Wielu autorów polskiego renesansu przedstawiało wieś, jako swego rodzaju ziemski raj. Życie na wsi miało być dalekie od złudnego blichtru i zepsucia wielkiego świata i harmonijne. Poetą w ten sposób przedstawiającym radości ziemiańskiego życia był Jan Kochanowski. Ale bodaj najpełniejszy jego obraz przedstawił Mikołaj Rej w „Żywocie człowieka poczciwego” (1568). W Księdze Drugiej tego traktatu znajduje się rozdział XVI przedstawiający cykl pór roku w życiu dobrego szlachcica.
Rej zauważa odnośnie pór roku, iż A w każdym z tych czasów i potrzebnego a różnego gospodarstwa, i rozkosznych czasów, i krotofil swych w swoim onym pomiernym a w spokojnym żywocie poczciwy człowiek może snadnie użyć. Kiedy człowiek zaakceptuje nieuchronny rytm roku, potrafi czerpać z każdej z nich radość.
Wiosną szlachci dogląda gospodarstwa i może czerpać z niego korzyści. Wszytko a wszytko może się to sowicie opłacić i domek się napełnić. Natura oferuje wiele darów, z których człowiek może korzystać – pożyteczne ptactwo, pszczoły, ryby.
Lato to okres, gdy owocują drzewa. Porządny gospodarz rusza też wówczas, by doglądać pracy chłopów na polach. Pracują sumienniej, gdy widzą pana, jednak ten nie powinien być dla nich zbyt surowy:
Pojedziesz zasię sobie z krogulaszkiem do żniwa, ano nadobnie żną, dzieweczki sobie śpiewają, drudzy pokrzykawają, snopki w kopy znowu układają; ano im i milej, i sporzej robić, kiedy pana widzą, a wszakoż nie owego, co się z nimi po polu z maczugą goni albo biczem po grzbiecie kołace.
Jesienią radość daje polowanie oraz nadzorowanie przygotowań do zimy:
ano miody podbierają, ano owieczki strzygą, ano owoce znoszą, zakrywają, a drugie suszą, ano rzepy, kapusty do dołów chowają, układają, drugie też suszą; ano wszytko miło, wszytko się śmieje, wszytkiego dosyć, jedno trzeba tego dojrzeć, aby to wszytko było porządnie opatrzono, aby to, co się z wielką pracą nazbierało, aby się to leda jako nie popsowało.
Zima to okres odpoczynku. Po ciężkiej pracy całego roku można wreszcie spędzić czas z przyjaciółmi i spożywać zapasy. Oprócz tego szlachcic chętnie spędza czas na polowaniu i łowieniu ryb – z czego także ma pożytek materialny.
U Reja życia na wsi jest skromne, ale dostanie. Szczęście dają małe radości i widok dobrze prosperującego gospodarstwa. Przyroda użycza wielu dóbr – zwierzęta i rośliny dają człowiekowi pożywienie, ale także (co istotne u Reja) pieniądze. Ziemianin żyje, a w każdym razie powinien żyć, w zgodzie zarówno z Bogiem, który jest dawcą wszelkich łask, jak i z chłopami, którzy na niego pracują. Jest człowiekiem znającym umiar i potrafiącym cieszyć się drobnymi przyjemnościami.
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...
