W tym Trenie Kochanowski ponownie wykorzystuje kostium mitologii greckiej, by wyrazić swoją rozpacz.
Na początku wzywa jedną z Muz (Erato, muza poezji) i swoją lutnię (poezję), przypominając sobie, iż właśnie w sztuce ludzie znajdują pociechę. Uznaje, iż rozważając swoje tragedie na tle nieszczęść innych, człowiek mniej cierpi – potrafi znaleźć właściwą miarę dla swoich żalów.
Mylę się, czyli patrząc na ludzkie przygody,
Skromniej człowiek uważa i własne szkody.
W tym przypadku Kochanowski odwołuje się do mitu o Niobe. Była to królowa Teb, szczycą się posiadaniem czternaściorga dzieci (siedmiu synów i siedem córek) i w swojej dumie uważała się za lepszą od Leto, kochanki Zeusa. Dzieci Leto, bóg Apollo i bogini Artemida zemścił się na dumnej Niobe, zabijając z łuków jej dzieci. Zeus zamienił zrozpaczoną Niobe w górę Sipylos.
Poeta zauważa jednak, że rozpacz matki nie przeminęła nawet po tym, gdy została ona przemieniona w skałę. Strumień płynący z góry, to tak naprawę łzy Niobe:
Jej bowiem łzy serdeczne skałę przenikają
I przeźroczystym z góry strumieniem spadają.
Zakończenie Trenu to podsumowanie sytuacji Niobe. Może być także interpretowane, jako opis każdego zrozpaczonego człowieka (w tym Kochanowskiego):
Ten grób nie jest martwy, ten martwy nie w grobie,
Ale samże jest martwym, samże grobem sobie.
Człowiek cierpiący znajduje się bowiem między życiem, a śmiercią. Nie cieszy się radościami życia, ale i nie zaznaje ukojenia śmierci.
Forma utworu (kilka informacji):
-trzynastozgłoskowiec
-rymy parzyste(aabb)
-wiersz stychiczny (bez podziału na strofy)