Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W życiu poety ważną rolę odegrały kobiety o tym imieniu (słynne „trzy Justyny”), chociaż z żadną nie udało mu się związać na dłużej – omawiany utwór poświęcony jest jednej z nich. Warto zwrócić uwagę, iż jest to część cyklu utworów „Do Justyny”.
Poeta opisuje nadchodzącą wiosnę. Zwraca uwagę na pojawianie się w przyrodzie kolejnych elementów, które kojarzymy z tą porą roku (zboże, śpiew ptaków, kwiaty), ale podkreśla ciągle, że sam odczuwa pustkę. Wprawdzie pojawiają się kwiaty, ale nie ma jego „kwiatu” (A mój mi kwiatek nie schodzi!), ptaki śpiewają, ale nie słychać głosu jego ptaszka (A mój mi ptaszek nie śpiewa!). Oczywiście w każdym z tych przypadków nieobecnym elementem jest ukochana – to ona nadaje życiu sens i radość. Bez niej nawet wiosną nie można się w pełni cieszyć. Pojawia się nawet dość zabawne z dzisiejszej perspektywy porównanie kobiety do zboża:
Już się i zboże do góry wzbiło,
I ledwie nie kłos chce wydać;
Całe się pole zazieleniło;
Mojej pszenicy nie widać!
Utwór Karpińskiego to dzieło schematyczne i pozbawione wiekopomnych walorów literackich. Autor sięga po popularne porównania, nie siląc się na przesadną oryginalność. Mimo to warto zwrócić uwagę na ten wiersz – choćby po to, żeby wyrobić sobie zdanie o ówczesnych modach literackich (sentymentalizm), a także ujrzeć kontrast między spokojną narracją XVIII-wieku, a zbliżającym się powoli, pełnymi szału uniesieniami romantyzmu.
Forma utworu (kilka informacji):
- rymy naprzemienne (abab)
- wykrzyknienie
- apostrofa
Podobnie jak inne utwory Kochanowskiego (np. „Na lipę”) fraszka „Na dom w Czarnolesie” jest pochwałą wiejskiego życia. Po okresie podróży...
„Gdy tu mój trup” to wiersz Adama Mickiewicza który zaliczany jest do grupy tzw. liryków lozańskich. Teksty te powstawały najprawdopodobniej...
Streszczenie dzieła Diderota „Kubuś Fatalista i jego pan” należy do zadań trudnych z powodu specyficznej szkatułkowej konstrukcji opowieści. Głównym...
Geneza „Sonety do Laury” zwane także „Canzoniere” (od włoskiego „canzona” – pieśń) oraz „Drobne wiersze włoskie” (tę...
Dawno temu w Krakowie będącym pod rządami króla Kraka pojawił się smok który ulokował się na wzgórzu wawelskim w jamie pod zamkiem. Był straszliwym...
Streszczenie Pieśń rozpoczyna zwrot do braci który zawiera w sobie zachętę do wspólnej zabawy. Podkreślając że żyje się tylko raz osoba mówiąca...
„Dwie małpy Bruegla” to wiersz Wisławy Szymborskiej o charakterze ekfrazy a więc poetyckiego opisu dzieła malarskiego. Chodzi o obraz Pietera Bruegela –...
Wiara nadzieja i miłość od wieków zaliczane bywają do najważniejszych cnót ludzkich. Święty Paweł pisał Tak więc trwają wiara nadzieja miłość - te...
Wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Nike” pochodzi z 1926 roku. Był to okres fascynacji autorki japońską poezją haiku – i właśnie takim polskim...
