„Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Franciszka Karpińskiego stanowią część tomu „Pieśni nabożne”, opublikowanego w 1792 roku. Szybko zyskała ona popularność i do dzisiaj funkcjonuje jako kolęda.
Pierwsza strofa oparta jest na kilku wyraźnych kontrastach.
Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony;
Ogień krzepnie, blask ciemnieje:
Ma granice - nieskończony:
Wzgardzony - okryty chwałą,
Śmiertelny - król nad wiekami!...
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.
Karpiński w ten sposób ukazuje niezwykłość Wcielenia – Bóg staje się człowiekiem, przyjmuje ból, ograniczenia narzucane przez ciało. Nieskończony wstępuje w cielesność, która ma granice. By unaocznić, jak niesamowite jest to wydarzenie, poeta przywołuje ogień, co krzepnie i ciemniejący blask – są to oczywiście oksymorony. Trudno sobie wyobrazić ciemną światłość albo nieruchomy ogień – i właśnie czymś tak niewyobrażalnym z ludzkiej perspektywy jest przyjęcie przez Boga doli człowieka. A przecież miało ono miejsce, Karpiński w to nie wątpi – owa niewyobrażalna sytuacja zaistniała dzięki wyjątkowej łasce, jaką Stwórca ma dla swoich dzieci. Końcowe wersy strofy są wręcz dosłownym cytatem z Ewangelii według św. Jana (A słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas”, J. 1,14)
W następnych strofach nadal przywoływane są dalsze paradoksy, związane z narodzeniem Chrystusa. Boga witają prostaczkowie:
W nędznej szopie urodzony,
Żłób mu za kolebkę dano!
Cóż jest, czym był otoczony?
Bydło, pasterze i siano.
Ubodzy! Was to spotkało
Witać Go przed bogaczami!
Wreszcie na końcu utworu pojawia się skierowana do Boga prośba, by pobłogosławił Polskę. Można to uznać za akcent patriotyczny, ale nie należy wiązać tego przesadnie z kwestiami politycznymi – jest to raczej klasyczne błaganie, by Pan zesłał łaski na swoich wyznawców.
Podnieś rękę, Boże Dziecię!
Błogosław Ojczyznę miłą,
W dobrych radach, w dobrym bycie
Wspieraj jej silę, swa siłą.
Dom nasz i majętność całą.
I Twoje wioski z miastami.
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.
Nie da się jednak zaprzeczyć, że to nawiązanie narzuca wrażenie swojskości. Jezus przyszedł na świat, ale jego obecność nie ograniczała się do bliskowschodnich chrześcijan z początków naszej ery. Jest on ciągle obecny wśród swoich wyznawców. Chrystus zamieszkał również wśród Polaków i nadal pozostaje między nimi.
Forma utworu (kilka informacji):
- rymy naprzemienne (abab)
- oksymorony
- apostrofa
Streszczenie Jest wiosna Tadek wraz z innymi więźniami buduje boisko do gry w piłkę. Wieczorami na boisku pojawiają się ludzie. Nieopodal znajdują się tory kolejowe na...
„Koniec XIX wieku” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i kryzysu kultury europejskiej. Poeta zadaje w nim dramatyczne...
Streszczenie Mary Lennox została osierocona. W wyniku epidemii cholery która wybuchła w Indiach gdzie mieszkała z rodzicami zmarła cała jej rodzina. Odnaleziona przez...
Streszczenie W książce „Telemach w dżinsach” Adama Bahdaja poznajemy losy piętnastoletniego chłopca – Maćka Łańki. Bohater urodził się w Jerzmanowie....
Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...
„Modlitwa” jest jedną z najpopularniejszych pieśni słynnego rosyjskiego barda gruzińskiego pochodzenia. Bułat Okudżawa o nim bowiem mowa uczynił z tego krótkiego...
„Bakczysaraj w nocy” to kolejny z sonetów który stanowi opis miasta chanów. Bakczysaraj to jeden z przystanków w podróży bohatera...
Streszczenie Batoniki Always miękkie jak deszczówka Rozdział I – Mieć zwariowaną mamę Dokładnie nie wiadomo kiedy zaczęło się pofyrtanie mamy narratorki....
Antoni Libera to wyjątkowa postać polskiej literatury. Uchodzi powszechnie za osobę która pisze niewiele i publikuje rzadko – ale za to każde jego dzieło warte...
