobiecy” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym autorka jak sam tytuł wskazuje podejmuje próbę stworzenia wizerunku kobiety. Szybko jednak...
„Pierwszy krok w chmurach” to opowiadanie Marka Hłaski. Jego akcja rozgrywa się leniwego sobotniego popołudnia. Trzech znajomych mężczyzn (Gienek Heniek i Maliszewski)...
Geneza „Lolita” to bodaj najsłynniejsza powieść Vladimira Nabokova. Geneza utworu do dzisiaj jest dyskutowana przez badaczy twórczości pisarza. Wielu z...
„Pieśń świętojańska o Sobótce” Jana Kochanowskiego ukazała się razem z cyklem „Pieśni” w 1586 roku już po śmierci autora. Składa się...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...