„Lament” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Niepokój” wydanego w 1947 roku. Utwór został mocno osadzony w wojennych przeżyciach autora. Podmiotem lirycznym jest młody dwudziestoletni mężczyzna, który ma za sobą wstrząsające doświadczenia. Podczas wojny uczestniczył w mordowaniu ludzi. Jego ręce są splamione krwią. Obraz ten został drastycznie skontrastowany z bielą kobiecych piersi. Podmiot zaznacza, że jego młodość jest jedynie cechą biologiczną. Mentalnie i duchowo czuje się on bowiem starcem, który został pozbawiony wszystkich przymiotów wynikających z młodego wieku: niewinności, czystości i słabości.
Mężczyzna wzywa największe autorytety moralne do wysłuchania jego tragicznej historii. Zostają oni określeni za pomocą serii enumeracji: „kapłani”, „nauczyciele”, „sędziowie”, „artyści”. Apeluje również o uwagę zwyczajnych ludzi: „szewców”, „lekarzy”, „referentów” oraz zwraca się do najbliższej osoby – ojca. Dramatyczna wypowiedź podmiotu jest zatem skierowana do całego świata.
Relacja osoby mówiącej w wierszu ma charakter wstrząsający. Różewicz posługuje się hiperbolami, by podkreślić rozmiar swoich tragicznych doświadczeń. Dokonuje swoistego samooskarżenia, nazywając siebie „mordercą”. Ponadto określa się za pomocą wymownej peryfrazy: „narzędzie ślepe jak miecz w dłoni kata”. Cechy podmiotu wskazują na jego dehumanizację, porównuje się on bowiem do martwego przedmiotu, a także do zwierzęcia pałającego żądzą krwi („buchał z nozdrza opar krwi”).
Piętno winy na zawsze okaleczyło podmiot liryczny. Zniszczyło jego zdolności normalnej percepcji świata i wrażliwości na piękno. Rzeczywistość, opisana za pomocą pojedynczych metonimicznych elementów: „niebo”, „róża”, „ptak”, „drzewa”, straciła w jego oczach sens. Podobnie stało się z fundamentami chrześcijańskiej moralności (jej oznaką jest święty Franciszek) i europejskimi etosami postępowania (przywołuje je wspomnienie Achillesa i Hektora).
Wiersz kończy przejmująca deklaracja niewiary, stanowiąca rodzaj bluźnierstwa. Różewicz posługuje się bowiem wzorcem katolickiego credo:
Nie wierzę w przemianę wody w wino
nie wierzę w grzechów odpuszczenie
nie wierzę w ciała zmartwychwstanie
Tytułowy „lament” to zatem w wierszu Różewicza pesymistyczna refleksja nad cywilizacją porażoną metafizyczną pustką. Poeta postrzega świat jako aksjologiczną pustkę, przestrzeń pozbawioną nadziei nawet w perspektywie eschatologicznej.
„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia...
Geneza Pierwsza powieść Astrid Lindgren której bohaterką była Pippi Pończoszanka ukazała się w roku 1945. Sam pomysł tej postaci narodził się jednak kilka lat...
Fraszka „Raki” to pozornie hymn na część kobiet. Poeta zaleca służyć im wiernie ponieważ bogate są we wszelkie cnoty – są szczere nie zwracają uwagi...
Streszczenie Niedziela 30 stycznia 1983 r. W piękny zimowy mroźny dzień Maciek Ogorzałka właśnie spaceruje po mieście. W pewnej chwili zauważa że ktoś go śledzi. Jest...
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Opowiada o rodzinie w której przychodzi na świat dziecko z zespołem Downa. Rodzince Adam i Ewa początkowo...
„Kochankowie z ulicy Kamiennej” to wiersz Agnieszki Osieckiej wykonywany jako piosenka przez Sławę Przybylską. To utwór tyleż interesujący i wzruszający...
Rok 1942 Arbeit… Arbeit… Arbeit… W jednym baraku kobiecym w Birkenau spało ponad 1000 kobiet. Baraki były drewniane często pozbawione podłóg i...
Streszczeniep> Miziołek czyli narrator powieści to chłopiec który opisuje swoje codzienne życie. Każdego dnia dzieje się w nim coś ciekawego. A to drobny żart...
„Ballady i romanse” Władysława Broniewskiego to wiersz przedstawiający śmierć nastoletniej Żydówki Ryfki rozstrzelanej przez bezdusznych SS-manów....