Unikalne i sprawdzone teksty

Unde malum – interpretacja i analiza

„Unde malum” Tadeusza Różewicza to wiersz pochodzący z tomu „Zawsze fragment. Recycling” z 1998 roku. Wiersz podejmuje tematykę etyczną, dotyczy uniwersalnego filozoficznego pytania: skąd się bierze się zło? Poeta podejmuje tu swoisty dialog z europejską filozofią i chrześcijańską teodyceą. Podmiot tekstu stwierdza, że jedynym źródłem zła jest człowiek. Istotę ludzką określa się za pomocą wymownej metafory „wypadku przy pracy”. Tym samym Różewicz dyskutuje z biblijną wizją stworzenia, w której człowiek to najdoskonalszy z bytów, ukoronowanie Boskiego dzieła.

Ludzie są w wierszu przedstawieni nie jako część natury, ale niejako jej degeneracja. To, co odróżnia człowieka od świata zwierząt, największe osiągnięcie ewolucji – ludzki język, jest narzędziem ideologicznych kłamstw i zbrodni.

Różewicz wyraźnie odnosi się do chrześcijańskiej teorii zła i teodycei. Zgodnie z nimi zło nie ma wymiaru realnego, ale jest brakiem dobra. Teodycea wyłącza tym samym odpowiedzialność Boga za niemoralne czyny. Świat, który powołał Stwórca „był dobry” – czytamy w Księdze Rodzaju. Doktryna chrześcijańska zakłada więc, że wszystko, co istnieje, jest naznaczone dobrem. Różewicz z kolei powiada:

zło nie bierze się z braku

ani z nicości

Z drugiej strony poeta odcina się również od manicheizmu, zgodnie z którym zło jest równie realne jak dobro, ale posiada naturę metafizyczną. W wierszu niemoralność przypisuje się nie jakiejś sile wyższej, ale człowiekowi. Różewicz w swoim poetyckim wywodzie odwołuje się do etyki Immanuela Kanta, który zaprzeczał transcendentnej naturze zła i dobra. Uważał, że są to jakości tworzone przez każdą istotę ludzką. Poeta nie sięga jednak do imperatywu kategorycznego Kanta, ale interesuje go jedynie sam status zła.

Diagnoza Różewicza jest zatem głęboko pesymistyczna. Zło nie zniknie z powierzchni ziemi, dopóki będzie istniał człowiek – powiada poeta. Jest ono bowiem immanentną cechą ludzkości.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Ziemia obiecana – streszczenie

Tom I Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi w latach 80. XIX wieku. Głównym bohaterem jest Karol Borowiecki. Mężczyzna dowiaduje się że spłonęła fabryka Goldberga...

Konopielka – streszczenie plan...

„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...

Raki - interpretacja i analiza

Fraszka „Raki” to pozornie hymn na część kobiet. Poeta zaleca służyć im wiernie ponieważ bogate są we wszelkie cnoty – są szczere nie zwracają uwagi...

Jądro ciemności – streszczenie...

Część I Akcja powieści rozgrywa się na statku „Nellie” w okolicach Gravesend podczas rejsu po Tamizie. Głównym bohaterem jest marynarz – Charlie...

Ojciec Goriot – streszczenie plan...

Streszczenie Akcja powieści toczy się w Paryżu w 1819 roku. Historia rozpoczyna się w podrzędnym pensjonacie pani Vauquer przy ulicy Neuve-Sainte-Geneviève gdzie...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Kot w butach – streszczenie

Dawno temu żył sobie pewien młynarz. Był bardzo bogaty i miał trzech synów między których postanowił podzielić swój majątek. Gdy zmarł jego dwaj...

Pamiętnik narkomanki – streszczenie...

Streszczenie 1973 Akcja książki zaczyna się 21 marca 1973 r. Pierwszego dnia wiosny narratorka zrobiła coś zupełnie dla siebie - wzorowej uczennicy - niewyobrażalnego:...