Unikalne i sprawdzone teksty

Kandyd – geneza, czas i miejsce akcji, motywy, interpretacja, bohaterowie

Geneza, czas akcji

Kandyd” jest utworem, w którym Wolter polemizuje z teoriami Gottfrieda Wilhelma Leibniza, mówiącymi, iż nasz świat jest najlepszym z możliwych, a każde zło, jakie ma miejsce, czemuś służy. Poglądy Leibniza reprezentuje nauczyciel tytułowego bohatera, Pangloss, a imię niemieckiego filozofa pada wprost w tekście:

— Ciągle trwam w pierwotnym mniemaniu — odparł Pangloss — toć nie darmo jestem filozofem: nie przystoi mi odmieniać zdania. Leibniz nie może się mylić; praistniejąca harmonia jest najpiękniejszym wymysłem na świecie, zarówno jak pełń i materia subtelna.

Wydarzeniem, które zainspirowało Woltera do napisania Kandyda było tsunami, jakie zniszczyło Lizbonę w 1755 roku, a także wydarzenia wojny siedmioletniej(pojawia się obo w książce). Cierpienie ludzi, zarówno to, które sami świadomie sobie zadawali w czasie działań wojennych, jak i to, które wywołały bezrozumne siły natury, było dojmujące – jego świadomość kazała francuskiemu filozofowi podjąć polemikę z optymistycznym podejściem do świata.

Książka ukazała się w 1759 roku i w ciągu dwunastu miesięcy miała ponad dwadzieścia wydań. Autor nie podał swojego nazwiska, słusznie przewidując, iż wzbudzi ona niemałe kontrowersje. I faktycznie, oskarżano ją o bezbożność, ale, jak widać, nie przeszkodziło to jej rozpowszechnianiu – co światlejsi czytelnicy domyślali się też, iż to Wolter jest jej autorem.

Bohaterowie

„Kandyd służy ukazaniu szaleństwa i bezmyślności, jakie rządzą światem. Mądrość nie chroni człowieka przed bólem (filozof Pangloss zmaga się z wieloma nieszczęściami), a piękno przemija szybko (co unaocznia postać Kunegudny, ukochanej Kandyda). Również dobroć nie ma znaczenia. Kandyd, tytułowy bohater, jest dobrotliwy i ma prawe serce – a mimo to zostaje najpierw wygnany z zamku, w którym mieszka, potem zmuszony do wzięcia udziału w wojnie, ucieczki do Ameryki i widoku niezliczonych klęsk swoich przyjaciół. Kandyd zostaje również wielokrotnie oszukany i wreszcie poślubia Kunegundę, której już nie kocha. Na końcu jest postacią pozbawiona pierwotnego idealizmu. Mówi tylko, że trzeba uprawiać nasz ogródek.

Motywy, inteperacja

Przygody głównych bohaterów są nieraz wymyślne (kilkakroć spotykamy postacie, jakie uznawaliśmy za zmarłe) i trudno uznać je za realistyczne. Widać tutaj inspirację literaturą łotrzykowską – taka struktura fabuły ma też na celu przedstawienie złożoności świata. Wolterowi nie chodzi tylko o ukazanie bolączek Europy, chce on pokazać, iż doświadczanie nieszczęścia jest powszechną dolą ludzkości (może za wyjątkiem mieszkańców legendarnego Eldorado). Przesłanie „Kandyda” nie jest jednak nihilistyczne – słynne słowa o uprawianiu ogródka oznaczają, iż wprawdzie los człowieka jest ciężki, ale nie należy popadać w rozpacz, tylko „robić swoje”.

Warto też zwrócić uwagę, iż przyjęta przez Woltera konwencja doczekała się uwspółcześnienia w powieści oraz filmie „Forrest Gump” – tam również mamy do czynienia z prostaczkiem, biorącym udział w najważniejszych wydarzeniach w swoich czasach, które jawią mu się jako bezsensowne (np. wojna w Wietnamie).

Rozwiń więcej

Losowe tematy

O dwóch takich co ukradli księżyc...

Streszczenie Akcja opowieści toczy się w biednej mieścinie zwanej Zapieckiem. Mieszkańcami Zapiecka są ludzie ubodzy ale za to pracowici i obdarzeni dobrym sercem. Wśród...

Kolęda katyńska – interpretacja...

Kazimiera Iłłakowiczówna napisała „Kolędę katyńską” w 1943 roku a więc niedługo po odkryciu przez Niemców w lasach katyńskich ciał kilkudziesięciu...

Anioł Pański – interpretacja...

„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...

W pustyni i w puszczy – opracowanie...

Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...

Doktor Dolittle i jego zwierzęta...

Puddleby Doktor Jan Dolittle mieszkał na skraju niewielkiego miasteczka Puddleby. Jego dom nie był zbyt wielki ale za to otaczał go rozległy i przepiękny ogród. Doktor...

Ze szczytu schodów – interpretacja...

„Ze szczytu schodów” Zbigniewa Herberta to wiersz z tomu „Raport z oblężonego miasta” i jak cały zbiór został utrzymany w poetyce parabolicznej....

Emancypantki – opracowanie interpretacja...

Geneza Ostateczna wersja „Emancypantek” ukształtowała się w roku 1903. Trzynaście lat wcześniej w „Kurierze Codziennym” ukazywała się powieść...

Konopielka – streszczenie plan...

„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...

Legenda o poznańskich koziołkach...

W 1551 r. po wielkim pożarze miasta odbudowywano ratusz a wykonanie specjalnego zegara na wieżę ratuszową zlecono mistrzowi – niejakiemu Bartłomiejowi z Gubina. Ponieważ...