Unikalne i sprawdzone teksty

Prawa i obowiązki – interpretacja i analiza

„Prawa i obowiązki” to wiersz Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Nic w płaszczu Prospera” (1963). Pod względem formalnym utwór jest ekfrazą, a więc artystycznym nawiązaniem do obrazu Pietera Bruegela „Upadek Ikara”. Poeta dokonuje reinterpretacji mitu o Ikarze oraz samego dzieła sztuki.

Podmiotem lirycznym jest obserwator sztuki i jednocześnie artysta, który opowiada o swoich emocjach związanych z kontemplowaniem obrazu oraz o tym, w jaki sposób zmieniały się one na przestrzeni czasu. W wierszu mamy do czynienia z wyrazistym przeciwstawieniem określeń czasowych: „dawniej” i „teraz”. Wyznaczają one zasadniczą zmianę, jaka dokonała się w postawie podmiotu. Niegdyś był on bowiem moralistą, który uważał, że ma prawo pouczać uwiecznione na obrazie postaci: oracza i pastucha tak bardzo zajętych pracą, że nie dostrzegli tragedii Ikara. Osoby te pełnią funkcję swoistych typów ludzkich postaw: praktycznego podejścia do życia, ale też egoizmu.

Obecnie podmiot nie jest już jednak skory do udzielania pouczeń. Uważa bowiem, że w upadku Ikara nie ma nic szczególnego, a oracz i pastuch powinni się zajmować swoimi sprawami. Nikt nie może bowiem zmienić przeznaczenia.

Różewicz dostrzega zatem wyraźną różnicę pomiędzy moralnością człowieka należącego do poprzedniej epoki a kondycją duchową współczesności. Kiedyś rozkład wartości był jasny i oczywisty. Co więcej, sztuka, której metonimią jest obraz Bruegela, zawsze uwrażliwiała odbiorcę na cudze cierpienie, stała po stronie romantycznych buntowników, a poeta był moralnym autorytetem.

Tytuł wiersza „Prawa i obowiązki” można zatem interpretować jako odniesienie do zadań współczesnego artysty. Okazuje się, że nie przysługuje mu już rola przewodnika, może on jedynie opisywać istniejący porządek świata.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pantofelek – interpretacja i analiza...

„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...

Kain i Abel – streszczenie interpretacja...

Streszczenie Epizod o Kainie i Ablu dotyczył czasów nieco późniejszych niż grzech pierworodny Adama i Ewy ale funkcjonuje jako jego efekt. Kain był starszym...

Chłopiec w pasiastej piżamie –...

Streszczenie Wydarzenia dzieją się podczas II wojny światowej. Poznajemy Bruna – ośmioletniego chłopca któremu nic nie brakuje gdyż ma dom i kochająca go...

Wczorajszemu – interpretacja i...

„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia...

Między nami nic nie było – interpretacja...

Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...

Bema pamięci żałobny rapsod –...

Rapsod to utwór poświęcony pamięci bohaterów i ich czynów. Nierzadko stanowi fragment większej całości (np. epopei) lecz funkcjonuje także jako autonomiczna...

Zbrodnia i kara – opracowanie...

Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....

Kwiatki św. Franciszka – streszczenie...

Streszczenie Franciszek z Asyżu podejmuje decyzję o wyrzeczeniu się wszystkich materialnych dóbr tego świata oraz pokus cielesnych i wstępuje na drogę ubóstwa...

Mała apokalipsa – streszczenie...

Streszczenie Oto nadchodzi koniec świata. Oto nadciąga zbliża się czy raczej przypełza mój własny koniec świata. Był beznadziejny dzień jesienny. Główny...