„Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Franciszka Karpińskiego stanowią część tomu „Pieśni nabożne”, opublikowanego w 1792 roku. Szybko zyskała ona popularność i do dzisiaj funkcjonuje jako kolęda.
Pierwsza strofa oparta jest na kilku wyraźnych kontrastach.
Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony;
Ogień krzepnie, blask ciemnieje:
Ma granice - nieskończony:
Wzgardzony - okryty chwałą,
Śmiertelny - król nad wiekami!...
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.
Karpiński w ten sposób ukazuje niezwykłość Wcielenia – Bóg staje się człowiekiem, przyjmuje ból, ograniczenia narzucane przez ciało. Nieskończony wstępuje w cielesność, która ma granice. By unaocznić, jak niesamowite jest to wydarzenie, poeta przywołuje ogień, co krzepnie i ciemniejący blask – są to oczywiście oksymorony. Trudno sobie wyobrazić ciemną światłość albo nieruchomy ogień – i właśnie czymś tak niewyobrażalnym z ludzkiej perspektywy jest przyjęcie przez Boga doli człowieka. A przecież miało ono miejsce, Karpiński w to nie wątpi – owa niewyobrażalna sytuacja zaistniała dzięki wyjątkowej łasce, jaką Stwórca ma dla swoich dzieci. Końcowe wersy strofy są wręcz dosłownym cytatem z Ewangelii według św. Jana (A słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas”, J. 1,14)
W następnych strofach nadal przywoływane są dalsze paradoksy, związane z narodzeniem Chrystusa. Boga witają prostaczkowie:
W nędznej szopie urodzony,
Żłób mu za kolebkę dano!
Cóż jest, czym był otoczony?
Bydło, pasterze i siano.
Ubodzy! Was to spotkało
Witać Go przed bogaczami!
Wreszcie na końcu utworu pojawia się skierowana do Boga prośba, by pobłogosławił Polskę. Można to uznać za akcent patriotyczny, ale nie należy wiązać tego przesadnie z kwestiami politycznymi – jest to raczej klasyczne błaganie, by Pan zesłał łaski na swoich wyznawców.
Podnieś rękę, Boże Dziecię!
Błogosław Ojczyznę miłą,
W dobrych radach, w dobrym bycie
Wspieraj jej silę, swa siłą.
Dom nasz i majętność całą.
I Twoje wioski z miastami.
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.
Nie da się jednak zaprzeczyć, że to nawiązanie narzuca wrażenie swojskości. Jezus przyszedł na świat, ale jego obecność nie ograniczała się do bliskowschodnich chrześcijan z początków naszej ery. Jest on ciągle obecny wśród swoich wyznawców. Chrystus zamieszkał również wśród Polaków i nadal pozostaje między nimi.
Forma utworu (kilka informacji):
- rymy naprzemienne (abab)
- oksymorony
- apostrofa
Streszczenie Któregoś dnia pewien uparty koziołek postanowił wybrać się samotnie na spacer na łąkę mimo tego że nadchodziła burza. Mama go ostrzegała ale on...
Streszczenie Podczas narady wilków na której pojawia się Shere Khan grupie oraz tygrysowi ukazuje się Mowgli. Tygrys który poprzedniego dnia zaatakował...
Streszczenie Filistyni i Izraelici szykowali się do wojny. Z obozu filistyńskiego wystąpił wtedy Goliat. Miał hełm z brązu łuskowy pancerz nagolenice z brązu i zakrzywiony...
Streszczenie Głównym bohaterem powieści jest młody dwunastoletni Eskimos żyjący na Grenlandii o imieniu Anaruk. Narrator (a jednocześnie polarnik) zaprzyjaźnił...
„Sto lat samotności” to najgłośniejsze dzieło Gabriela Garcii Marqueza. Opowiada o ponad wieku istnienia pewnej południowoamerykańskiej familii. Założycielami...
Wacław Potocki łączył działalność artystyczną z udaną karierą polityczną. Na niwie państwowej osiągnął m.in. godności sędziego grodzkiego bieckiego oraz podczaszego...
„Dziewczyna” to jeden z najbardziej znanych utworów Bolesława Leśmiana. Nie ma się czemu dziwić bowiem w tym wierszu pochodzącym z tomu „Napój...
Dytyramb to starożytna pieśń pochwalna na cześć Dionizosa – z niej wywodzą się takie gatunki jak tragedia i komedia. „Dytyramb” w podtytule wiersza Juliana...
Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...
