Streszczenie
Tytułowy Kandyd mieszka w posiadłości baronów de Thunder-ten-tronckh w niemieckiej Westfalii. Nie znamy jego pochodzenia, być może jest nieprawym synem arystokraty. W zamku pobiera nauki od filozofa Panglossa, zwolennika optymistycznej tezy, iż nasz świat jest najlepszym z możliwych, a każde zło czemuś służy. Tezy, bronione przez Panglossa, pochodzą z myśli Gottfrieda Wilhelma Leibniza (postać autentyczna), którego imię pada zresztą bezpośrednio w tekście:
— Ciągle trwam w pierwotnym mniemaniu — odparł Pangloss — toć nie darmo jestem filozofem: nie przystoi mi odmieniać zdania. Leibniz nie może się mylić; praistniejąca harmonia jest najpiękniejszym wymysłem na świecie, zarówno jak pełń i materia subtelna.
Na skutek afery miłosnej związanej z córką barona, Kunegundą, Kandyd zostaje wyrzucony z jego domostwa. Trafia do armii bułgarskiej – tam też zostaje wychłostany i przymuszony do wzięcia udziału w walkach. Ucieka jednak z wojska i przez Holandię trafia do Portugalii. W podróży towarzysz mu napotkany Pangloss, cierpiący na chorobę weneryczną. Są światkami trzęsienia ziemi i tsunami, jakie niszczy Lizbonę (wydarzenie autentyczne z 1755 roku). Filozof zostaje pojmany i ma zostać zgładzony za swoje poglądy – zaś Kandyd odkrywa, iż ukochana Kunegunda, po zniszczeniu zamku barona przez wojsko, trafiła do Portugalii, gdzie jest wspólną kochanką bogacza i Wielkiego Inkwizytora. Kandyd zabija obu i ucieka z Kunegundą do Ameryki Południowej – jednak w związku z popełnionym morderstwem zmuszony jest rozłączyć się z ukochaną i udać do jezuickiej kolonii w Paragwaju. Spotyka tam brata Kunegundy i rani go w sprzeczce – ponownie musi salwować się ucieczką. Zostaje złapany przez ludożerców, ale uchodzi z życiem i trafia do cudownej, utopijnej krainy Eldorado. Otrzymuje tam skarby i wraca do znanej sobie cywilizacji – jednak na skutek oszustwa zostaje pozbawiony kosztowności (część z nich odzyskuje później). Razem z pesymistą Marcinem udaje się do Europy i próbuje odzyskać Kunegundę. Dowiaduje się, że jest w ona w Turcji – rusza ku niej, spotykając Panglossa, który, jak się okazuje, nie zginął.
Udaje mu się spotkać z ukochaną, jednak okazuje się, iż postarzała się przedwcześnie i zbrzydła. Kandyd jednak wywiązuje się z obietnicy i poślubia ją. Zamieszkują razem z kobietą i grupką przyjaciół w niewielkiej posiadłości. Pod koniec utworu Kandyd jest już pozbawiony złudzeń. Wie tylko, iż „trzeba uprawiać nasz ogródek”.
Plan wydarzeń:
1. Na zamku barona.
2. Wygnanie. W armii.
3. Podróż do Portugalii.
4. Zamordowanie Wielkiego Inkwizytora. Ucieczka do Ameryki.
5. U jezuitów w Paragwaju.
6. Eldorado.
7. Powrót do Europy. Poszukiwania Kunegundy.
8. Spotkanie z kobietą w Turcji.
9. Zamieszkanie w niewielkim majątku. „Uprawa ogródka”.
„Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej” to jeden z cyklu tatrzańskich wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Jest to nastrojowy liryk w którym poeta ujawnia...
Geneza czas i miejsce akcji Nowela Stefana Żeromskiego „Doktór Piotr” przedstawia obraz społeczeństwa polskiego pod koniec XIX wieku. Akcja toczy się na...
Interpretacja Mit o Syzyfie to opowieść o królu Koryntu który był uwielbiany przez bogów. Na skutek własnych działań popadł jednak w ich niełaskę....
Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...
„Prospekt” to wiersz Wisławy Szymborskiej stanowiący wypowiedź poetki na temat kondycji współczesnego człowieka. Jawi się on jako słaba istota która...
„Jagnie i wilcy” Ignacego Krasickiego należy do tych bajek w których przesłanie umieszczone jest już na początku utworu natomiast dalsza jego część...
Dawno temu do pięknych ziem i nieprzebytych borów nad Wisłą przywędrowały plemiona słowiańskie by tu się osiedlić. Dowodzili nimi trzej rodzeni bracia. Byli to...
„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia...
Geneza „Germinal” Emila Zoli powstał w 1885 roku. Była to trzynasta część cyklu o rodzie Rougon-Macquartów. Tytuł zaczerpnął pisarz z francuskiego...