Unikalne i sprawdzone teksty

Franciszek Karpiński - biografia i charakterystyka twórczości

Franciszek Karpiński przyszedł na świat w rodzinie ubogiego szlachcica, w 1741 roku. Mimo stosunkowo złego usytuowania materialnego, rodzina zapewniła mu solidne wykształcenie – najpierw w jezuickim gimnazjum, później zaś we Lwowie. Tam też, po uzyskaniu doktoratu z filozofii, spotkał się z propozycją wstąpienia w szeregi stanu duchownego. Odmówił jednak i utrzymywał się z posady wychowawcy potomków magnackich rodów – przedtem jednak udało mu się dokończyć edukację we Wiedniu.

Chociaż tworzył od dłuższego czasu, książkowego debiutu doczekał dopiero w wieku 40 lat (tomik „Zabawki wierszem”). Udało mu się także uzyskać protekcję Adama Kazimierza Czartoryskiego – wpływowy arystokrata uczynił go swoim sekretarzem, a także zalecił uporządkowanie biblioteki. Dzięki przebywaniu w Warszawie poznał samego króla, jednak światowe życie zbrzydło mu po zaledwie kilku latach. Powrócił więc na prowincję, chociaż nie stronił od wizytowania stolicy od czasu do czasu.

W 1791 roku król obdarzył Karpińskiego dzierżawą wsi – ten zaś osiadł w niej, nazwawszy ją Karpinem. W 1792 drukiem ukazało się jedno z najważniejszych osiągnięć poety – religijne „Pieśni nabożne”. Jeśli nawet niektóre jego dzieła są dyskusyjne z artystycznego punktu widzenia, to trudno odmówić im nieustannej popularności – w końcu chyba każdy zna takie utwory, funkcjonujące jako pieśni kościelne lub kolędy, jak „Kiedy ranne wstają zorze, „Bóg się rodzi, moc truchleje”, czy „Nie zna śmierci Pan żywota”. Oprócz tych ciągle wykonywanych utworów, Karpiński zdobył w swoim czasie popularność sielankami, takimi jak „Laura i Filon”. Wyrażały one światopogląd poety, ukształtowany w dużym stopniu przez Jana Jakuba Rousseau (pochwała wiejskiego, spokojnego i harmonijnego żywota, szczęśliwa prostota oraz szczere miłosne uniesienia, uznawane za istotniejsze niż blichtr życia w Warszawie).

Mimo, iż Karpiński nie stronił od romansów, a słynne „trzy Justyny” odgrywały ważną rolę w jego życiu i twórczości, to nie udało mu się założyć rodziny. Resztę życia spędził we wsi Chorowszczyzna. Tam też stworzył swój pamiętnik, inspirowany Rousseau i jego „Wyznaniami”. Karpiński zmarł w 1825 roku. Oprócz wspomnianych wyżej utworów, do jego spuścizny zalicza się kilka pieśni patriotycznych oraz niewielkie przekłady, m.in. Horacego oraz fragmentów „Pieśni Osjana”.

Rozwiń więcej
Franciszek Karpiński / za: cyfroteka.pl

Losowe tematy

Zbigniew Herbert – biografia i...

Biografia Zbigniew Herbert urodził się w 1924 roku we Lwowie w rodzinie urzędnika bankowego. Ukończył VIII Gimnazjum i Liceum im. Jana Kazimierza we Lwowie. Po wybuchu II...

Stefan Żeromski - biografia i charakterystyka...

Stefan Żeromski należał do najpopularniejszych polskich autorów przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość stanowiła istotny głos w sprawach społecznych obyczajowych...

Czesław Janczarski – biografia...

Biografia Czesław Janczarski (pseudonim Jan Antkiewicz) – polski poeta twórca literatury dziecięcej oraz tłumacz z języka rosyjskiego. Urodził się na Wołyniu...

Jack London – biografia i charakterystyka...

Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...

Vladimir Nabokov – biografia i...

Vladimir Nabokov to jeden z największych oryginałów i skandalistów literackich XX wieku. Trudno usytuować go wśród innych pisarzy trudno nawet osadzić...

Krystyna Drzewiecka – biografia...

Krystyna Drzewiecka z wykształcenia historyk zasłynęła jako autorka interesujących i jedynych w swoim rodzaju książek dla najmłodszych czytelników. Szersze grono...

Zofia Nałkowska – biografia i...

Biografia Zofia Nałkowska należy do grona najwybitniejszych i najbarwniejszych postaci w historii polskiej literatury. Autorka „Granicy” zasłynęła nie tylko...

Bolesław Leśmian – biografia...

Bolesław Leśmian wyróżnia się wśród polskich poetów XX wieku oryginalnością. Wydaje się że przez całe swoje życie stał obok głównego...

Zofia Kossak-Szczucka – biografia...

Biografia Zofia Kossak–Szczucka – wybitna polska powieściopisarka współzałożycielka tajnych organizacji: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom...