Unikalne i sprawdzone teksty

Lament – interpretacja i analiza

„Lament” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Niepokój” wydanego w 1947 roku. Utwór został mocno osadzony w wojennych przeżyciach autora. Podmiotem lirycznym jest młody dwudziestoletni mężczyzna, który ma za sobą wstrząsające doświadczenia. Podczas wojny uczestniczył w mordowaniu ludzi. Jego ręce są splamione krwią. Obraz ten został drastycznie skontrastowany z bielą kobiecych piersi. Podmiot zaznacza, że jego młodość jest jedynie cechą biologiczną. Mentalnie i duchowo czuje się on bowiem starcem, który został pozbawiony wszystkich przymiotów wynikających z młodego wieku: niewinności, czystości i słabości.

Mężczyzna wzywa największe autorytety moralne do wysłuchania jego tragicznej historii. Zostają oni określeni za pomocą serii enumeracji: „kapłani”, „nauczyciele”, „sędziowie”, „artyści”. Apeluje również o uwagę zwyczajnych ludzi: „szewców”, „lekarzy”, „referentów” oraz zwraca się do najbliższej osoby – ojca. Dramatyczna wypowiedź podmiotu jest zatem skierowana do całego świata.

Relacja osoby mówiącej w wierszu ma charakter wstrząsający. Różewicz posługuje się hiperbolami, by podkreślić rozmiar swoich tragicznych doświadczeń. Dokonuje swoistego samooskarżenia, nazywając siebie „mordercą”. Ponadto określa się za pomocą wymownej peryfrazy: „narzędzie ślepe jak miecz w dłoni kata”. Cechy podmiotu wskazują na jego dehumanizację, porównuje się on bowiem do martwego przedmiotu, a także do zwierzęcia pałającego żądzą krwi („buchał z nozdrza opar krwi”).

Piętno winy na zawsze okaleczyło podmiot liryczny. Zniszczyło jego zdolności normalnej percepcji świata i wrażliwości na piękno. Rzeczywistość, opisana za pomocą pojedynczych metonimicznych elementów: „niebo”, „róża”, „ptak”, „drzewa”, straciła w jego oczach sens. Podobnie stało się z fundamentami chrześcijańskiej moralności (jej oznaką jest święty Franciszek) i europejskimi etosami postępowania (przywołuje je wspomnienie Achillesa i Hektora).

Wiersz kończy przejmująca deklaracja niewiary, stanowiąca rodzaj bluźnierstwa. Różewicz posługuje się  bowiem wzorcem katolickiego credo:

Nie wierzę w przemianę wody w wino

nie wierzę w grzechów odpuszczenie

nie wierzę w ciała zmartwychwstanie

Tytułowy „lament” to zatem w wierszu Różewicza pesymistyczna refleksja nad cywilizacją porażoną metafizyczną pustką. Poeta postrzega świat jako aksjologiczną pustkę, przestrzeń pozbawioną nadziei nawet w perspektywie eschatologicznej.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Ferdydurke – streszczenie plan...

Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Karuzela z Madonnami – interpretacja...

„Karuzela z Madonnami” to bodaj najbardziej znany wiersz Mirona Białoszewskiego – do czego z pewnością przyczyniła się znakomita interpretacja muzyczna...

Na czym polega tragizm Edypa i Makbeta?...

Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych...

ABC – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Joanna była młodą dziewczyną po której na pierwszy rzut oka widać było strapienie. Kobieta wyglądała biednie i żyła też w nędzy. Nie potrafiła...

Proszę państwa do gazu – streszczenie...

Jest upalne lato. Wszyscy więźniowie obozu chodzą nago ponieważ odbywa się odwszawianie ubrań. Od jakiegoś czasu nie przyjeżdżają nowe transporty dlatego część Kanady...

Zielono mi w głowie – interpretacja...

Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...