W literaturze XVIII-wiecznej wielką popularność zdobył motyw zakochanych pasterzy (pojawiający się już wcześniej). Życie wiejskie przedstawiano jako arkadyjski ideał, a arystokratki wyobrażały sobie siebie w roli pastereczek wzdychających do pastuszków – oczywiście te wyobrażenia nie miały żadnego związku z ciężkim życiem na wsi.
Jednym z utworów tego typu, zapewne najbardziej znanym w Polsce, jest „Laura i Filon” Franciszka Karpińskiego. Utwór przedstawia nocną schadzkę dwójki tytułowych bohaterów, jak można się domyślić z ich dialogów, będących wieśniakami właśnie.
Laura przychodzi na umówione miejsce spotkania pod jaworem. Dziewczyna bardzo śpieszyła się do ukochanego, ale po dotarciu pod drzewo nie widzi Filona. Zaczyna się zastanawiać, skąd spóźnienie ukochanego – rozważa różne możliwości, ale najbardziej niepokojące jest, iż spędza czas z inną kobietą, Dorydą. Laura widziała, jak się do niej uśmiechał i obawia się porzucenia na rzecz „czarnobrewej” rywalki. Obawia się, iż wianek, który splotła dla ukochanego, zostanie przez niego przekazany Dorydzie – byłaby to nie tylko hańba dla pastereczki, ale i kpina z jej bólu. Bowiem przygotowując różany wianek, pokłuła się kolcami. Krwią-m cię rąk moich skropiła, mówi – pokazuje to, ile dla niej znaczy miłość do Filona. W końcu krew jest nie tylko oznaką zranienia, ale symbolem cierpienia i poświęcenia.
Wreszcie zdenerwowana Laura decyduje się zniszczyć wianek i koszyk, jaki przygotowała dla ukochanego:
Tłukę o drzewo koszyk mój miły,
Rwę wieniec, którym splatała;
Te z nich kawałki będą świadczyły,
Żem z nim na wieki zerwała...
Wtedy Filon wychodzi z lasu – okazuje się, iż od godziny czekał na miejscu. Zdecydował się jednak schować przed Laurą, żeby usłyszeć, co ona o nim myśli. Zapewnia ją, że Doryda jest dla niego tylko przyjaciółką i nigdy jej nie kochał – by pokazać stałość swoich uczuć, oświadcza Laurze, że nie będzie więcej rozmawiał z jej konkurentką. Pokazuje też dziewczynie piękny kij pasterski, który wystrugał i umieścił na nim ich imiona.
Bohaterowie wyznają sobie miłość, ale na końcu schadzki Laura jeszcze raz wyraża zazdrość o Dorydę.
Utwór Karpińskiego jest dziełem dość schematycznym, nie wykraczający poza ówczesne wzorce poezji miłosnej. Ale właśnie dlatego warto się z nim zapoznać – pozwala bowiem poznać, jakie były estetyczne ideały miłości w XVIII-wieku (a także całego nurtu zwanego sentymentalizmem).
Forma utworu (kilka informacji):
-ośmio- i dziesięciozgłoskowiec
-49 strof po 4 wersy
-dialog
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
Geneza Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak jednak pracował nad nią już od kilku lat....
“Książka” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta wykorzystuje topos księgi. Księga w tradycji literackiej to oznaka najwyższej tajemnej wiedzy przeznaczonej...
Streszczenie Król Syzyf był władcą Koryntu. Jego życie wolne było od trosk. Sam zamieszkiwał w pięknym pałacu a kraj przez niego rządzony słynął z dostatku....
„Nn próbuje sobie przypomnieć słowa modlitwy” to wiersz Stanisława Barańczaka. NN oznacza „nazwisko nieznane” – skrót taki często...
