Streszczenie
Tytułowy Kandyd mieszka w posiadłości baronów de Thunder-ten-tronckh w niemieckiej Westfalii. Nie znamy jego pochodzenia, być może jest nieprawym synem arystokraty. W zamku pobiera nauki od filozofa Panglossa, zwolennika optymistycznej tezy, iż nasz świat jest najlepszym z możliwych, a każde zło czemuś służy. Tezy, bronione przez Panglossa, pochodzą z myśli Gottfrieda Wilhelma Leibniza (postać autentyczna), którego imię pada zresztą bezpośrednio w tekście:
— Ciągle trwam w pierwotnym mniemaniu — odparł Pangloss — toć nie darmo jestem filozofem: nie przystoi mi odmieniać zdania. Leibniz nie może się mylić; praistniejąca harmonia jest najpiękniejszym wymysłem na świecie, zarówno jak pełń i materia subtelna.
Na skutek afery miłosnej związanej z córką barona, Kunegundą, Kandyd zostaje wyrzucony z jego domostwa. Trafia do armii bułgarskiej – tam też zostaje wychłostany i przymuszony do wzięcia udziału w walkach. Ucieka jednak z wojska i przez Holandię trafia do Portugalii. W podróży towarzysz mu napotkany Pangloss, cierpiący na chorobę weneryczną. Są światkami trzęsienia ziemi i tsunami, jakie niszczy Lizbonę (wydarzenie autentyczne z 1755 roku). Filozof zostaje pojmany i ma zostać zgładzony za swoje poglądy – zaś Kandyd odkrywa, iż ukochana Kunegunda, po zniszczeniu zamku barona przez wojsko, trafiła do Portugalii, gdzie jest wspólną kochanką bogacza i Wielkiego Inkwizytora. Kandyd zabija obu i ucieka z Kunegundą do Ameryki Południowej – jednak w związku z popełnionym morderstwem zmuszony jest rozłączyć się z ukochaną i udać do jezuickiej kolonii w Paragwaju. Spotyka tam brata Kunegundy i rani go w sprzeczce – ponownie musi salwować się ucieczką. Zostaje złapany przez ludożerców, ale uchodzi z życiem i trafia do cudownej, utopijnej krainy Eldorado. Otrzymuje tam skarby i wraca do znanej sobie cywilizacji – jednak na skutek oszustwa zostaje pozbawiony kosztowności (część z nich odzyskuje później). Razem z pesymistą Marcinem udaje się do Europy i próbuje odzyskać Kunegundę. Dowiaduje się, że jest w ona w Turcji – rusza ku niej, spotykając Panglossa, który, jak się okazuje, nie zginął.
Udaje mu się spotkać z ukochaną, jednak okazuje się, iż postarzała się przedwcześnie i zbrzydła. Kandyd jednak wywiązuje się z obietnicy i poślubia ją. Zamieszkują razem z kobietą i grupką przyjaciół w niewielkiej posiadłości. Pod koniec utworu Kandyd jest już pozbawiony złudzeń. Wie tylko, iż „trzeba uprawiać nasz ogródek”.
Plan wydarzeń:
1. Na zamku barona.
2. Wygnanie. W armii.
3. Podróż do Portugalii.
4. Zamordowanie Wielkiego Inkwizytora. Ucieczka do Ameryki.
5. U jezuitów w Paragwaju.
6. Eldorado.
7. Powrót do Europy. Poszukiwania Kunegundy.
8. Spotkanie z kobietą w Turcji.
9. Zamieszkanie w niewielkim majątku. „Uprawa ogródka”.
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...